Okul öncesi dönemde psikolojik dayanıklılığın akran ilişkilerini yordayıcı etkilerinin incelenmesi
Examination of the predictive effects of psychological resilience on peer relationships in preschool years
- Tez No: 862610
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA GÜLAY OGELMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sinop Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönem çocuklarının psikolojik dayanıklılığın akran ilişkilerini yordayıcı etkilerinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2022-2023 yılı eğitim öğretim yılında Sinop ili Merkez ve Gerze ilçelerinde okul öncesi eğitime devam eden, normal gelişim özelliği gösteren 5-6 yaş grubundan 211 (116 erkek, 95 kız) çocuk oluşturmuştur. Nicel araştırma yönteminde planlanan araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, Kişisel Bilgi Formu, Çocuk Ego Sağlamlığı Ölçeği, Akran Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği ve Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Veri toplama araçları, her bir çocuk için okul öncesi öğretmenleri tarafından doldurulmuştur. Araştırmanın verileri, SPSS 26.0 istatistik paket programında, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, Spearman ve Basit Doğrusal Regresyon Analiz teknikleri ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre çocukların psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile akran şiddetine maruz kalma düzeyleri arasında olumsuz yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Ek olarak Akran Şiddetine Maruz Kalma Ölçeğine ilişkin veriler normal dağılım göstermediği için okul öncesi dönem çocuklarının psikolojik dayanıklılık düzeylerinin, akran şiddetine maruz kalma düzeylerini anlamlı biçimde yordayıp yordamadığına ilişkin analiz yapılamamıştır. Çocukların psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile akranlarına karşı saldırganlık, asosyal davranışlar gösterme, korkulu-kaygılı olma ve aşırı hareketlilik düzeyleri arasında olumsuz yönde; akranlarına karşı yardımı amaçlayan sosyal davranışlar gösterme düzeyleri ile arasında olumlu yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Okul öncesi dönem çocuklarının psikolojik dayanıklılık düzeyleri akranlarına karşı saldırganlık, akranlarına karşı yardımı amaçlayan sosyal davranışlar gösterme, akranlarına karşı asosyal davranışlar gösterme, akranlarına karşı korkulu-kaygılı olma ve aşırı hareketlilik düzeylerini anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Çocukların psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile akranları tarafından dışlanma düzeyleri arasında olumsuz yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır ancak akranları tarafından dışlanma alt boyutunun verileri normal dağılım göstermediği için okul öncesi dönem çocuklarının psikolojik dayanıklılık düzeylerinin, akranları tarafından dışlanma düzeylerini anlamlı biçimde yordayıp yordamadığına yönelik analiz yapılamamıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the predictive effects of psychological resilience on peer relationships among preschool children. The study group consisted of 211 (116 boys, 95 girls) children aged 5-6 years who attended preschool education during the 2022-2023 academic year in the central and Gerze districts of Sinop province, Turkey, and displayed normal developmental characteristics. A relational screening model was utilized in the quantitative research method. The data collection tools included a Personal Information Form, Child Ego Resilience Scale, Peer Victimization Scale, and Ladd and Profilet Child Behavior Scale. The research data were filled out by preschool teachers for each child. The data were analyzed using Pearson's correlation coefficient, Spearman's correlation, and Simple Linear Regression Analysis techniques in the SPSS 26.0 statistical package program. According to the findings of the study, there was a significant negative relationship between children's levels of psychological resilience and exposure to peer victimization. Additionally, due to the non-normal distribution of the data related to the Peer Victimization Scale, an analysis regarding whether preschool children's levels of psychological resilience significantly predict their levels of exposure to peer victimization could not be conducted. It was determined that there was a significant negative relationship between children's levels of psychological resilience and their levels of showing aggression, antisocial behaviors, fearful-anxious behavior, and hyperactivity towards their peers, while there was a significant positive relationship between their levels of showing prosocial behaviors aimed at their peers. Furthermore, children's levels of psychological resilience significantly predicted their levels of showing aggression, prosocial behaviors aimed at their peers, antisocial behaviors towards their peers, fearful-anxious behavior towards their peers, and hyperactivity. There was a significant negative relationship between children's levels of psychological resilience and their levels of peer exclusion; however, due to the non-normal distribution of the data related to the peer exclusion subscale, an analysis regarding whether preschool children's levels of psychological resilience significantly predict their levels of peer exclusion could not be conducted.
Benzer Tezler
- Türkiye'de okul öncesi eğitim programlarının (1952-2024) afet dirençliliği bakımından incelenmesi, oyun tabanlı afet farkındalık etkinlikleri
Analysis of preschool education programs in Türkiye (1952-2024) in terms of disaster resilience, play-based disaster awareness
ESEN AYANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kamu Yönetimiİstanbul Teknik ÜniversitesiAfet ve Acil Durum Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN OKAY
- Okul öncesi dönem kekemeliği olan ve olmayan çocukların psikolojik sağlamlıklarının ve ebeveyn tutumlarının incelenmesi
Investigation of resilience and parental attitudes of preschool children with and without stuttering
DİLAN CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAVİŞ EMEL KULAK KAYIKCI
- Okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin ebeveynlik stresi, iş-aile çatışması, algılanan sosyal destek ile evlilik uyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between parenting stress, work-family conflict, perceived social support and marital adjustment levels of mothers with preschool children
MÜGE NUR ATEŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEHER MERVE ERUS
- Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişim açısından risk grubunda yer alan çocuklara yönelik çok bileşenli müdahale programının etkililiği
The effectiveness of a multi-component intervention program for children in the risk group in terms of social-emotional development in preschool period
NESLİHAN TEKGÜL
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ENGİN DENİZ
- Okul öncesi dönemde akran zorbalığı: Öğretmenlere ilişkin değişkenlerin yordayıcılığının incelenmesi
Peer bullying in preschool period: Examining the predictive power of teachers-related variables
NAGİHAN ELDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM TANRIKULU