Tiksinme ve düşünce-eylem kaynaşmasının obsesif kompulsif bozukluk semptomları ile ilişkisinde zihinsel kirlenme ve obsesif inançların rolü
The role of mental contamination and obsessive beliefs in the relationship of disgust and thought-action fusion with obsessive compulsive symptoms
- Tez No: 862921
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBANUR BAYRAM KUZGUN, DR. SERKAN DOLMA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu çalışma, tiksinme yatkınlığı ve düşünce eylem kaynaşması ile Obsesif Kompulsif Bozukluğun kirlenme ile ilişkili semptomları arasındaki ilişkide zihinsel kirlenme ve abartılı sorumluluk/tehdit inançlarının rolünü incelemektedir. Araştırma örneklemi 18-65 yaşları arasında 139 OKB tanılı, 144 sağlıklı olmak üzere 283 katılımcıdan oluşmaktadır. Veri toplama araçları sosyo-demografik bilgi formu, Tiksinme Yatkınlığı ve Duyarlılığı Ölçeği-R, Obsesif İnanışlar Ölçeği-Kısa Form, Vancouver Obsesif Kompulsif Envanteri-Zihinsel Kirlenme Ölçeği, Düşünce Eylem Kaynaşması Ölçeği ve Padua Envanteri-Washington Eyalet Üniversitesi Revizyonu kirlenme alt ölçeğinden oluşmaktadır. Araştırma değişkenlerinin ilişkilerini incelemek için Pearson Korelasyon Analizi yapılmış, katılımcı grupları arasındaki farklar Bağımsız Örneklem T-testi ile incelenmiştir. Kirlenme/yıkama semptomlarını etkileyen değişkenler için yapısal model önerilmiş, önerilen model klinik OKB ve sağlıklı kontrol örnekleminde test edilmiştir. Sonrasında, iki katılımcı grubundaki model farklılıklarının incelenmesi amacıyla Çoklu Grup Yol Analizi yapılmıştır. Yol analizi bulguları hem OKB tanılı hem sağlıklı katılımcılarda tiksinme yatkınlığı ve olasılık tipi düşünce-eylem kaynaşmasının zihinsel kirlenme aracılığıyla kirlenme/yıkama semptomlarını etkilediğini göstermektedir. Tiksinme yatkınlığı ve olasılık tipi düşünce-eylem kaynaşmasının abartılı sorumluluk/tehdit algısı inançlarını etkilediği ancak bu inançların kirlenme/yıkama ile ilişkili semptomları etkilemediği bulunmuştur. Çoklu grup yol analizi ile OKB tanılı katılımcılarda tiksinme yatkınlığı- zihinsel kirlenme ilişkisinin sağlıklı katılımcılara göre çok daha güçlü olduğu gösterilmiştir. Bulgular ve klinik katkıları, literatürdeki bulgular ışığında tartışılmış ve gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study examines the role of mental contamination and responsibility/threat beliefs in the relationship between disgust proneness and thought-action fusion (TAF) and contamination-related symptoms of Obsessive Compulsive Disorder. Total of 283 participants (139 diagnosed with OCD and 144 healthy controls) between the ages of 18-65 have completed a set of measures including socio-demographic information form, Disgust Propensity and Sensitivity Scale-R, Obsessive Beliefs Questionaire-Short Form, Vancouver Obsessive Compulsive Inventory-Mental Contamination Scale, Thought-Action Fusion Scale and Padua Inventory-Washington State University Revision contamination subscale. Pearson Correlation Analysis was performed to examine the relationship of the variables, and the group differences were examined with the Independent Sample T-test. A structural model was proposed for variables predicting contamination related symptoms, and the proposed structural model was tested in clinical OCD and healthy control samples. Multi-Group Path Analysis was performed to examine pattern differences across participant groups. Path analysis findings showed that disgust proneness and likelihood TAF predict contamination symptoms via mental contamination in both OCD and healthy participants. It was found that disgust propensity and likelihood TAF affected responsibility/threat beliefs, however these beliefs did not predict contamination related symptoms. Multi-group path analysis demonstrated that the relationship between disgust proneness-mental contamination was stronger in OCD patients than healthy participants. The findings and their clinical contributions are discussed in accordance with relevant literature, and suggestions for further research are presented.
Benzer Tezler
- The mediating role of cognitive fusion and acceptance on the relationship between obsessive-compulsive symptoms, shame, guilt, and self-disgust
Bilişsel birleşme ve kabulün obsesif kompulsif semptomlar, utanç, suçluluk, ve öz-tiksinme arasındaki ilişkideki aracı etkileri
ASLIHAN KAYMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN MERAL ÖGÜTCÜ
- Catering sektöründe çalışan bireylerde depresyon ve yeme bozukluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between depression and eating disorder in individuals working in the catering industry
MELİS USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞEN FİLAZOĞLU ÇOKLUK
- Bariatrik cerrahi uygulanan bireylerin beslenme davranışları ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi: nitel araştırma
Determining the opinions of individuals WHO underwent bariatric surgery on nutrional behaviors: Qualitative research
KIYMET ÖZTEPE YEŞİLYURT
Doktora
Türkçe
2023
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaCerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İKBAL ÇAVDAR
- Tiksinti eğilim ve duyarlılığı yüksek bireylerde obsesif kompülsif bozukluk, zenofobi ve öz tiksinme yatkınlığının değerlendirilmesi
Evaluation of obsessive compulsive disorder, xenophobi and self disgustation in individuals with high disjustice protention and sensitivity
GÜLDEN AKKAN MACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELAMİ VAROL ÜLKER
- Sağlıklı ve depresif belirtisi yüksek gruplarda bilgi işleme düzeyinin ve duygusal uyarıcıların tanıma belleği performansı üzerindeki etkileri
Effects of level of processing and emotional stimuli on the recognition memory performance in healthy and high depressive symptom groups
BENGİSU SARIBAZ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEL BARAN