Seydişehir ilçesinde halk tarafından değerlendirilen makrofunguslar ve etnomikolojik özelliklerinin araştırılması
Investigation of macrofungi and ethnomicological characteristics evaluated by the public in Seydişehir district
- Tez No: 860748
- Danışmanlar: PROF. DR. CELALEDDİN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Mantarlar tıpkı bitkiler ve hayvanlar gibi doğada geniş bir yayılış alanına sahiptir. İnsanoğlu var olduğundan beri mantarlar toplumlar tarafından besin olarak tüketilmektedir. Ayrıca doğal mantar türleri açısından oldukça zengin olan Türkiye'de insanımızın mantarı yeterince tanımadığı da bir gerçektir. Konya'nın güneybatısında yer alan Seydişehir bölgesindeki makrofungal çeşitliliğin olası zenginliği ve etnomikolojik çalışmanın olmaması dikkate alınarak bir araştırma yapılmıştır. Planlanan çalışmanın sonucunda elde edilen veriler ışığında; bölgede makromantarların etnomikolojik olarak değerlendirmesi yapılarak beslenme, medikal ve ticari öneminin ortaya çıkarılması ve bölge halkının yenilebilir mantarlarla ilgili geleneksel bilgilerinin literatürle desteklenip sonraki çalışmalara katkıda bulunulması hedeflenmiştir. Çalışmanın materyalini Seydişehir Bölgesi halkının bildiği makromantarlar ve bu konuda kendilerine yöneltilen anket soruları oluşturmuştur. Mantar tutum ölçeğinde bulunan soruları 262 kişinin cevaplaması sağlanmıştır. Çalışmada, mantar tutum ölçeğinde bulunan sorular doğrultusunda ve laboratuvar çalışmaları sonucu elde ettiğimiz veriler kullanılmıştır. Nicel veri toplama araçlarından elde edilen sonuçların analizinde SPSS 26 kullanılmıştır. İstatiksel analizleri yorumlamada anlamlılık düzeyi olarak 0.5 kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen analizler sonucu değişkenlerin homojen dağılıp dağılmadığını tespit etmek için varyansların homojenliği test edildi, normal dağılımın uygunluğun saptanmasında ise Kolmogorov-Smirnova ve Shapiro testleri kullanıldı. Güvenilirliği değerlendirmek için Cronbahc alfa testi yapılmış, ölçeğin bilişsel, davranışsal ve mitolojik boyuttaki değerlerinin toplam verisi ise 0.60 bulunmuş olup testimizin güvenilirlik düzeyi oldukça güvenilir olarak hesaplanmıştır. Mantar tutum ölçeğinde bulunan maddelerin ayırt edicilik derecelerini ölçmeye yönelik her madde için alt ve üst grup olmak üzere gruplara ayrılmıştır. Bu grupların puan ortalamaları arasındaki farkın t değeri hesaplanmıştır. Bu değerler çoktan aza doğru sıralanmıştır. Ankete katılan toplam 262 kişinin %27 si hesaplanarak 71 kişi bulunmuş ve alt ve üst gruplar bu kişilerden oluşmuştur. 12 madde anlamlı bulunmasa da uzman görüşe başvurulmuş ve ankette kalması uygun görülmüştür. Araştırmanın arazi çalışmalarında ise halkın bildiği, toplanan mantar türleri S.Ü. Mantarcılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Fungaryumuna götürülerek, kurutma işlemleri ve aynı zamanda tür teşhisleri yapılmıştır. Bölgede tesppit edilen türler; Agaricus bitorquis (Quél.), Sacc,Agaricus bisporus (J.E. Lange),Imbach, Amanita vaginata (Bull.),Lamp.,Boletus edulis Bull.,Bovista plumbea Pers., Hemileccinum depilatum (Redeuilh), Šutara,Laccaria laccata (Scop.), Cooke 'dır,Macrolepiota procera (Scop.), Singer. Bu mantar türleri ile ilgili edinilen bilgiler doğrultusunda etnomikolojik ve morfolojik özellikleri tespit edilmiştir. Kişilerin mantar hakkındaki bilgileri açık uçlu soruların değerlendirilmesi ile bulunmuştur. Çevre halkının makrofunguslara ait yöresel isimleri belirlenmiştir. Günlük hayatta makrofungusları gıda olarak kullandıkları ortaya çıkmıştır. Yapılan anket sonucu etnomikolojik yönden makrofungus bilgi düzeylerinin yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar tartışılmış ve öneriler belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
Mushrooms have a wide distribution area in nature, just like plants and animals. Mushrooms have been consumed as food by societies since humankind existed. It is also a fact that people in Turkey, which is very rich in natural mushroom species, do not know mushrooms well enough. A research was conducted taking into account the possible richness of macrofungal diversity and the lack of ethnomycological studies in the Seydişehir region, located in the southwest of Konya. In the light of the data obtained as a result of the planned study; It is aimed to reveal the nutritional, medical and commercial importance of macrofungi in the region by making an ethnomycological evaluation of them, and to support the traditional knowledge of the local people about edible mushrooms with the literature and contribute to subsequent studies. The material of the study consisted of macrofungi known to the people of the Seydişehir region and the survey questions asked to them on this subject. 262 people answered the questions in the mushroom attitude scale. In the study, the data we obtained in line with the questions in the mushroom attitude scale and as a result of laboratory studies were used. SPSS 26 was used to analyze the results obtained from quantitative data collection tools. 0.5 was used as the significance level in interpreting the statistical analyses. As a result of the analyzes obtained in the study, the homogeneity of variances was tested to determine whether the variables were distributed homogeneously, and Kolmogorov-Smirnova and Shapiro tests were used to determine the suitability of normal distribution. Cronbahc alpha test was performed to evaluate the reliability, and the total data of the cognitive, behavioral and mythological dimensions of the scale was found to be 0.60, and the reliability level of our test was calculated to be quite reliable. In order to measure the degree of distinctiveness of the items in the mushroom attitude scale, each item is divided into groups as lower and upper groups. The t value of the difference between the mean scores of these groups was calculated. These values are listed from most to least. 71 people were found by calculating 27% of the total 262 people who participated in the survey, and the lower and upper groups consisted of these people. Even though 12 items were not found to be significant, expert opinion was sought and it was deemed appropriate to remain in the survey. In the field studies of the research, the mushroom species collected and known to the public were collected from S.Ü. It was taken to the Mushroom Application and Research Center Fungarium and dried and species identification was carried out. Species found in the region; Agaricus bitorquis (Quél.) Sacc,Agaricus bisporus (J.E. Lange) Imbach, Amanita vaginata (Bull.) Lamp.,Boletus edulis Bull., Bovistaplumbea Pers., Hemileccinum depilatum (Redeuilh) Šutara, Laccaria laccata(Scop.) Cooke' , Macrolepiota procera (Scop.) Singer. In line with the information obtained about these mushroom species, their ethnomycological and morphological characteristics are given. People's knowledge about mushrooms was found by evaluating open-ended questions. Local names of macrofungi of the surrounding people were determined. It has been revealed that they use macrofungi as food in daily life. As a result of the survey, it was determined that macrofungus knowledge levels at the ethnomycological level were not sufficient. The results obtained from the study were discussed and suggestions were stated.
Benzer Tezler
- Âşık İbrahim Karaçay hayatı, sanatı ve şiirlerinin incelenmesi
Âşık İbrahim Karaçay; his life, art and the analyzing of his poems
MEHMET SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SİNAN GÖNEN
- Konya ili Seydişehir ilçesi ve çevresinde anlatılan masalların çocuk eğitimine katkısı
Konya province and around the town of Seydişehir tale of the contribution to children's education
RAMAZAN UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimSelçuk Üniversitesiİlköğretim Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SEYİT EMİROĞLU
- Konya ili Seydişehir ilçesinde yapılmakta olan boncuk oyaları üzerine bir araştırma
Research on bead embroidary which is still decorated in Seydişehir; Konya
GÜLTEN KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. TEVHİDE ÖZBAĞI
- Konya Nuzumla köyü ve çevresinde bulunan yatak halıları
The Bed carpet in Nuzumla village and arund of Konya
MERAL BEZİRCİ AKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. FİRDEVS TIRMAN
- Seydişehir çocuk folkloru
Children's folklore in Seydişehir
DURMUŞ TAŞDELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Eskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI BÜYÜKOKUTAN TÖRET