Yoksulluk ve duygusal-davranışsal sorunlar arasındaki ilişki: Öz-yeterliğin ve ebeveyn izleminin aracı rolü
The relationship between poverty and emotional-behavioral problems: The mediating roles of self-efficacy and parental monitoring
- Tez No: 857165
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLÜFER KOÇTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Yoksulluk, başta çocuklar olmak üzere tüm insanlığı etkileyen küresel bir sorundur. Bu araştırmada çocuk yoksulluğu ve duygusal-davranışsal sorunlar arasındaki ilişkide çocukların öz-yeterliği ile ebeveyn izleminin aracı rolleri incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmış; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye'nin sosyoekonomik açıdan dezavantajlı bölgelerinden biri olan Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki devlet ortaokullarında öğrenimini sürdüren 368 öğrenci ile her öğrencinin bir ebeveyni çalışma grubunu oluşturmuştur. Çalışmada yer alan öğrencilere Kişisel Bilgi Formu, Güçler ve Güçlükler Anketi, Çocuklar için Öz-yeterlik Ölçeği ve Ebeveyn Bilgisi: İzleme Ölçeği uygulanırken çocuk yoksulluğuna dair bilgiler ebeveynlere uygulanan Yoksulluk Algı Ölçeği ile elde edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizinde parametrik ve parametrik olmayan test yöntemleri kullanılmış; paralel aracılık modeli Sobel yöntemi ile test edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre öğrencilerin cinsiyetleri ile çocuk yoksulluğu, duygusal-davranışsal sorunlar, öz-yeterlik ve ebeveyn izlemi düzeyleri arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Buna karşın akademik başarı düzeyi, kardeş sayısı, ebeveynin çalışma ile okuryazarlık durumu ve babanın hayatta olma durumu ile çocuk yoksulluğu, duygusal-davranışsal sorunlar, öz-yeterlik ve ebeveyn izlemi değişkenleri arasında anlamlı bir fark saptanmıştır. Yapılan aracılık analizi sonucunda öz-yeterliğin, çocuk yoksulluğu ile duygusal-davranışsal sorunlar arasındaki ilişkiye; ebeveyn izleminin ise çocuk yoksulluğu ile davranışsal sorunlar arasındaki ilişkiye kısmi aracılık ettiği tespit edilmiştir. Araştırma bulguları ilgili alanyazın ışığında tartışılarak araştırmacılara, uygulayıcılara ve politika yapıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the mediating roles of self-efficacy and parental monitoring in the relationship between child poverty and emotional-behavioral problems were examined. The study group consisted of 368 students who were selected through purposive sampling and who were studying in public secondary schools in the Southeastern Anatolian Region, which was one of the socioeconomically disadvantaged regions according to the Turkish Statistical Institute (TURKSTAT) in the first semester of the 2023-2024 academic year. Personal Information Form, Strength and Difficulties Questionnaire, Self-Efficacy Scale for Children, and Parental Monitoring Scale were given to students, while Poverty Perception Scale was given to parents. The parametric and nonparametric test methods were used for data analysis; the parallel mediation model was tested with the Sobel method. According to the findings of this study, it was determined that the levels of child poverty, emotional-behavioral problems, self-efficacy, and parental monitoring did not differ in terms of gender. On the other hand, significant differences were found in these variables regarding academic achievement level, number of siblings, parental employment status, parental literacy status, and father's being alive. As a result of mediation analysis, it was determined that self-efficacy partially mediated the relationship between child poverty and emotional-behavioral problems, while parental monitoring partially mediated the relationship between child poverty and behavioral problems. The findings were discussed in the light of the literature, and recommendations were made for researchers, practitioners, and policymakers.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ile iletişim, sosyal sorun çözme ve karar verme stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between early maladaptive schemas and communication, soci̇al problem solving and decision making strategies
YAREN GÜLYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. HÜSEYİN KAZAN
- Responsive parenting and children's social-emotional skills in early years: Preliminary findings from a low-income sample
Duyarlı ebeveynlik ve çocukların erken yıllardaki sosyal-duygusal becerileri: Düşük gelirli bir örneklemden ilk bulgular
TUĞBA ALTUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAL YENİAD MALKAMAK
- Karışık madde bağımlısı olgularının erken dönem uyumsuz şemaları, başa çıkma tutumları ve benlik saygıları yönünden karşılaştırılması
Comparison of mixed-substance abuse cases in terms of patients' early maladjustment schemas, coping behavior, and self-esteem
ŞİMAL ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL ONUR NOYAN
- Gebe ergenlerde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, dürtüsellik ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Assessment of attention deficit hyperactivity disorder, impulsivity, and associated factors in pregnant adolescents
HİLAL YAZICI KOPUZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAkdeniz ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI SÜRER ADANIR
- The role of socioeconomic adversity, armed conflict, and familial factors in youth psychological well-being
Sosyoekonomik zorlukların, silahlı çatışmaların ve ailevi faktörlerin gençlerin psikolojik iyi oluşları üzerindeki rolü
BUKET KARA