Geri Dön

Kuzey Mezopotamya'da Geç Kalkolitik 5 Dönemi Toplu Üretim Kaselerinin sosyal ve ekonomik açıdan değerlendirilmesi

An evaluation of the Northern Mesopotamian Late Chalcolithic 5 Period Mass production Bowls in consideration of social and economic perspective

  1. Tez No: 864708
  2. Yazar: MİRAY ÇALIŞKAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HALUK SAĞLAMTİMUR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Archeology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 223

Özet

Güney Mezopotamya kronolojisinde Uruk Dönemi MÖ. 4.binyıl ile MÖ. 3. binyıl arasına tarihlenmektedir. Bu dönem Güney Mezopotamya'da hiyerarşik biçimde örgütlenmiş kent oluşumlarıyla birlikte saray veya tapınak gibi kamusal alanlara sahip sosyal organizasyonlar ve bu organizasyonların rol aldığı uzun mesafeli ticaret ağları ve uzmanlaşma ile tanımlanmaktadır. Mezopotamya'nın genelinde söz konusu dönemin en tipik materyalleri arasında yer alan ve“Uruk Kapları”olarak bilinen Devrik Ağızlı Kâselerin (bevelled rim bowls) ve Konikal Kâselerin (conical bowls) Kuzey Mezopotamya yerleşimlerinde de büyük oranda tespit edilmesi nedeniyle MÖ. 4.binyıl“Uruk Etkileşimi”gündeme gelmektedir. Kuzey Mezopotamya'da artan araştırmalar neticesinde Kuzey Mezopotamya'nın Geç Kalkolitik Evreleri hakkında bilgi sahibi olmamıza olanak sağlamıştır. Üretim süreçleri ve kullanım alanları ile ilgili tartışmalar devam etmektedir. Devrik Ağızlı Kâseler, mineral ve organik madde katkılı, kalın cidarlı, az pişirilmiş, gözenekli yüzeye sahip, özensiz yapılmış oldukça kaba kaplardır. Kapların üretim süreçleri ilgili farklı öneriler olmasına karşın kalıp tekniğiyle üretildiği görüşü genel olarak kabul görmektedir. Kapların kullanım alanları ile ilgili öneriler ise hala tartışılmalıdır. İlk öneriler buluntu konumları ile doğrudan bağlantılı olarak ileri sürülmüştür. Tapınak ile ilişki alanlarda tespit edilmiş bu kapların büyü kâsesi olarak kullanıldığı önerilmiş, daha sonra ise artan kazı ve araştırmaların sonucunda gıda hazırlama işlemi, tayin kapları, tuz kabı, peynir kabı, ekmek kapları gibi farklı alanlarda kullanıldığıyla ilişkin yeni öneriler sunulmuştur. Farklı kullanım alanlarına dair önerilerin çeşitlense de tartışmalar iki temel yöne ayrılabilir: İlki hızlı, basit, kabaca üretilmiş olan kapların, ekmek ve peynir gibi gıda hazırlama işleminde kullanıldığı, ikincisi ise sosyal açıdan değerlendirilen adak, büyü ve tayin kapları olarak kullanıldığıdır. Bu çalışmada Geç Kalkolitik-5 evresinde Kuzey Mezopotamya'da Devrik Ağızlı Kâselerin ve Konikal Kâselerin üretim süreçleri ve kullanımlarına dair görüşler çerçevesinde sosyoekonomik organizasyon içinde konumunun tartışılması amaçlanmaktadır.

Özet (Çeviri)

In the chronology of Southern Mesopotamia, the Uruk Period is dated between the 4th and 3rd millennium BC. This period is characterized by hierarchically organized city formations in Southern Mesopotamia, social organizations with public spaces such as palaces or temples, long-distance trade networks, and specialization. The“Uruk expansion”of the 4th millennium B.C.E. is brought to the agenda due to the fact that the beveled rim bowls and conical bowls known as“Uruk Vessels”, which are among the most typical materials of the period in Mesopotamia in general, are also found to a great extent in the settlements of Northern Mesopotamia. As a result of the increased research in Northern Mesopotamia, we have gained information about the Late Chalcolithic phases of Northern Mesopotamia. The bowls with overturned rims are thick-walled, poorly fired, porous vessels with mineral and organic matter tempered, and very coarse vessels that were made carelessly. Although there are different suggestions about the production processes of the vessels, it is accepted that they were produced by the molding technique. Suggestions regarding the use of the vessels are still under debate. The first suggestions are directly related to the location of the finds. It was suggested that these vessels found in areas associated with the temple were used as spell bowls, and later, as a result of increased excavations and research, new suggestions were made that they were used in different areas such as food preparation, appointment vessels, salt containers, cheese containers, and bread containers. Conical bowls, on the other hand, are medium-walled vessels shaped like a wheel. Suggestions for the use of conical bowls are similar to those of the bowls with turned rims. Despite the diversity of suggestions for different uses, the debate can be divided into two main directions: The first is that the quick, simple, crudely produced vessels were used for food preparation such as bread and cheese, and the second is that they were used as socially valued vessels for votive offerings, spells and appointments. This study aims to discuss the socioeconomic organization of the Late Chalcolithic-5 bowls and conical bowls in Northern Mesopotamia within the framework of the views on their production processes and uses.

Benzer Tezler

  1. Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde kentleşme sürecinin başlangıç evreleri (M.Ö. 5000 - 1900)

    The initial phases of the urbanization proces in the East and Southeast Anatolia regions (5000 - 1900 B.C)

    ALEV ERARSLAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Sanat Tarihiİstanbul Teknik Üniversitesi

    DOÇ. DR. İLKNUR AKTUĞ KOLAY

  2. Aşağı Salat Höyüğü Erken Tunç Mezarlığı'nın Kuzey Mezopotamya'daki yeri ve önemi

    Başlık çevirisi yok

    ATAKAN AKÇAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    ArkeolojiGazi Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. YÜCEL ŞENYURT

  3. Obeyd kültür yayılımı çerçevesinde Güvercinkayası yerleşmesi: güvercinkayası- Obeyd etkileşimi

    Güvercinkayasi settlement in the context of the ubaid cultural expansion: The interaction of guvercinkayasi and the ubaid

    FADİME IŞIL DEMİRTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA SEVİL GÜLÇUR

  4. Salat Tepe Erken Tunç Çağı IV yerleşimi kaba seramiklerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the coarse ceramics of Early Bronze Age IV at Salat Tepe

    ELİF BOZKURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    ArkeolojiKocaeli Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE TUBA ÖKSE

  5. Yukarı Dicle havzasında Kalkolitik Çağ: Kronolojik ve kuramsal sorunlar

    Chalcolithic period in the upper tigris river valley: Chronological and theoretical problematics

    EMRULLAH KALKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    ArkeolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET UHRİ