Klasik dönem Osmanlı hukukunda şeyhülislâmlık: Zenbilli Ali Cemâlî Efendi dönemi
Shaykh al-Islam in classical Ottoman law: The period of Zenbilli Ali Cemālī Efendi
- Tez No: 864419
- Danışmanlar: PROF. DR. FETHİ GEDİKLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Hukukunda Şeyhülislâmlık, Zenbilli Ali Cemâlî Efendi, Fetva, Siyasi Otorite, Dinî Otorite, Kızılbaşlık, Shaykh al-Islam in Ottoman Jurisprudence, Zenbilli Ali Cemālī Efendi, Fatwa, Political Authority, Religious Authority, Qizilbashism
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Osmanlı hukukunda şeyhülislâmlık kurumunun müstesna bir yeri vardır. Şeyhülislâmlık kurumunun kıymeti hukuki, siyasi ve toplumsal işlevinden ileri gelir. Kurumun işlevi, tarihsel ve siyasi kökeniyle yakından ilgilidir. Bu nedenle tezin birinci bölümü, şeyhülislâmlığın tarihsel ve siyasi kökenini irdelemeye hasredildi. İrdeleme faaliyeti,“fetva”kavramı ekseninde yapıldı. İkinci bölümde, öncelikle klasik dönemle sınırlı olmak üzere şeyhülislâmlık hakkında bilgilere yer verildi. Daha sonra, Şeyhülislâm Zenbilli Ali Cemâlî Efendi'nin hayatına, şeyhülislâm oluncaya değin yaşadıklarına tezle ilgisi ölçüsünde değinildi. Son bölümde ise, Zenbilli Ali Cemâlî Efendi dönemiyle sınırlandırılarak, şeyhülislâm fetvası, siyasi veçhesiyle ele alındı. Bu doğrultuda“Kızılbaşlık”hakkında şeyhülislâmın tutumu tetkik edildi. Esasen siyasi ve dinî otorite arasındaki gerilimin tezahürü ve şeyhülislâmlığın bu gerilim karşısındaki kurumsal konumunu tetkik etmek tezin ana gayesidir.
Özet (Çeviri)
The role of the Shaykh al-Islam institution holds a distinctive position within the framework of Ottoman jurisprudence. The significance of the Shaykh al-Islam institution stems from its multifaceted legal, political, and social undertakings. The functionality of this institution is inherently intertwined with its historical and political antecedents. Accordingly, the initial section of this thesis delves into the historical and political genesis of Shaykh al-Islam. Central to this exploration is the pivotal concept of the“fatwa”. Subsequent sections focus on the period-specific details about the Shaykh al-Islam during the classical era. Highlighted within this context is the life and journey of Zenbilli Ali Cemālī Efendi up until his ascension to the position of Shaykh al-Islam. The concluding chapter analyzes the political dimensions of the fatwas issued during Zenbilli Ali Cemālī Efendi's tenure, with a particular emphasis on his stance towards the“Qizilbashism”. Ultimately, this thesis seeks to illuminate the intricate interplay between political and religious authorities, and the institutional positioning of Shaykh al-Islam amidst this dynamic tension.
Benzer Tezler
- Şeyhülislam Ebussuûd Efendi fetvaları ışığında klasik dönem Osmanlı Hukukunda zımmîlik statüsü
Status of dhimmi in Ottoman Law system in classical period within the framework of Ebussuûd the Shayk al-İslam
BENGİSU BATTAL
- Klasik dönem Osmanlı Hukukunda müsadere kurumu
Confiscation in the classical period of Ottoman Law
MAHMUD ESAD KALIPÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Hukukİstanbul ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAN OSMANAĞAOĞLU KARAHASANOĞLU
- Klasik Dönem Osmanlı hukukunda Avârız vergileri
Avâriz taxes in the Classical Period of Ottoman Law
FATMA SIRTKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
HukukSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK SONGUR
- Şeriyye sicilleri ışığında erken klasik dönem Osmanlı hukukunda fetva-kazâ ilişkisi
Fatwa-judiciary relation in early classical period Ottoman law in light of judiciary (qadi) records
FIRAT ORĞUN
Doktora
Türkçe
2023
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KUMAŞ
- Tanzimat Dönemi Osmanlı hukukunda ispat vasıtaları
Means of proof in the Tanzimat Period Ottoman law
YASEMİN KURTOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
HukukBursa Uludağ ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYBARS PAMİR