Kaygı bozukluğu olan ergenlerde algılanan ebeveyn kabul-red algısı ile erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişkilerin incelenmesi
The relationship between early maladaptive schemas and parental acceptance-rejection in adolescents with anxiety disorders
- Tez No: 860263
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTEN ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Kaygı bozuklukları yoğun endişe, korku veya gerilim haliyle karakterize, günlük yaşamı kısıtlayıcı bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Kişi bu yoğun kaygıları yönetmekte güçlük çekmekte, günlük yaşamında zorlantılarla karşılaşmaktadır. Ülkemizde çocukluk çağı psikopatolojilerinin yaygınlığını belirleme amacıyla yapılan güncel bir çalışmada, çocukluk çağı kaygı bozukluklarının toplumdaki oranının %16.7 olduğu bulunmuştur (Ercan vd., 2019). Kaygı bozukluklarının tedavisinde sıklıkla kullanılan yöntemlerden biri, olumsuz otomatik düşüncelere/çekirdek inançlara ulaşmaktır. Şema terapi ekolüne göre ise çekirdek inançların kökenleri erken dönem yaşam deneyimlerinden gelmektedir. Ekole göre erken dönemde gelişimsel gereksinimlerin sistematik şekilde engellenmesi belirli şemaların kökenini oluşturmaktadır. Dolayısıyla ebeveyn davranışların çocuklar tarafından nasıl algılandığı ve hangi davranışların çocuklar için zedeleyici olduğunu anlamak önem arz etmektedir. Bu çalışmada, kaygı bozukluğu tanısı almış ergenlerde algılanan ebeveyn kabul-red algısı ile erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişkiyi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini yaşları 10-16 arasında değişen, 50'si kadın 13'ü erkek olmak üzere toplam 63 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada Bilgilendirilmiş Onam Formu, Demografik Bilgi Formu, 10-16 Yaş Çocuk ve Ergenler İçin Erken Dönem Uyum Bozucu Şema Ölçekler Takımı (ÇEŞÖT) ve Ebeveyn Kabul Red Ölçeği Kısa Form kullanılmıştır. Verilerin analiz edilirken betimleyici analizler, t-test, ANOVA ve pearson korelasyon katsayıları kullanılmıştır. Bulgular, katılımcıların tüm erken dönem uyum bozucu şemaları üzerinde yüksek puanlar elde ettiğini göstermektedir. Ayrıca, algılanan kabul-red algısı ile erken dönem uyum bozucu şemalar arasında çeşitli ilişkiler tespit edilmiş, bu ilişkilerin özellikle“Duygusal Yoksunluk”,“Başarısızlık”,“Başkalarına Yönelimlilik”,“Kendini Onaylamama”,“Boyun Eğicilik”,“Cezalandırıcılık”boyutları arasında yoğunlaştığı görülmüştür. Sonuçlar, kaygı bozukluğu olan ergenlerin tedavisinde erken dönem uyum bozucu şemalar ile birlikte algılanan ebeveyn reddinin dikkate alınması gerektiği vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Generalized anxiety disorders are psychiatric conditions marked by intense anxiety, fear, or tension, significantly impacting daily life. Individuals facing heightened anxiety often struggle to manage it, disrupting their daily functioning. A recent study on childhood psychopathologies in our country found that childhood anxiety disorders affect approximately 16.7% of the population (Ercan et al., 2019). One commonly employed therapeutic approach for anxiety disorders involves identifying negative automatic thoughts/core beliefs. According to schema therapy, these core beliefs originate from early life experiences, with the hindrance of developmental needs during this period forming the basis for specific schemas. Understanding how parental behaviors are perceived by children and recognizing behaviors that may be detrimental to children are crucial in this context. This study examines the relationship between perceived parental acceptance-rejection and early maladaptive schemas in adolescents diagnosed with anxiety disorders. The sample consists of 63 participants aged between 10 and 16, including 50 females and 13 males. The research utilized the Informed Consent Form, Demographic Information Form, Early Maladaptive Schema Scale for Children and Adolescents aged 10-16 (ÇEŞÖT), and the Parental Acceptance-Rejection Scale Short Form. Descriptive analyses, T-tests, ANOVA, and Pearson correlation coefficients were employed for data analysis. The findings indicate that participants scored high on all early maladaptive schemas. Various relationships were identified between perceived acceptance-rejection and early maladaptive schemas, particularly focusing on dimensions such as“Emotional Deprivation,”“Failure,”“Other-Directedness,”“Self-Disapproval,”“Subjugation,”and“Punitiveness.”The results emphasize the importance of considering both early maladaptive schemas and perceived parental rejection in the treatment of adolescents with anxiety disorders.
Benzer Tezler
- Madde kullanım bozukluğu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ya da her iki bozukluğa birden sahip olan ergenlerde madde kullanım özellikleri, çocukluk çağı travmaları ve algılanan sosyal desteğin değerlendirilmesi
Evaluating substance use characteristics, childhood trauma and perceived social support among the adolescents with substance use disorder, attention deficit hyperactivity disorder or the adolescents who have both disorders
İ. ETHEM OVALI
- 2023 Şubat Türkiye depremi'nde yakınlarını kaybeden çocuk ve ergenlerde uzamış yas bozukluğu sıklığı ve yordayıcılarının araştırılması
Investigation of the prevelance and predictors of prolonged grief disorder in children and adolescents who lost relatives in the february 2023 Turkey earthquake
YAHYA ESAD ÖZDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLYAS KAYA
- Algılanan ebeveynlik stilleri ile sosyal kaygı bozukluğu arasındaki ilişki: Erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü
The mediator role of early maladaptive schemas between perceived parenting styles and social anxiety symptoms
ZEYNEP PERİN SEYİTOĞLU
- Depresyon tanılı kız ergenlerde intihar davranışının doğası ve gelişimsel bağlamı:kimlik duygusu, ergen-ebeveyn ilişkileri ve duygusal özerklik
Nature and developmental context of suicidal behavior i?n depressed female adolescents: sense of identity, parent-adolescent relationship and emotional autonomy
ÇİĞDEM YEKTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEZAN BİLDİK
- Lise öğrencilerinde kendine zarar verme davranışı: İşlevleri, emosyonel regülasyon ve ayrılma bireyleşme
Non-suicidal self injurious behavior among high school students: Its functions, emotion regulation and separation individuation
BÜRGE KABUKÇU BAŞAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEZAN BİLDİK