Çinko (Zn) uygulama metotlarının portakalda (Citrus sinensis Osb.) verim, kalite ve farklı bitki organlarınca kaldırılan Zn miktarına etkisi
The effect of different zinc application methods on yield, quality and nutrient removal by different organs in citrus
- Tez No: 859235
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA BÜLENT TORUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Portakal, Çinko uygulama metodu, Meyve verimi, Biyokütle, Kaldırılan çinko, Orange, Zinc Application Method, Fruit Yield, Biomass, Zinc Removal
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Turunçgil yetiştiriciliğinde bitkilerin beslenmesinde en yaygın beslenme sorunlarından birinin Zn eksikliği olduğu bildirilmiştir. Bu sorunu çözmede Zn gübrelemesinin önemi Çukurova Bölgesinde, çiftçi koşullarında iki lokasyonda ve iki üretim yılı (2017-2019) boyunca yürütülen çalışmalarda incelenmiştir. Çalışmada Navelina portakal çeşidi kullanılmıştır. Çinko uygulamaları kontrol (0 g Zn ağaç-1, Zn ilavesi yok), topraktan (T(Zn);100 g/ağaç ZnSO4.7H2O-büyüme sezonu başında 1 defa), yapraktan (Y(Zn);%0.25 lik ZnSO4.7H2O-çiçeklenme öncesi ve 15 gün sonra 2 defa) ve toprak+yapraktan (T+Y(Zn);toprak ve yaprak uygulamalarında yapılan miktar ve uygulama zamanları aynı olacak şekilde) gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Zn'nun verim, bitkinin Zn alımı ve farklı organlarındaki dağılımı, organlar ile kaldırılan Zn miktarları ve meyvenin pomolojik özellikleri üzerine olan etkisi saptanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre kontrol uygulamasına göre Zn uygulamaları meyve verimini %1.4-%30.5 arasında artırdığı bulunmuştur. Her iki lokasyon ve yıldaki verilerin tamamı dikkate alındığında kontrol uygulamasında yaprak konsantrasyonunun 21.3-34.0 mg kg-1 olduğu, kontrol uygulamasına göre Zn uygulamalarıyla sağlanan artışın 1.05 kat ile 3.6 kat arasında değiştiği görülmüştür. Çalışmada kesilen ağaçlardaki farklı organlarındaki Zn konsantrasyonu belirlenmiş ve farklı organlardaki Zn konsantrasyon değeri yüksekten düşüğe doğru yaprak (35.1 mg kg-1)> gövde kabuğu (26.8 mg kg-1)> sürgün (25.0 mg kg-1)> ince dal (16.3 mg kg-1)> kalın dal (13.8 mg kg-1)> ara dal (10.0 mg kg-1)> ana dal (9.7 mg kg-1)> meyve kabuğu (5.3 mg kg-1)> gövde içi (5.2 mg kg-1)> meyve eti (5.0 mg kg-1) şeklinde sıralandığı belirlenmiştir. Çalışmada Mürseloğlu'nda aktif büyüme döneminde kesilen ağaçta kontrol, T(Zn), Y(Zn) ve T+Y(Zn) uygulamaları ile ağaç başına kaldırılan toplam Zn miktarının sırasıyla 1.16, 1.03, 1.53 ve 1.93 g, aynı değerlerin Şahinağa lokasyonunda ise sırasıyla 0.67, 1.05, 1.56 ve 1.32 g olduğu bulunmuştur. Çalışmada, turunçgillerde aktif büyüyen bir portakal ağacı organları olan yaprak, meyve, dal ve gövde tarafından kaldırılan Zn miktarının sırasıyla 0.40, 0.17, 0.52 ve 0.19 g Zn ağaç-1, sezon boyunca aynı ağaçta (aktif ağaç+budama artıkları+dökülen yaprak) değerlerin sırasıyla 0.68, 0.17, 0.67 ve 0.19 g Zn ağaç-1 olduğu görülmüştür. Çalışmadan elde edilen verilere göre portakalda meyve verimi, Zn alımı ve dağılımı, konsantrasyon ve meyve kalitesi bakımından T+Y(Zn) uygulamasının en etkin olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle Çukurova koşullarında aynı üretim sezonunda hem toprak hem de yapraktan Zn uygulamasının Zn noksanlığından kaynaklı büyüme sorunları çözmede başarılı olacağı öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
Zinc deficiency is a prevalent nutritional issue in citrus cultivation, as reported in various studies. To address this problem, the significance of zinc fertilisation was evaluated in two locations over two production years (2017-2019) under farmer conditions in the Çukurova Region. The study employed the Navelina orange variety. Zinc applications were carried out using four different methods: control (0 g Zn tree-1, no Zn supplementation), soil (T(Zn); 100 g/tree ZnSO4.7H2O- 1 time at the beginning of the growing season), foliar (Y(Zn); 0.25% ZnSO4.7H2O - 2 times before and 15 days after flowering) and soil+foliar (T+Y(Zn); the amount and application times of soil and foliar applications were the same). The study analysed the effects of Zn on yield, Zn uptake and distribution in different plant organs, the amount of Zn removed by organs, and pomological characteristics of the fruit. The results showed that Zn treatments increased fruit yield by 1.4%-30.5% compared to the control treatment. When considering all the data for both locations and years, it was observed that the leaf concentration ranged from 21.3-34.0 mg kg-1 in the control treatment. The increase provided by Zn applications varied between 1.05 and 3.6 times compared to the control treatment. The study determined the concentration of Zn in different organs of the felled trees. The order of Zn concentration from highest to lowest was: leaf (35.1 mg kg-1), stem bark (26.8 mg kg-1), shoot (25.0 mg kg-1), thin branch (16.3 mg kg-1), thick branch (13.8 mg kg-1), intermediate branch (10.0 mg kg-1), main branch (9.7 mg kg-1), fruit peel (5.3 mg kg-1), inside of stem (5.2 mg kg-1), and fruit flesh (5.0 mg kg-1). The study found that the total amount of zinc removed per tree with the control, T(Zn), Y(Zn), and T+Y(Zn) treatments were 1.16, 1.03, 1.53, and 1.93 g, respectively. At Şahinağa location, the same values were 0.67, 1.05, 1.56, and 1.32 g, respectively. The study observed the amount of Zn removed by the organs of an actively growing orange tree in citrus fruits. The organs included leaves, fruits, branches, and trunk. The values for Zn removal were 0.40 g Zn tree-1 for leaves, 0.17 g Zn tree-1 for fruits, 0.52 g Zn tree-1 for branches, and 0.19 g Zn tree-1 for trunk. The values for the same tree during the season (active tree + pruning residues + fallen leaves) were 0.68 g Zn tree-1 for leaves, 0.17 g Zn tree-1 for fruits, 0.67 g Zn tree-1 for branches, and 0.19 g Zn tree-1 for trunk. According to the data obtained from the study, T+Y (Zn) application was found to be the most effective in terms of fruit yield, Zn uptake and distribution, concentration and fruit quality in orange. Therefore, it is predicted that both soil and foliar application of Zn will be successful in solving growth problems caused by Zn deficiency in the same production season under Çukurova conditions.
Benzer Tezler
- Kahramanmaraş koşullarında üç değişik çinko (Zn) uygulama yönteminin üç pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşidinde kütlü verimi, verim unsurları ve kalite üzerindeki etkisi
The effect of different zinc application methods on seed cotton yield, lint and seed qualtiy of cotton (Gossypium hirsutum L.) under Kahramanmaras conditions
EMİNE YARPUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LALE EFE
- Effects of zinc biofortification strategies on yield, yield components and seed zinc content of bread wheat under drought and zinc deficient soil conditions
Çinko ile zenginleştirme stratejilerinin, kuraklık ve çinko noksan toprak koşulları altında ekmeklik buğdayda verim, verim bileşenleri ve tohumun çinko içeriği üzerine etkileri
MOHANED MOHAMED ALI MOHAMED
Doktora
İngilizce
2021
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKUT PEKŞEN
- Mikronize-bentonitli-kükürt ile buna eklenmiş demir (Fe) ve çinko (Zn) mikro elementlerinin organik domates yetiştiriciliğindeki etkinliklerinin araştırılması
Efficiencies of mikronized-bentonite-sulfur and its derivatives with iron (Fe) and zinc (Zn) on organically grown greenhouse tomato
NAZMİ CEMALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE YILDIZ DAŞGAN
- Çinko uygulamalarının kısıntılı sulama şartlarında Alphonse Lavallèe ve İtalia sofralık üzüm çeşitlerinin gelişimi ve fizyolojisine etkileri
Effects of zinc applications on growth and physiology of Alphonse Lavallèe and Italia table grapes under deficit irrigation condition
GAMZE SARI
- Organik çilek yetiştiriciliğinde mikronize-bentonitli-kükürt ve mikro elementli (Fe ve Zn) karışımlarının kullanımı
Use of micronized-bentonite-sulfur and micro elements (Fe and Zn) mixtures in organic strawberry cultivation
MUKADDER CÖMERTPAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. F. NURGÜL TÜREMİŞ