Liderlik yöneliminin örgütsel özdeşleşmeye etkisinde psikolojik sözleşmenin aracı rolü
Role of psychological contract in effect of leadership orientation on organizational identification
- Tez No: 857169
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Bu araştırmanın amacı örgütsel özdeşleşme, psikolojik sözleşme ve liderlik yönelimi arasındaki ilişkilerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesidir. Bu araştırmaya 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Adana ilinin Çukurova, Seyhan, Yüreğir ve Sarıçam ilçelerindeki ortaokullarında görev yapan toplam 407 öğretmen katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Örgütsel Özdeşleşme, Psikolojik Sözleşme ve Liderlik Yönelimi Ölçeğinden yararlanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, ANOVA ve Pearson Korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Veri analizinde SPSS ve Mplus bilgisayar programları kullanılmıştır. Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin yapısal, insan kaynakları ve politik liderlik yönelimlerinin yüksek seviyede ve sembolik liderlik yönelimlerinin orta seviyede olduğu tespit edilmiştir. Liderlik yöneliminin tüm boyutlarına ilişkin görüşler çalışma süresi değişkenine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin işlemsel psikolojik sözleşmelerinin düşük ve ilişkisel psikolojik sözleşmelerinin orta düzeyde olduğu görülmüştür. İşlemsel psikolojik sözleşmeye ilişkin görüşler cinsiyete göre ve ilişkisel psikolojik sözleşmeye ilişkin görüşler ise çalışma süresine göre farklılaştığı saptanmıştır. Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeylerinin orta seviyede olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların örgütsel özdeşleşme seviyeleri cinsiyet ve kıdem değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Liderlik yönelimin insan kaynakları ve yapısal boyutları ile örgütsel özdeşleşme arasında orta düzeyde pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. İşlemsel psikolojik sözleşme ile örgütsel özdeşleşme arasında negatif yönlü ve ilişkisel psikolojik sözleşme ile örgütsel özdeşleme arasında pozitif yönlü düşük düzeyde ilişkinin olduğu bulunmuştur. İlkokul ve lise kademelerinden katılımcılar ile daha fazla değişken kullanarak farklı bir model test edilebilir. Araştırmanın değişkenleri hakkında çalışan uzmanların yöneticilere teorik ve uygulamalı olarak mentorlük desteğinde bulunması sağlanabilir.
Özet (Çeviri)
This research aimed to examine the relationships among organizational identification, psychological contract, and leadership orientation up to teachers' views. The research was conducted with 407 teachers working in secondary schools in Adana during the 2022-2023 academic season. Organizational Identification Scale, Psychological Contract Scale, and Leadership Orientation Scale were used as data collection tools in the study. Arithmetic mean, standard deviation, t test, ANOVA, and Pearson Correlation analysis were employed to analyze the data. The data analysis was conducted by SPSS, and Mplus computer programs. According to teachers' opinions, it was observed that school principals' structural, human resources, and political leadership orientations were at a high level. It was defined that opinions regarding all dimensions of leadership orientation differed based upon the variable working time. It was also observed that teachers' transactional psychological contracts were rated as low while relational psychological contracts rated as moderate. Moreover, it has been determined that opinions regarding the transactional psychological contract differ according to gender, and opinions regarding the relational psychological contract differ with respect to the working period. It was identified that teachers' organizational identification ranks were at a medium. It was uncovered that teachers' organizational identification levels differ according to age, gender, and seniority. It was figured out that there was a medium level positive relationship between the human resources, and structural dimensions of leadership orientation, and organizational identification. Lastly, a positive, medium-level significant relationship was detected between the relational psychological contract, and all dimensions of leadership orientation. A different model can be tested using more variables with participants from primary and high school levels. Experts working on the variables of the research can provide theoretical and practical mentoring support to managers.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin örgütsel bağlılık ve hizmetkâr liderlik düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between organizational commitment and servant leadership levels of the school managers
HAYRİYE YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFİK BALAY
- Okul öncesi ve ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk düzeyleri ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between preschool and primary education teachers' organizational happiness levels and leadership orientations
MİKAİL KARAGÜLLE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM HAYRİ KUĞUOĞLU
- Örgütsel performansın öncülleri olarak etik liderlik ve kariyerizm
Ethical leadership and careerism as antecedents of organizational performance
ANIL LİMAN
- Kurumsal itibar yönetimi, örgütsel vatandaşlık olgusu ve büyüme performansı ilişkisi: Yenilik yöneliminin aracılık rolü
The relationships between corporate reputation management, organizational citizenship and growth performance: Intermediation role of innovation management
BANU BİCAN
- Influence of organizational identity on strategic responses of organizations
Örgüt kimliğinin örgütlerin stratejik tepkileri üzerindeki etkisi
ÖZLEM ARACI
