Mimari ikiliklerin mekânsal yansıması olarak ara mekân kavramının mimari yarışma projeleri üzerinden okunması
Reading the concept of in between space as a spatial reflection of architectural dualities through architectural competition projects
- Tez No: 858022
- Danışmanlar: PROF. DR. MUZAFFER TOLGA AKBULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Mekân kavramının tarihsel serüveni oldukça karmaşık ve çok yönlü olup kültürel, sosyal, ekonomik ve teknolojik parametreler çerçevesinde değişip dönüşmüş, çeşitli anlamlarda yorumlanmış ve üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Farklılıkların ve karşıtlıkların üretim zenginliği yarattığı günümüz koşullarında mekân kavramını da mimari ikilikler üzerinden okumak, var olan mekân potansiyellerinin açığa çıkartılması ve iki zıt arasındaki üçüncü mekânı keşfetmek adına önemlidir. İkili zıtlıklar, mimarlık, edebiyat, dil bilim ve felsefe gibi birçok disiplinde derin düşünsel tartışmaların merkezinde yer almış ve yeni tartışmalara da zemin oluşturmuştur. Günümüzde de devam etmekte olan tartışmaların mimari perspektifinde ikili zıtlıkların mekânsal potansiyelleri zaman içinde değişmiştir. Mimarlar, farklı dönemlerde mekânı tasarlarken, toplumsal, kültürel, estetik ve işlevsel ikilikleri düşünmüş ve bu ikilikleri yaratıcı bir şekilde ele alıp mimarlığın tarihsel gelişimine önemli bir katkı sağlamışlardır. Tarih boyunca var olan tezatlıklar mekânsal üretimi geliştirmiş ve mekân tanımını değiştirmiştir. Modernite ile sınırların esnediği, geçirgenlik ve şeffaflık kavramlarının üzerinde durulduğu bir mimari perspektifte mekânın ikilikler üzerinden okunması fikri merak konusu olmuştur. Çalışma kapsamında mimari mekân kavramı ve ikiliklerin tarihsel süreçteki gelişimi aktarılmış ve mimari ikilikler, kullanımına, oluşumuna, geçirgenliğine, mobilitesine ve fiziki konumuna göre sınıflandırılmış ve yine mekân kavramı, günümüz mimari pratiğinde çokça üzerinde durulan bir kavram olarak tez kapsamında, doğal-yapay, kamusal-özel, iç-dış, devingen-durağan ve saydam-opak gibi ikili zıtlıklar üzerinden ele alınmaya çalışılmıştır. Öte yandan zıtlıktan doğan gri durumlar, ara mekân kavramı üzerinden ele alınmış ve bu kavramın mekânsal yansıması tez kapsamında, yarı doğal, yarı kamusal, yarı açık, yarı durağan ve yarı saydam mekân olarak ortaya konmuştur. İncelenen ara mekân türleri, alt kavramları ile değerlendirilmiş ve belirlenen mimari yarışma projeleri üzerinden analiz edilmeye çalışılmıştır. Analizlerin ışığında aradalıktan beslenen durumların, mekân potansiyellerini arttırdığı, kullanıcı deneyimlerini zenginleştirdiği ve mimarlık disiplini için yeni çalışma alanları doğurduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın mimari mekânın ikilikleri ve ara durumları ile ilgili yapılacak bundan sonraki çalışmalara da yeni açılımlar oluşturması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The historical adventure of the concept of space is quite complex and multifaceted and has changed and transformed within the framework of cultural, social, economic and technological parameters, has been interpreted in various meanings and studies have been carried out. In today's conditions, where differences and contrasts create a wealth of production, it is important to read the concept of space through architectural dualities in order to reveal the existing space potentials and discover the third space between two opposites. Binary opposites have been at the center of deep intellectual discussions in many disciplines such as architecture, literature, linguistics and philosophy, and have formed the basis for new discussions. In the architectural perspective of the discussions that continue today, the spatial potentials of binary oppositions have changed over time. Architects have considered social, cultural, aesthetic and functional dualities when designing space in different periods and have made a significant contribution to the historical development of architecture by handling these dualities creatively. The contradictions that have existed throughout history have improved spatial production and changed the definition of space. In an architectural perspective where the boundaries are stretched with modernity and the concepts of permeability and transparency are emphasized, the idea of reading space through dualities has become a matter of curiosity. Within the scope of the study, the concept of architectural space and the development of dualities in the historical process are conveyed and architectural dualities are classified according to their use, formation, permeability, mobility and physical location, and the concept of space, as a concept that is highly emphasized in today's architectural practice, is discussed within the scope of the thesis as natural-artificial, public- private, inside-outside, dynamic-static and transparent-opaque. On the other hand, conceptually, the gray situations arising from this contrast, such as the conflict between the black and white of the space, are discussed through the concept of in between space, and the spatial reflection of this concept is presented within the scope of the thesis as a semi-natural, semi-public, semi-open, semi-static and semi-transparent space. The examined in between space types were evaluated with their sub-concepts and tried to be analyzed through the determined architectural competition projects. According to analysis, it has been concluded that situations nourished by in-betweenness increase space potentials, enrich user experiences and create new fields of study for the discipline of architecture. It is expected that the study will create new insights into future studies on the dualities and intermediate states of architectural space.
Benzer Tezler
- Cami avlularına ilişkin mekân okumaları: Üsküdar Mihrimah Sultan ve Atik Valide külliyeleri örneği
Space readings regarding mosque courtyards: A case study of Üsküdar Mihrimah Sultan and Atik Valide complexes
ÖZLEM DELİKANLI GÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYAHAN TÜRKANTOZ
- Cinsiyetli mekânsal hareketlilikler: İş ve evin müzakere alanları
Gendered spatial mobilities: Negotiation territories of work and home
OYA YEŞİM ARMAĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK AKPINAR AKSUGÜR
- Özel ve kamusal eşiğindeki ara durumların yeniden üretimi
Reproduction of intermediary circumstances on the threshold of private and public
BURÇE KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Eve ototopografik bir bakış: Evin yaratıcı kayıtlarla film düzleminde yeniden üretimi
An autotopographical look at home: The filmic reproduction of home through creative recordings
MERT ZAFER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM AKSOY
DR. BİHTER ALMAÇ
- İlişkisel bir şey olarak mimari temsil
Architectural representation as a relational thing
HANDE ASAR
Doktora
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ