Kamuda örgütsel vatandaşlık davranışı sergileme motivasyonu: Eğitim kurumlarında bir araştırma
Motivation for organizational citizenship behavior in the public sector: A study in educational institutions
- Tez No: 861301
- Danışmanlar: PROF. DR. SENAY YÜRÜR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Kamu, Sosyal Mübadele, Organizational Citizenship Behavior, Public sector, Social exchange
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Bu tezin amacı, kamu çalışanlarının örgütsel vatandaşlık davranışı gösterme motivasyonlarını araştırmaktır. Eğitim kurumlarında görev alarak geleceğin bireylerini yetiştiren öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD) sergilemeleri bu kurumların amacına ulaşmasında önemli bir katkı sağlayabilir. Bu bağlamda araştırmanın örneklemi devlet okullarında görev yapan öğretmenlerden oluşturulmuştur. Araştırmada nitel ve nicel yöntemler birlikte kullanılmış, nicel veriler anket aracılığıyla, nitel veriler ise katılımlı gözlem tekniği ve mülakatla toplanmıştır. İnsanın sosyal alandaki dinamik değişkenlere verdiği tepkilerin karmaşıklığı dikkate alındığında nicel ve deneysel araştırmaların yetersiz kaldığı düşüncesiyle (Baltacı, 2019) katılımcı gözlem ve mülakat yoluyla da öğretmenlerin ÖVD gösterme durumları incelenmiş ve yapılan anket sonucunda elde edilen nicel veriler ile nitel verilerin arasında farklılıklar olduğu anlaşılmıştır. Nicel verilerin analizi neticesinde öğretmenlerin ÖVD boyutlarının (diğerkamlık, vicdanlılık, sportmenlik, nezaket, sivil erdem) tamamında yüksek seviyede (4.17) ÖVD gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Katılımcı gözlem tekniğiyle toplanan verilere göre ise öğretmenlerin ÖVD gösterdiği sonucuna ulaşılmış, ancak yapılan içerik analizi sonucunda ÖVD boyutlarına ait temalar ele alındığında öğretmenlerin nicel verilerin aksine ÖVD boyutlarındaki davranışları sergileme eğliminde olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin özellikle sportmenlik boyutuna karşıt davranışlar sergilediği gözlemlenirken, sivil erdem boyutunda da örgüt faaliyetlerine aktif katılım göstermedikleri gözlemlenmiştir. Nicel ve nitel veriler arasındaki farklılıkların ortaya çıkmasının nedeni, katılımcıların bazı sorulara dürüst ve tam yanıt verme eğiliminde olmamalarından kaynaklanmaktadır (Arıkan, 2018). Ayrıca örgütsel vatandaşlık davranışı algısının ülkelerin kültürel farklılıkları çerçevesinde farklı algılandığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bazı durumlarda rol davranışlarının sağlıklı bir şekilde yerine getirilmesinin ÖVD olarak algılandığı gözlemlenmiş ve bunun sonucunda ÖVD algısının kültürler arası değişiklik gösterebileceği sonucuna ulaşılmıştır (Hofstede, 1980).
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to investigate the motivation of public employees to exhibit organizational citizenship behavior (OCB). Teachers, who play a crucial role in shaping the future individuals by working in educational institutions, can contribute significantly to the achievement of the institution's goals through the display of OCB. In this context, the sample of the research is composed of teachers working in public schools. Both qualitative and quantitative methods were employed in the study, where quantitative data was collected through a survey, and qualitative data was gathered through participant observation technique and interviews. Considering the complexity of the responses given by individuals to dynamic variables in the social field, participant observation and interviews were conducted alongside quantitative and experimental research, as it was deemed that quantitative and experimental research alone were insufficient (Baltacı, 2019). Through participant observation and interviews, the instances of teachers exhibiting OCB were examined, and differences between quantitative and qualitative data were identified. As a result of the analysis of quantitative data, it was found that teachers exhibited high levels of OCB in all dimensions (altruism, conscientiousness, sportsmanship, courtesy, civic virtue) with a mean of 4.17. On the other hand, based on the data collected through participant observation, it was concluded that teachers exhibited OCB, but the content analysis revealed that, unlike the quantitative data, teachers did not tend to display OCB behaviors when the themes of OCB dimensions were considered. Observations indicated that teachers particularly demonstrated opposing behaviors in the sportsmanship dimension, and they did not actively participate in organizational activities in the civic virtue dimension. The reason for the differences between quantitative and qualitative data was attributed to the tendency of participants not to provide honest and complete answers to some questions (Arıkan, 2018). Furthermore, it was found that the perception of organizational citizenship behavior varies across countries within the framework of cultural differences. In some cases, the healthy fulfillment of role behaviors was observed to be perceived as OCB, leading to the conclusion that the perception of OCB may vary across cultures (Hofstede, 1980).
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile iş yaşam dengeleri arasındaki ilişki
The relationship between organisational citizenship behaviour and work life balance of teachers
NAZMİ EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKİF HELVACI
- Psikolojik sözleşmenin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde iş tatmini, örgütsel bağlılık ve örgütsel adaletin aracılık rolü
The mediating role of job satisfaction, organizational commitment and organizational justice in the effect of psychological contract on organizational citizenship behavior
GÜNAL BUDAK
Doktora
Türkçe
2023
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KERİM ÖZCAN
- Okul yöneticilerinin stratejik liderlik yeterlilikleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between the strategic leadership competencies of school administrators and their organizational citizenship behaviors of teachers
FERİDE ATAKÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Çalışanların arkadaşlık, başarı ve statü çabaları ve bu çabaların örgütsel vatandaşlık davranışlarıyla ilişkisinin incelenmesi
Emloyees' need for achievement, need for affiliation and need for status and investigation of the relationship between these needs and organizational citizenship behaviors
DUYGU MUÇAOĞLU