Anadolu kilimlerinde sembol olarak hayvan imgesinin incelenmesi
Examination of animal images as symbols in Anatolian kilims
- Tez No: 866144
- Danışmanlar: DOÇ. SERVET SENEM UĞURLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halı-Kilim Eski Kumaş Desenleri Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Hayvan sembolizmi, tarihöncesi dönemlerden beri doğa ile iç içe yaşayan toplumlar için önemli bir iletişim dili olmuştur. Tarih boyunca birçok kültür ve inanışa yuva olan Anadolu, sembolizm açısından önemli birikime sahiptir. Araştırmalar ve yapılan arkeolojik kazılar sonucu Neolitik Dönem'e tarihlenen dokuma ve dokumada kullanılan aletler bulunmuştur. Periyodik olarak Orta Asya'dan Anadolu'ya göçen ve burayı yurt edinen Yörük ve Türkmenler, kültürlerini de beraberinde getirmiş ve Anadolu kültür birikimine eklemişlerdir. Anadolu'da konar-göçer yaşam sürmeye devam eden bu topluluklar doğa, iklim, inanç ve yaşam koşulları etkisinde şekillenen kültürleri ile oluşturdukları sembol dillerini motif olarak kilimlerine yansıtmışlardır. Sürüleriyle birlikte göç eden Yörük ve Türkmenler için işlevsellik önemli bir unsurdur. Bu sebeple yaşamlarının büyük kısmını oluşturan göç ve yaylak-kışlak dönemlerinde, ihtiyaç duydukları her ürün için dokumalara başvurmuşlardır. Sürülerinden elde ettikleri yün ve keçi kılı ile kendi ipliklerini üreten göçerler, hafif ve hızlı kurulup kaldırılabilen tezgâh üzerinde dokumalarını yapmaktalardır. Anadolu kilimlerinde sembol olarak kullanılan motiflerin yanı sıra yön, sayı ve renk sembolleri de görülmektedir. Kilimlerde görülen bu sembolik unsurlar yörelere göre farklılık gösterse de temel açıdan benzerlik göstermektedir. Yörük ve Türkmen dokuyucular kendi duygu, düşünce, inanış, kültür, niyet ve yeteneklerini kilimlerine yansıtmışlardır. Bunun yanı sıra doğada gördükleri renkleri göç esnasında topladıkları bitkilerden elde edip kilimlerine yansıtmışlardır. Anadolu kilimlerinde motif olarak kullanılan hayvanların sembolik anlamları tarihöncesi dönemlerden itibaren farklı kültür ve inanışlar etkisinde değişim göstermektedir. Her bir hayvanın tarihsel süreç içerisinde taşıdığı sembolik anlamları incelemek, dokumalarda kullanılan hayvan motiflerini anlamlandırmak açısından önemlidir. Bu çalışmada hayvan sembollerinin tarihsel süreç içerisinde sahip olduğu anlamlar ve bu anlamların değişimi ele alınıp, Yörük ve Türkmenlerin dokuduğu kilimlerde görülen hayvan motifleri bağlamında incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, tarihsel süreç içerisinde hayvan sembolizmi örnekler üzerinden incelenmektedir.
Özet (Çeviri)
Animal symbolism has been an important language of communication for societies living closely with nature since prehistoric times. Anatolia, which has been home to many cultures and beliefs throughout history, has accumulated significant symbolism. Through research and archaeological excavations, tools for weaving and weaving have been dated back to the Neolithic Period. Periodically migrating from Central Asia to Anatolia and making it their homeland, the Yörüks and Turkmen brought their culture with them and added it to the cultural accumulation of Anatolia. These communities, who continue their nomadic life in Anatolia, have reflected their symbolic languages, shaped by nature, climate, belief, and living conditions, as motifs on their kilims. Functionality is an important factor for the Yörüks and Turkmen, who migrate with their herds. Therefore, during the periods of migration and seasonal settlement, which constitute a large part of their lives, they resorted to weaving for every product they needed. Producing their own yarns from the wool and goat hair they obtained from their flocks, the nomads wove on looms that could be set up and taken down quickly and easily. In addition to motifs used symbolically in Anatolian kilims, directional, numerical, and color symbols can also be observed. Although these symbolic elements seen in kilims vary according to regions, they show similarities fundamentally. Yörük and Turkmen weavers reflected their own feelings, thoughts, beliefs, culture, intentions, and abilities on their kilims. Additionally, they reflected the colors they saw in nature by obtaining them from plants they collected during migration onto their kilims. The symbolic meanings of animals used as motifs in Anatolian kilims have changed over time under the influence of different cultures and beliefs since prehistoric times. Examining the symbolic meanings that each animal has carried throughout history is important for interpreting animal motifs used in weaving. This study aims to examine the meanings of animal symbols throughout history and their changes over time, within the context of animal motifs seen in kilims woven by Yörüks and Turkmens. The study examines animal symbolism through examples throughout history.
Benzer Tezler
- The analysis of symbols in Anatolion rugs and carpets to present from visual communication perspective
Anadolu halı ve kilimlerinde günümüze kadar gelen sembollerin görsel iletişim açısından analizi
GÜL BAKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
El SanatlarıYeditepe ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİN DOĞAN AYDIN
- Hakkâri kilimlerindeki motiflerin sembolik dilde çözümlenmesi
Analyzing of Hakkâri carpet's motives in a symbolic means
YILMAZ KAVAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
El SanatlarıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLDA ÇETİNDAĞ SÜME
- Anadolu'da halı dokuma geleneğinin çağdaşa aktarımı ve sürdürülebilirliği
The weaving tradition in Anatolia under the scope of contemporary art and sustainability
SERRA ORUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
El SanatlarıBaşkent ÜniversitesiSanat Tarihi ve Müzecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLLUR TEKKÖK KARAÖZ