Geleneksel Şanlıurfa konutunda biyofilik unsurların analizi ve bunların biyofilik tasarım kriterleri kapsamında değerlendirilmesi
In traditional Şanlıurfa residences analysis of biophilic elements and their evaluation within the scope of biophilic design criteria
- Tez No: 857491
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜLKÜ ALTINOLUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Biyofilik Tasarım, İnsan-Doğa İlişkisi, Geleneksel Şanlıurfa Konutu, Tarihi Yapı, Biophilic Design, Human-Nature Relationship, Traditional Sanliurfa House, Historic Building
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
İnsan varoluşundan itibaren konforlu bir yaşam amacıyla doğayı değiştirme eğilimindedir. Sağlıklı ve iyi olma halini desteklemek için doğanın öğretilerinden faydalanırken doğaya uyumla bağlanmaktadır. Ancak teknolojideki gelişim ve tasarım dinamiklerindeki değişimler, insan ve doğanın uyumlu birlikteliğini olumsuz etkilemiştir. Tasarım kurgusunda doğa ve doğal süreçlerle etkileşimin azalması, insan-doğa etkileşimini kısıtlamıştır. Bu nedenle tasarımcılar bu etkileşimin devamlılığını sağlamak ve insan ve doğa arasında sürdürülebilir bir ilişki kurmak amacıyla“Biyofilik Tasarım”anlayışını geliştirmişlerdir. Kellert ve Wilson'ın 2005 yılında ortaya koyduğu bu tasarım pratiği, insanın iyi hissetmesini destekleyen önemli nicel verilerle kanıtlanmıştır. Biyofilik tasarım güncel bir yaklaşım olarak benimsense de, bazı tarihi yapılar da biyofilik unsurları içermektedir. İklim ve sosyal yapının mekân üretiminde belirleyici olduğu geleneksel Şanlıurfa konutları, biyofilik unsurlar içeren bu tarihi yapılardandır. Bu çalışma, tarihi konut yapılarında iyi olma halini destekleyen tasarım unsurlarını mekân okumalarıyla ortaya koymaktadır. Şanlıurfa'nın tarihi kent merkezinde seçilen konutlarda yapılan alan çalışmaları ve“Biyofilik Tasarım”konulu literatür taramaları, araştırmanın veri kaynağını oluşturmuştur. Geleneksel Şanlıurfa konutlarındaki biyofilik unsurlar,“Sosyobiyofilik Unsurlar”ve“Fizyobiyofilik Unsurlar”olmak üzere iki alt başlıkta incelenmiştir. Ryan vd.'nin (2014) çalışmalarındaki biyofilik özellikler temel alınarak değerlendirme kriterleri belirlenmiştir. Tablo ve çizelgeler aracılığıyla biyofilik unsurlar değerlendirilmiştir. Bu analiz ve sentez çalışması, incelenen yapıların kimlik ögelerini, varoluş dinamiklerini ve döneminin bazı anlayışlarını tespit etmiştir. Bu araştırmanın, günümüz yaşam mekanı planlamalarında insanın iyi olma halini destekleyen ve doğal süreçleri içeren tasarımlar için bir kaynak olması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Since the beginning of human existence, humans have tended to change nature for a comfortable life. While utilizing the teachings of nature to support health and well-being, they are harmoniously connected to nature. However, technological advances and changes in design dynamics have negatively affected the harmonious coexistence of humans and nature. The decreased interaction with nature and natural processes in design fiction has restricted human-nature interaction. For this reason, designers have developed the concept of“Biophilic Design”to ensure the continuity of this interaction and establish a sustainable relationship between humans and nature. This design practice, introduced by Kellert and Wilson in 2005, has been proven with significant quantitative data supporting human well-being. Although biophilic design is adopted as a contemporary approach, some historical buildings contain biophilic elements. Traditional Sanliurfa houses, where climate and social structure are determinants in space production, are among these historical buildings that contain biophilic elements. Through spatial readings, this study reveals the design elements that support well-being in historical residential buildings. Field studies conducted in selected residences in the historical city center of Sanliurfa and literature reviews on“Biophilic Design”constituted the study's data source. Biophilic elements in traditional Sanliurfa houses are analyzed under two sub-headings:“Sociobiophilic Elements”and“Physiobiophilic Elements”. Evaluation criteria were determined based on the biophilic features in the studies of Ryan et al. (2014). Biophilic elements were evaluated through tables and charts. This analysis and synthesis study has identified the identity elements, existence dynamics, and some understandings of the period of the buildings examined. This research is intended to be a resource for designs that support human well-being and include natural processes in today's living space planning.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa geleneksel kent dokusunun ekolojik tasarım kapsamında değerlendirilmesi
The evaluation of sanliurfa traditional city center in the frame of ecological design
HÜLYA ÖZTÜRK TEL
Doktora
Türkçe
2014
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELMAS ERDOĞAN
- Şanlıurfa geleneksel dövme motiflerinin dijital baskılı yaygı tasarımlarında kullanımı
The usage of Şanlıurfa traditional tattoo motifs in digital printed floormat designs
ESRA KOCAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiHalı Kilim ve Geleneksel Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı
DOÇ. NAİME DİDEM ÖZ
- Şanlıurfa yöresinde geleneksel hekimlik uygulamalarının incelenmesi
The Investigation into the practice of traditional medicine in the Şanlıurfa region
ASLI ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
AntropolojiHacettepe ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL ALTUNTEK
- Siverek (Şanlıurfa) Davud Karamanlı evi restorasyon önerisi
Siverek (Şanlıurfa) Davud Karamanlı house restoration proposal
CENAP BAYLAN
- Evaluating the conservation problems of tells in Şanlıurfa
Şanlıurfa'daki höyüklerin koruma sorunlarının değerlendirilmesi
DELAL AYNAS
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüKültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA NURŞEN KUL