Hatay Dörtyollu Âşıklar Emin Can ve Mustafa Cengiz'e ait şiirlerin işlevsel teori bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of poems by Hatay Dörtyollu Minds Emi̇n Can and Mustafa Cengi̇z in the context of functional theory
- Tez No: 866850
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BEGÜM KURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 664
Özet
Aşıklık geleneğinin kökleri^, eski Türk topluluklarında yer alan kam, şaman, baksı isimleriyle tanınan, kopuz eşliğinde söyledikleri sözlü kültür ürünlerinin günümüze taşınmalarını sağlayan ozanların ilk yerleşim yeri olan Orta Asya'ya dayanmaktadır. Gelenek yüzyıllar boyunca gelişim ve değişim içinde olmasına rağmen günümüzde çözülüş süreci yaşamaktadır. Ozanlardan aşıklara evrilen gelenekte, aşıkların rolü toplumun acılarına, sevinçlerine, dertlerine, kederlerine, toplum içindeki aksaklıklara, gelenek ve göreneklerin aktarımına olanak sağlamak ve bireylerin, toplumların sesi olmaktır. Âşıklık geleneğinin kendi içinde oluşturduğu kuralları vardır. Hatay ili aşıklık geleneğinin yok olmasını önlemek, geleneğin devamlılığını sağlamak amacıyla il ve ilçe bazında şiir şölenleri ve anma geceleri düzenlemektedir. Toplumun sözcüsü olan aşıklar, yaşadıkları döneme ışık tutarken yöre halkının yaşamı içerisindeki her çeşit konuyu işlemişlerdir ve bunu yaparken kültür aktarımı işlevini de yerine getirmişlerdir. 21. yüzyıl aşıklarından olan ve Hatay'ın Dörtyol ilçesinin Ocaklı Köyü'nde yaşayan aşıklarımızdan Aşık Mustafa Cengiz ve Aşık Emin Can şiirlerinde, yöre kültürüne ait olan her türlü konuyu geçmişten günümüze işleyerek yörenin sosyo-kültürel özelliklerini yeni nesillere aktarmışlardır. Gelenekten beslenen aşıklarımız değişen teknolojik gelişmelere de uyum sağlayarak facebook ve YouTube gibi iletişim araçlarını da kullanmışlardır. Edebi araştırmalar içerisinde aşıkların şiirleri şekil, tür ve içerik bakımından detaylı olarak incelenmiştir ancak işlevsel teori bağlamında yeteri kadar inceleme yapılmamıştır. Bu çalışmada yer alan aşıklarımızın şiirleri bu nedenle Bascom'un Folklorun Beş İşlevine uygunlukları açısından karşılaştırmalı olarak incelenmek istenmiştir. Bu araştırmada elde edilen bilgiler yazılı ve sözlü kaynaklar ışığında bilimsel bir çalışma niteliğindedir.
Özet (Çeviri)
The roots of the minstrelsy tradition date back to Central Asia, which was the first settlement of the bards known by the names of kam, shaman and baksı in the ancient Turkish communities, who helped carry the oral culture products they sang accompanied by kopuz to the present day. Although the tradition has been developing and changing for centuries, it is in danger of extinction today. In the tradition that evolved from bards to minstrels, the role of minstrels is to enable the transfer of traditions and customs to the pain, joy, troubles, sorrows, disruptions within the society, and to be the voice of individuals and societies. The minstrelsy tradition has its own rules. Hatay province organizes poetry festivals and commemoration nights on provincial and district basis in order to prevent the extinction of the tradition of minstrelsy and to ensure the continuity of the tradition. As the spokespeople of the society, asiks shed light on the period in which they lived, and covered all kinds of issues in the lives of the local people, and while doing so, they also fulfilled the function of transmitting culture. Aşık Mustafa Cengiz and Aşık Emin Can, who are 21st century lovers and live in Ocaklı Village of Hatay's Dörtyol district, have conveyed the socio-cultural characteristics of the region to new generations by covering all kinds of issues related to the local culture from past to present in their poems. Our lovers, nourished by tradition, have adapted to changing technological developments and used communication tools such as Facebook and YouTube. Within literary research, lovers' poems have been examined in detail in terms of form, genre and content, but they have not been examined sufficiently in the context of functional theory. For this reason, the poems of the lovers in this study were intended to be examined comparatively in terms of their suitability to Bascom's Five Functions of Folklore. The information obtained in this research is a scientific study in the light of written and oral sources.
Benzer Tezler
- Hatay ili Dörtyol ilçesi halk kültürü araştırması
Hatay province Dörtyol district folk culture research
YÜKSEL AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıÇağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEGÜM KURT
- Rupture status investigation of patient specific cerebral aneurysms by analysing hemodynamic factors using computational fluid dynamics
Hesaplamalı akışkanlar dinamiği kullanarak hemodinamik faktörlerin analizi ile hastaya özgü beyin anevrizmalarının yırtılma durumu incelemesi
GÜLBAHAR MERVE NARİNSES
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiHesaplamalı Bilimler ve Mühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SERDAR ÇELEBİ
- Hatay/Dörtyol bağlamında ocak kültü
The hearth cult in Hatay/Dörtyol
YAVUZ SELİM KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN AYDIN
- Hatay (Dörtyol) koşullarında bazı mandarin çeşitlerinin fizyolojik, morfolojik ve pomolojik özellikleri
Physiological, morphological and pomological characteristics of certain mandarin varieties under Hatay (Dortyol) conditions
CİHAN AKGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜGE UYSAL KAMİLOĞLU
- Hatay (Dörtyol) koşullarında bazı portakal çeşitlerinin performansları
Performances of certain orange varieties under the conditions in Hatay (Dörtyol)
MİTHAT TÜTÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜGE UYSAL KAMİLOĞLU