Bekir b. Ahmed Musannifek ve Şerhu'l-Alâka adlı eseri
Bakr b. Ahmed Musannefak and his work called Sharh al-Alaqa
- Tez No: 867022
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMİNOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Osmanlı kültür coğrafyasında İslami ilimlerin anlaşılması ve yorumlanması için Arapça gramerine dair birçok eser telif edilmiştir. Aynı zamanda Arapçanın daha iyi anlaşılması ve İslami ilimlerdeki edebi sanatların ortaya çıkarılması amacıyla birçok belâgat eserleri de yazılmıştır. Bu çalışmalar arasında öne çıkan eserlerden biri de XVIII. yüzyılın Osmanlı âlimlerinden Mahmud b. Abdullah el-Antâkî tarafından telif edilen“el-ʿAlâḳa”adlı metindir. Söz konusu eser, Osmanlı medreselerinde uzun yıllar boyunca okutulmuş ve birçok şerh, hâşiye ve tercüme türündeki çalışmaların konusu olmuştur. Mahmud el-Antâkî'nin bu eseri üzerine talebesi Bekir b. Ahmed Muṣannifek tarafından yazılan“Şerḥu'l-ʿalâḳa”adlı eser, gerek Muṣannifek'in el-Antâkî'nin talebesi olması gerekse el-ʿAlâḳa'nın ilk şerhlerinden biri olması itibarı ile dikkat çekmektedir. Bu sebeple el-ʿAlâḳa'nın daha iyi anlaşılması ve hoca-talebe arasında tevarüs eden kültürel birikimin ortaya çıkarılması açısından bu eserin incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında, belâgat ilminin tanımı ve tarihçesi hakkında özet bir bilgi sunulmuştur. Birinci bölümde, el-ʿAlâḳa'nın müellifi olan Mahmud b. Abdullah el-Antâkî'nin hayatı, müderrisliği, ilmî kişiliği ve el-ʿAlâḳa'nın telif tarihi ve sebebi ile muhtevası tahlil edildikten sonra eser üzerine yapılan şerh, haşiye ve tercüme çalışmaları incelenmiştir. İkinci bölümde, el-ʿAlâḳa'nın şarihi olan Bekir b. Ahmed'in yaşadığı dönemin siyasî ve ilmî durumu ile Bekir b. Ahmed Muṣannifek'in hayatı hakkında malumatlar verildikten sonra eserin; müellife aidiyeti, telif tarihi ve yeri, telif sebebi ile ilgili detaylı bilgiler sunulmuştur. Üçüncü bölümde ise eserin muhtevası, eserde takip edilen yöntem ve eserin istişhâd sistemi ile diğer el-ʿAlâḳa şerhleri arasındaki konumu detaylı olarak ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
In the Ottoman cultural geography, many works on Arabic grammar were written for the understanding and interpretation of Islamic sciences. At the same time, many works of eloquence were written in order to better understand Arabic and to reveal the literary arts in Islamic sciences. One of the prominent works among these works is the text titled“al-alāka”written by Mahmud b. Abdullah al-Antāqī, one of the Ottoman scholars of the eighteenth century. This work was taught in Ottoman madrasas for many years and was the subject of many commentaries, glosses and translations.“Sharh al-'Alaqa”, which was written by his student Bakr b. Ahmad Musannifak on this work of Mahmud al-'Anṭāqī, draws attention both because Musannifak was al-'Anṭāqī's student and because it is one of the first commentaries of al-'Alaqa. For this reason, it is important to examine this work in order to better understand al-Alaka and to reveal the cultural accumulation passed down between teacher and student. This study consists of an introduction and three chapters. In the introduction, a brief information about the definition and history of the science of eloquence is presented. In the first chapter, after analyzing the life of Mahmud b. Abdullah al-Antāqī, the author of al-Alāqa, his life as a scholar, his scholarly personality, the date and reason for the composition of al-Alāqa, and its content, the commentaries, glosses, and translations on the work are analyzed. In the second part, after giving information about the political and scholarly situation of the period in which Bakr b. Ahmad, the commentator of al-'Alaqa, lived and the life of Bakr b. Ahmad Musannifak, detailed information about the authorship of the work, the date and place of its composition, and the reason for its composition is presented. In the third part, the content of the work, the method followed in the work, and the position of the work among the other commentaries of al-'Alaqa with the system of istishhād are discussed in detail.
Benzer Tezler
- Damadzade Ebu Bekir b. Ömer b Ahmed'in el-Hikemü'r-ravabig fî şerhi'l-Kelimi'n-nevabig adlı eserinin tahkiki
Damadzade Ebu Bekir b. Ömer b. Ahmed and his work named el-Hikemür ravabig fî şerhi'l-Kelimin nevabiġ
FERAHİYE SAKARYA
Yüksek Lisans
Arapça
2016
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRAN FAZLIOĞLU
- شرح قصيدة البردة للإمام أحمد بن محمَّد بن أبي بكر بن محمَّد الشيرازي -كان حيًّا 809ه- دراسةً وتحقيقاً.
İmam Ahmed bin Muhammed b. Ebî Bekir b. Muhammed eş-Şîrâzî'nin (H. 809) şerhi araştırma ve tahkik
INTİSAR JALAL RASHİD TABANH
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAİBA FARHAT
- El yazması iki Menâkıb-ı Seyyid Ahmed Er-Rifâî - inceleme ve karşılaştırma -
The two manuscript narratives Seyyid Ahmed Er-Rifâî -exploring and comparing -
ABDULLAH ÇAKIR
- Ebû Bekir Ahmed b.İshak el-Cûzcânî ve Cûzcâniyye
Abu bakr ahmad b. i̇shaq b. sabih al-juzjani and juzjaniyya
YASEMİN ÇANDUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK YÜCEDOĞRU
- Nâsihuddîn Ebû Bekir Ahmed b. Muhammed el-Errecânî'nin hayatı ve divanının incelenmesi belâgat ve metinlerarasılık bağlamında bir inceleme
Arrajānī's life and divan analysis; A study in the framework of relation and intertextuality (An analysis within the framework of rhetoric and intertextuality)
MÜFİDE AĞIRKAN
Doktora
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM ÖZNURHAN