Geri Dön

Towards psychological wellbeing: A comprehensive examination of mentalization in Turkish preschool children

Psikolojik iyi oluş haline doğru: Zihinselliştirmenin okul öncesi dönemdeki Türk çocuklarda kapsamlı incelenmesi

PDF İndir

  1. Tez No: 866533
  2. Yazar: SELİN KİTİŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE BİLGE SELÇUK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Koç Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 165

Özet

Kişinin kendi ve diğer insanların zihin durumları (duygu, düşünce, inanç, niyet vb.) hakkında düşünme süreci olan zihinselleştirme, karmaşık sosyal dünyada işlev gösterebilmek için önemli bir dizi sosyal-duygusal beceriyi temsil eder ve psikolojik iyi oluş halinin önemli bir bileşenidir. Zihinselleştirme, klinik çalışmalarda geniş çapta ele alınmış ve gelişimsel araştırmalarda incelenmiştir; ancak literatürde kavramsallaştırılması konusunda bazı karışıklıklar bulunmaktadır. Gelişimsel literatür, zihin kuramı ve duyguları anlama becerilerini ölçerek zihin süreçlerini anlamanın bilişsel boyutu hakkında zengin bir bilgi kaynağı sunar. Zihinselleştirme, zihin kuramı ve duyguları anlama ile ilişkilidir, ancak sadece bu becerilerden oluşmamaktadır. Bu sosyal-bilişsel becerileri ve bu becerilerin kişiler arası etkileşimdeki kullanımını kapsayan bir çatı kavramdır. Klinik alandaki teorik literatür, zihinselleştirmenin bakım verenlerin bağlanma ilişkisi içerisindeki doğru zihinselleştirme uygulamaları ile geliştiğini söyler ve zihinselleştirme gelişimi ile çocukların öz-düzenleme becerileri, bağlanma temsilleri, sembolik oyun kapasiteleri ve psikolojik iyi oluş halleri arasındaki bağlantıları vurgular; fakat bu alandaki ampirik araştırmalar, çoğunlukla farklı yaş gruplarında az sayıda katılımcı içeren klinik örneklemlere dayanmaktadır. Ayrıca, son yıllardaki teorik yaklaşımlar, zihinselleştirmenin çok boyutlu doğasını vurgular; ancak çok az çalışma, küçük yaş çocuklardaki farklı zihinselleştirme boyutlarını araştırmıştır. Bu tez, zihinselleştirmenin altında yatan sosyal, duygusal ve bilişsel süreçlerin hızla geliştiği bir dönem olan erken çocukluk döneminde, zihinselleştirmeyi kapsamlı bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, zihinselleştirmenin çok boyutlu doğası, 103 Türk okul öncesi çocuğun (May= 53.11, SD=10.26; 59 erkek) ve annelerinin katılımıyla, 3 saatlik ev ziyareti sırasında çeşitli ölçüm yöntemleriyle kesitsel olarak araştırılmıştır. Çocukların zihinselleştirme becerilerini ve zihinselleştirme ile ilişkili sosyal-duygusal işlevselliklerini değerlendirmek amacıyla, çocuklara duygu bilgisi testi, zihin teorisi testi ve bağlanma-odaklı hikaye tamamlama testi uygulanmıştır. Ayrıca, oyun davranışlarının değerlendirilmesi için çocuklar araştırmacı ile 20 dakikalık serbest oyun oynamışlardır. Toplanan veriler, çocukların zihin durumu kelimeleri (kendine yönelik, ötekine yönelik, duygu odaklı, biliş odaklı), bağlanma temsilleri ve oyun aktivitelerine yönelik gözlemsel puanlar elde etmek amacıyla kanıta-dayalı 3 kodlama yöntemi ile detaylı olarak kodlanmıştır. Aynı zamanda, ebeveynler, çocuklarının öz-düzenleme becerileri, davranış problemleri ve olumsuz deneyimleri ile ilgili ölçekler doldurmuşlardır. Ebeveynin zihinselleştirme kapasitesi, üç alt ölçek (zihinselleştirme-dışı tutumlar, zihin durumlarına dair kesinlik, zihin durumlarına ilgi ve merak) içeren bir öz-değerlendirme ölçeği ve ebeveynlerin yansıtıcı işleyişini kodlamak için Türkiye'de ilk kez kullanılan 5 dakikalık bir konuşma protokolü ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar, zihinselleştirmenin çok boyutlu doğasını doğrulamış ve zihinselleştirme boyutları ile çocukların sağlıklı sosyal-duygusal işlevselliği arasında ilişkiler bulmuştur. Beklenildiği gibi, duygu bilgisi, zihin teorisi ve zihin durumu sözcüklerinin kullanımı arasında beklenildiği gibi pozitif bir ilişki bulunmuştur. Çocuklardaki bu zihinselleştirme boyutları, sosyal-duygusal süreçlerle farklı şekillerde ilişkili bulunmuştur: Zihin teorisi, daha iyi öz-düzenleme becerileri ve daha az sayıda dışa yönelim davranış problemleriyle ilişkilidir ama bağlanma temsilleri ve oyun kapasitesiyle ilişkili değildir. Zihin durumu kelimeleri kullanımı, tüm bu değişkenlerle ilişkili bulunmuştur; ancak zihin durumu kelimelerinin türleri bu değişkenler ile ilişkileri açısından farklılık göstermiştir. Kendine yönelik ve duygu odaklı zihin durumu kelimeleri, daha iyi öz-düzenleme becerileri, güvenli bağlanma temsilleri ve daha düşük düzeyde dışa yönelim davranış problemleriyle ilişkili bulunmuştur. Ötekine yönelik ve biliş odaklı zihin durumu kelimeleri ise düzensiz bağlanma temsilleri ve adaptif olmayan oyun profilleriyle ilişkilidir. Ayrıca, beklenildiği gibi, ebeveynin zihinselleştirme kapasitesi, çocukların duygu odaklı zihin durumu sözcükleri kullanımları, öz-düzenleme becerileri, güvenli bağlanma temsilleri, adaptif oyun profilleri ve düşük düzeyde davranış problemleri ile pozitif olarak ilişkilidir. Çalışmanın sonuçları, ayrıca, yansıtıcı işlevsellik için kodlanan 5 dakikalık konuşma protokolünün Türk anneler ile kullanımına ilişkin ön bulgular sunmuştur. Bütün bulgular, önceki literatüre ve ileriye dönük öneriler ışığında tartışılmıştır. Genel olarak, çalışma, tipik gelişimli okul öncesi yaş grubundaki çocukların sosyal-duygusal gelişiminde zihinselleştirmenin öğelerini anlamak için zihinselleştirme ile ilişkili kavramları tek bir çatı altında bir araya getiren bulgular sunarak literatüre katkıda bulunmuştur. Zihinselleştirmenin çok yönlü bir şekilde değerlendirilmesi, zihinselleştirmenin çok boyutlu doğasını incelemeye yardımcı olmuş ve küçük çocukların zihinselleştirme becerilerinin gelişimini incelemek için zihin teorisi ölçümünün ötesine geçmenin önemini vurgulamıştır. Bu doğrultuda, bu tez, teorik yaklaşımları ampirik bulgularla entegre ederek zihinselleştirmeyi kapsamlı bir şekilde kavramsallaştırmış ve bu kavramsallaştırmayı gelişimsel literatüre kazandırmıştır.

Özet (Çeviri)

Mentalization, the process of thinking about mental states (e.g. emotions, thoughts, beliefs, intentions) of self and others, comprises an important component of psychological wellbeing by representing a unique set of social-emotional and cognitive skills to survive in a complex social world. Mentalization has been widely studied in clinical studies and to a lesser extent in developmental research; but there is some confusion in the literature regarding its conceptualization and operationalization. Developmental literature offers a rich source of information on humans' capacity to understand the mind via extensive research on theory of mind and children's understanding of emotions. The concept of mentalization is related to theory of mind and affective understanding but is not solely composed of these skills. Instead, it is an umbrella concept that covers these social-cognitive skills as well as their explicit usage in interpersonal interactions. Clinical literature provides a wide range of theoretical explanations for the development of mentalization by highlighting its links with children's self-regulation skills, attachment representations, symbolic play capacity and psychological wellbeing; and suggests that mentalization develops through caregivers' accurate mentalizing practices within attachment relationships. However, empirical research in this field is mostly based on low-sized and mixed-aged clinical samples. In addition, recent theoretical suggestions highlight the multidimensional nature of mentalization, but very few studies, if any, investigated its different dimensions in young children. This thesis aims to comprehensively examine mentalization in early childhood, a developmental period where there is a rapid growth in the social, emotional, and cognitive processes that underly the mentalizing ability. In this respect, the multidimensional nature of mentalization was investigated cross-sectionally via multiple measurement methods from a sample of 103 Turkish preschool children (Mmonths= 53.11, SD=10.26; 59 male) and their mothers during a 3-hour home-visit. With an aim to assess children's mentalization skills and mentalization-related constructs, children were administered an affect knowledge task, a theory of mind task, and an attachment-based story stem task to measure the explicit usage of mental state words (self-directed, other-directed, emotion-based, cognition-based). In addition, they were engaged in 20-minutes free play segments with an experimenter for assessment of play behavior. To obtain observational scores for children's mental state talk, attachment representations, and play activity, the data was coded in detail by three empirically-based coding procedures. Parents also completed questionnaires for their children's self-regulation skills, behavior problems, and adverse life experiences. Parental mentalization was assessed through a self-report questionnaire, which tapped non-mentalizing attitudes, certainty of mental states, and interest and curiosity in mental states; and a 5-minute speech sample protocol, which was used for the first time in Turkey to be coded for parental reflective functioning. The results confirmed the multidimensional nature of mentalization and revealed significant associations between mentalization and children's healthy social-emotional functioning. As predicted, there was a positive association between children's affect knowledge, theory of mind, and usage of mental state words. These dimensions of mentalization in children were found to be related to social-emotional constructs in separate ways: Theory of mind was related to better self-regulation skills and lower levels of externalizing behaviors, but not to attachment representations and play activity. Explicit usage of mental state words, on the other hand, was related to all these variables, but the types of mental state words differed in terms of their associations to self-regulation, attachment representations, play activity, and behavior problems. Self-directed and emotion-based mental state words were related to better self-regulation skills, secure attachment representations, and lower levels of externalizing behaviors, whereas other-directed and cognition-based mental state words were related to disorganized attachment representation and non-adaptive play patterns. Furthermore, as expected, parental mentalization was positively related to children's usage of emotion-based mental state words, self-regulation skills, secure attachment representations, adaptive play patterns, and lower levels of behavior problems. The findings of the study also provided preliminary evidence for the use of the 5-minute speech sample protocol to be coded for parental reflective functioning with Turkish parents. The results were discussed with respect to previous literature and to further avenues for implications. Overall, the study contributed to the literature though providing findings assembling a wide variety of mentalization-related constructs under the same roof to understand the elements of mentalization in social-emotional development in non-clinical preschool-aged children. Using a multi-faceted assessment of mentalization helped to investigate the multidimensional nature of mentalization and marked the significance of going beyond the assessment of theory of mind to study mentalization in young children in developmental research. Thus, this thesis elucidates the concept of mentalization through integrating theoretical explanations with empirical findings and establishes an inclusive operationalization of mentalization in the developmental literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    394826

    Gey ve lezbiyenlerde açılma süreci: Nitel bir çalışma

    Coming - out process of gays and lesbians: A qualitative study

    GÖKHAN KABACAOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    PsikolojiHacettepe Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM KEKLİK

  2. Tez No

    49097

    Tıp evriminde görsel estetik; felsefi, bilimsel ve uygulamalı yönleriyle

    Visual esthetics in medical evaluation from physiological, scientific and applied points of view

    SERAP ŞAHİNOĞLU PELİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Deontoloji ve Tıp TarihiAnkara Üniversitesi

    Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. YAMAN ÖRS

  3. Tez No

    904914

    Okul binalarının ve çevrelerinin doğa ile tasarlanmasına veya yenilenmesine yönelik yaklaşımlar

    Approaches towards designing or renewing school buildings and surroundins with nature

    FULYA AKTÜRK TOPUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Mimarlıkİstanbul Arel Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SELDA KABULOĞLU KARAOSMAN

  4. Tez No

    744982

    Ürün tasarımında biyofilik boyutlar ve kullanıcıtercihleri ile ilişkisi

    Biophilic dimensions in product design and theirrelationship with user preferences

    MİRAY BOĞA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLNAME TURAN

  5. Tez No

    582258

    The educational well-being of Syrian refugee children in public schools: A qualitative study in İstanbul

    Devlet okulunda okuyan Suriyeli mülteci çocukların eğitimsel iyi olma hali: İstanbul'da bir nitel araştırma

    SİMLA SERİM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi Üniversitesi

    Sosyal Politika Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SAFİYE SERRA MÜDERRİSOĞLU

Geri Dön