Dil Devrimi'nin basına yansımaları (Resimli Uyanış dergisi incelemesi 1928-1935)
Reflections of the Language Revolution in the press (Resimli Uyanış journal review 1928-1935)
- Tez No: 861635
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HİMMET BÜKE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arşiv, Türk Dili ve Edebiyatı, Archive, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Basın, Dil Devrimi, Resimli Uyanış Dergisi
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan çok yönlü bir araç olmakla birlikte toplumu oluşturan bireylerin ortak kültürünü ve birikimini gelecek nesillere aktarmaktadır. Dünya üzerinde yer alan her dil, gelişim ve değişim sürecinden geçmektedir. Türk dili de yüzyıllardır bu değişimi yaşamaktadır. Dilde değişime ve gelişime yönelik çalışmalar Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde de görülmektedir. Osmanlı Devleti'nde yazı dili ile konuşma dili arasındaki farklılıklar, Arapça ve Farsçanın Türkçe üzerindeki yoğun etkisi, dilin yapısında oluşan bozulmaların önüne geçmek için Milli Edebiyat akımıyla dilde sadeleştirme çalışmaları başlamıştır. Cumhuriyetin ilanıyla bu süreç hız kazanmıştır. Dil çalışmalarının kabul görmesi ve kullanım alanı bulması için halkla işbirliği içinde olmak gerekmektedir. Dil Devrimi, Türk dilinin var olduğu günden bu yana yaşamış olduğu en köklü toplumsal değişim süreçlerinden biridir. Bu sürecin yönlendirilmesi, kontrol edilmesi ve çalışmaların izlenmesi devlet politikası halinde yürütülmüştür. Dil Devrimiyle birlikte basın yayın organlarına büyük sorumluluk düşerken çalışmaların halka duyurulması, sürecin takibi, dergiler ve gazeteler üzerinden yapılmıştır. Basın yayın organlarının hem yayınlarında kullandıkları dilde hem de içerikte yenilik yaşadıkları görülmüştür. Cumhuriyetten önce yayın hayatına başlayan Servet-i Fünun dergisinin 1928 yılında“Uyanış”adını alması buna örnektir. Dergiler Türk dili ve edebiyatının gelişimine katkı sağlamakla birlikte yayınlandıkları dönemin sosyokültürel yapısına yönelik haberleri de yansıtmaktadır. Dolayısıyla dergiler Dil Devrimi sürecinin ilerleyişine büyük oranda etki etmiştir. Servet-i Fünun (Resimli Uyanış) dergisi, 1928-1935 yılları arasında yayınlanan 416 sayıdaki dönem basınının Dil Devrimi sürecine ne düzeyde katkı sunduğuna dair bir örneklem ortaya konulmuştur. Derginin Dil Devrimini bilimsel ve teknik açıdan desteklediği görülürken analiz edilen yayınlar kronolojik olarak çalışmada yer bulmuştur. Dergide kullanılan sözcüklerin öz Türkçe karşılıklarına sıkça yer verildiği görülmüştür. Çalışmada Dil Devrimine yönelik aydınların görüş ve eleştirileri geniş ölçüde yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Language is a remarkably versatile tool, facilitating communication among individuals and serving as a vessel for conveying culture and knowledge from one generation to the next. Throughout the world, languages undergo a continuous process of development and change, and the Turkish language is no exception. Over the course of centuries, Turkish has undergone significant transformations. The evolution and transformation of the language were evident even during the final stages of the Ottoman Empire, characterized by notable disparities between written and spoken forms, the considerable influence of Arabic and Persian, and concerted efforts to simplify the language through the National Literature movement, aimed at preserving its structural integrity. However, it was with the advent of the Republic that this process gained substantial momentum. To ensure the widespread acceptance and effective implementation of language-related initiatives, active collaboration with the general public becomes indispensable. The Language Revolution emerges as a momentous and all-encompassing social transformation, representing one of the most profound changes that the Turkish language has ever undergone. The management, control, and monitoring of the language revolution were implemented as a state policy, with significant involvement from press organizations. Magazines and newspapers played a pivotal role in publicizing the language revolution and overseeing its progress. These press organs demonstrated innovation in both their linguistic choices and content. An illustrative example is the journal Servet-i Fünun, which existed prior to the Republic and underwent a name change to“Uyanış”in 1928. These publications not only contributed to the advancement of Turkish language and literature but also served as a reflection of the socio-cultural landscape of the time. As a result, journals wielded substantial influence in driving the language revolution forward. In a comprehensive analysis of 416 issues of the journal Servet-i Fünun (Resimli Uyanış) published from 1928 to 1935, the extent of the press's contribution to the language revolution is examined. The study reveals that the journal actively supported the language revolution both in terms of scientific and technical aspects. The analyzed publications were systematically included in the study, providing a chronological perspective. Notably, Turkish equivalents of words were commonly employed throughout the journal. Additionally, the study extensively incorporates the opinions and criticisms of intellectuals regarding the language revolution, shedding light on their perspectives. Key Words : Language Revolution, Press, Resimli Uyanış Journal
Benzer Tezler
- Harf Devrimi'nin bürokrasiye yansımaları
Reflection of the letter revolution to the bureaucracy
ALİ GÖKDÜL
- 1928-1938 yılları arası Harf Devrimi'nin Türk grafik tasarımına yansımaları
Reflections of the Alphabet Revolution between the years of 1928-1938 onto the Turkish graphic design
ÖZLEM UYAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2021
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
DOÇ. FUAT AKDENİZLİ
- Tasarımda iletişim sürecinin oturma elemanları üzerinde irdelenmesi
An examination of the communication process in design on the sitting elements
AHMET ZEKİ TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. NİGAN BAYAZIT