Pozitif hukuk ekseninde islam ceza muhakemesi hukuku açısından kamu davasının açılması
Filing a public lawsuit in islamic criminal procedure in terms of positive law
- Tez No: 861895
- Danışmanlar: PROF. DR. DAVUT YAYLALI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hak, Kamu Yararı, Suç, İddia, Muhtesip/Savcı, Muhakeme ve Kamu davası, Rights, Public Interest, Crime, Claim, Muhtasib/Prosecutor, Trial and Public Lawsuit
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
İslam hukuku kaynaklarında dava konusu ele alınırken davalar değişik şekillerde sınıflandırılmıştır. Bunlardan birine göre davalar hukuk davaları ve ceza davaları şeklinde iki gruba ayrılır. Ceza davalarının kendi içinde özel bir taksimine yer verilmemesi nedeniyle ilk bakışta İslam ceza muhakemesi hukukunda tek dava tipinin benimsendiği izlenimi oluşmaktadır. Ancak İslam hukukunun benimsediği meseleci yöntem dikkate alınarak gerekli araştırma yapıldığında aslında bu okumanın gerçeği yansıtmadığını tespit etmek zor değildir. Çünkü İslam hukukunda haklar ve suçlar konusu ayrıntılı olarak ele alınmış, ilgili bölümlerde hangi suçların ne tür hakları ihlal mahiyeti taşıdıkları, hangileri için şahsi dava açılması gerektiği, hangilerinin takibinin resen yapılacağı, resen takibi yapılacak suçlardan hangileri için şikâyet şartı arandığı açıkça belirtilmiştir. Bu çalışmada tümevarım yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle kavramsal çerçeve başlığı altında ele alınan konularla İslam hukukunda kamu davasının mahiyeti tespit edilmeye çalışılmıştır. Ardından ikinci bölümde kamu davasının suç işlendiği şüphesi ile başlayıp dava açılması ile son bulan aşamasına kadar olan işleyiş süreci aktarılmıştır. Ayrıca konu İslam hukuku ile ülkemizde yürürlükte olan hukuk (pozitif hukuk) arasında mukayeseli olarak ele alınmıştır. Bu çalışma ile her iki hukuk sisteminde kamu davası açılmasındaki amacın kamu haklarını korumak olduğu, ancak bu iki hukuk sistemindeki hak nazariyesi arasındaki önemli farklılığın kamu davasına yansıdığı görülmüştür. Buna ek olarak İslam ceza muhakemesi hukukunda davaların şahsi dava ve kamu davası şeklinde ikiye ayrıldığı, sırf kamu hakları ile ağırlıklı olarak kamu hakkını ihlal eden suçların takibinin kamu davası kapsamında yapılacağı anlaşılmıştır. Ayrıca kamu davalarının açılması ve devlet adına takip edilmesinin muhtesibin görevleri arasında yer aldığı, muhtesibin bu kapsamdaki görevini günümüzde savcılık kurumunun üstlendiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
While the subject of litigation is handled in Islamic law sources, cases are classified in different ways. According to one of them, cases are divided into two groups as civil cases and criminal cases. From this point of view, at first glance, it appears that only one case type is adopted in Islamic criminal procedure law. However, it is not difficult to determine that this reading does not reflect the truth when the necessary research is carried out considering the issue-oriented method adopted by Islamic law. Because the subject of rights and crimes in Islamic law has been discussed in detail, and it has been clearly stated in the relevant sections which crimes constitute a violation of what kind of rights, which ones should be prosecuted, which ones will be followed ex officio, and which of the crimes to be followed ex officio is required for complaint. In this study, the inductive method and comparative method are used. In the first part, the nature of the c9ivil lawsuit in Islamic law has been tried to be determined with the subjects discussed under the title of conceptual framework. Then, in the second part, the process of the public trial starting with the suspicion of committing a crime and ending with the filing of a lawsuit is explained. In addition, the subject has been discussed comparatively between Islamic law and positive law in force in our country. In this study, it has been determined that the purpose of filing a public lawsuit in both legal systems is to protect public rights, but the significant difference between the theory of rights in both legal systems is reflected in the public lawsuit. In addition, in this study, it was concluded that the cases in Islamic criminal procedure law are divided into two as private lawsuits and public lawsuits, and that the prosecution of crimes that violate only public rights and predominantly public rights will be made within the scope of public lawsuits. In addition, it has been concluded that, the opening of these cases and their follow-up on behalf of the state are among the duties of the muhtasib, and the prosecutor's office has undertaken the task of the muhtasib in this context.
Benzer Tezler
- Liberal düşüncenin gelişiminde iktisat politikasının evrimi ve Türk örneği
The Evolution of economic policy in the development of liberal thought and the Turkish case
KIVANÇ ACAR
- Türkiye'de kadının siyasal kimliğinin dinamikleri: Modernleşme ve islam
Dynamics of women's political identity in Turkey: Modernization and islam
AYŞEGÜL TARIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Siyasal Bilimlerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT MALİK YAVUZ
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA