İkili cinsiyet sisteminin ötesi: Türkiye'de non-binary olmak
Beyond the gender binary: Being non-binary in Turkey
- Tez No: 856836
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA MAHPERİ ULUYOL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılık ulusal ve küresel düzeyde ciddi bir sorundur. Cinsiyet kimlikleri yaygın heteronormatif düzende ikili bir sistemde değerlendirilmektedir. Oysaki kendini ikili cinsiyet sisteminin dışında tanımlayan insanların varlığı ve görünürlüğü her geçen gün artmaktadır. Non-binary cinsiyet kimliklerine ilişkin farkındalık ve görünürlükteki artışa rağmen, farklı cinsiyet kimliklerine ilişkin yaygın bir kafa karışıklığı ve bu kimliklerin toplumda, medyada ve araştırmalarda temsiline ilişkin eksiklikler devam etmektedir. Bu tez çalışması kapsamında Türkiye bağlamında non-binarylerin cinsiyet kimlik gelişim deneyimlerinin derinlemesine incelenmesi ve queer bir perspektifle değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz (YFA) deseninin kullanıldığı bu çalışmada amaçlı örnekleme yöntemi ile veriler toplanmıştır. Kendini ikili cinsiyet sisteminde tanımlamayan 11 gönüllü katılımcı ile yaklaşık 45 ila 75 dakikalık yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerde non-binarylerin cinsiyet kimliklerine dair ilk farkındalık deneyimleri, farkındalıktan kabul sürecine kadar yaşantıları, bu süreçteki duyguları ve davranışları, kimliklerini ifade biçimleri gibi sorulara yanıt aranmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz (YFA) ile değerlendirilmiştir. Yapılan analiz sonucunda (1)“Kimlik gelişiminin dönüm noktaları”üst teması“Duyarlılaşma”,“Bocalama-ikili tahayyül”,“İkilik dışı kimlik inşası”,“Otantik kimliği gerçekleştirme”ve“Süreğen keşif”alt temaları ile; (2)“Kimlik gelişimini etkileyen faktörler”üst teması“Cisheteronormatif sistem”,“Yasal haklar”ve“Ayrımcılık ve ötekileştirme”alt temaları ile iki üst tema elde edilmiştir. Çalışma sonucunda oluşan temalar non-binary cinsiyet kimlik gelişimi hakkında temel bir çerçeve oluştursa da her katılımcının deneyiminin kendi özgü olduğu ve doğrusal gerçekleşmediği görülmüştür. Elde edilen bulgular, alan yazın doğrultusunda tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Discrimination based on gender identity is a serious problem at national and global levels. Gender identities are commonly assessed within a binary system in the prevailing heteronormative order. However, the existence and visibility of people who define themselves outside the binary gender system are increasing day by day. Despite the increase in awareness and visibility of non-binary gender identities, there remains widespread confusion regarding different gender identities and the lack of representation of these identities in society, media, and research. Within the scope of this thesis, the in-depth examination of the gender identity development experiences of non-binary individuals in the context of Turkey and their evaluation from a queer perspective is aimed. Interpretative phenomenological analysis (IPA) was used in this qualitative research, and data was collected using the purposeful sampling method. Semi-structured interviews lasting approximately 45 to 75 minutes were conducted with 11 participants who identified outside of the binary gender system. In these interviews, questions were posed regarding non-binary individuals' first awareness experiences about their gender identity, their experiences from awareness to acceptance, their emotions and behaviors during this process, and the ways in which they express their identities. The data obtained from the interviews were analyzed using the Interpretative Phenomenological Analysis. The analysis resulted in (1) the theme of“Turning Points in Identity Development”with sub-themes“Awareness,”“Ambivalence-Dual Imagination,”“Non-binary Identity Construction,”“Authentic Identity Realization,”and“Persistent Exploration”; and (2) the theme of“Factors Influencing Identity Development”with sub-themes“Cisheteronormative System,”“Legal Rights,”and“Discrimination and Marginalization.”While the themes that emerged from the study create a foundational framework for understanding non-binary gender identity development, it was observed that each participant's experience is unique and does not follow a linear trajectory. The findings were discussed in line with the literature.
Benzer Tezler
- Old wine in new bottles: Sex, gender and identity in Jeanette Winterson's The Passion and Frankissstein: A Love Story
Yeni şişelerde yıllanmış şarap: Jeanette Winterson'ın Tutku ve Frankissstein: Bir Aşk Hikayesi romanlarında biyolojik cinsiyet, toplumsal cinsiyet ve kimlik
FADİME CANSU PALAMUTÇU ÖZEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtılım Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUĞU TEKİN
- A Queer perspective on the Early Neolithic Urfa Region: The Ecstatic agency of the Phallus
Erken Neolitik Urfa Bölgesine Kuir bir bakış: Fallusun Esrik etkenliği
EMRE DENİZ YURTTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
ArkeolojiKoç ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IAN HODDER
- Erkeklerde toplumsal cinsiyete dayalı stres, sistemin meşrulaştırılması ve cinsiyetçilik ilişkisinin incelenmesi
Analysis of the relationship of gender stress, system justification and sexism in men
DOĞA EROĞLU ŞAH
- Bir kadınlık deneyimi olarak premenstrüel sendromun romantik ilişkilere yansıması: Nitel bir araştırma
The reflection of premenstrual syndrome on romantic relationships as a femininity experience: A qualitative research
HATİCE İPEK ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAkdeniz ÜniversitesiKadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZNUR KÖRÜKCÜ
- İç denetim sisteminin Milli Eğitim Bakanlığı taşra örgütü denetim sistemine uyarlanması ve bir model önerisi
Adaptation of internal audit system to sub-provincial supervisory system in the ministry of National Education and a modal proposal
ALİ ERKAN BARIŞ
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSÜN BASKAN