Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri öğretiminde uzmandan ebeveyne, ebeveynden ebeveyne sunulan eğitimin etkililiği
The effects of training provided by expert to parent and parent to parent in teaching social skills to children with autism spectrum disorder
- Tez No: 867237
- Danışmanlar: PROF. DR. SEZGİN VURAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, Ebeveyn eğitimi, Ebeveynden ebeveyne eğitim, Sosyal beceriler, Autism Spectrum Disorder, Parent education, Parent-to-parent education, Social skills
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihinsel Engelliler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Bu araştırmada uzmandan ebeveyne, ebeveynden ebeveyne sunulan eğitimlerin annelerin uygun ve uygun olmayan davranış örnekleriyle öğretimi (U/UODÖÖ) yüksek uygulama güvenirliği ile uygulamalarında, genellemelerinde ve uygulama tamamlandıktan 2, 4 ve 8 hafta sonra da sürdürmelerinde etkililiğini belirlemek amaçlanmıştır. Ayrıca annelerin U/UODÖÖ aracılığıyla sundukları öğretimin Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklarının sosyal becerileri edinmeleri, genellemeleri ve uygulama tamamlandıktan 2, 4 ve 8 hafta sonra da sürdürmeleri üzerindeki etki düzeyini belirlemek de amaçlanmıştır. Araştırmada annelerin, araştırma sürecine ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla sosyal geçerlik görüşmeleri de gerçekleştirilmiştir. İki aşamadan oluşan araştırmanın birinci aşamasına yaşları 35-40 arasında olan üç anne ve yaşları 12-14 arasında olan çocukları, ikinci aşamaya ise yaşları 30-45 arasında olan üç anne ve yaşları 6-10 arasında olan çocukları katılmıştır. Uzman ve eğitmen ebeveynin sunduğu eğitimlerin ve annelerin çocuklarına sunduğu sosyal beceri öğretimlerinin etkililiğini belirleyebilmek amacıyla her iki aşamada da çiftler arası yoklama denemeli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, uzman ve eğitmen ebeveyn tarafından sunulan eğitimlerin, annelerin U/UODÖÖ'yü yüksek uygulama güvenirliği ile uygulamalarında, farklı becerilere genellemelerinde ve uygulama tamamlandıktan 2, 4 ve 8 hafta sonra da sürdürmelerinde etkili olmuştur. Annelerin, U/UODÖÖ aracılığıyla sundukları öğretimlerin çocukların hedef sosyal becerileri edinmeleri, farklı kişilere genellemeleri ve uygulama tamamlandıktan 2, 4 ve 8 hafta sonra da sürdürmeleri üzerinde de etkili olduğunu göstermektedir. Sosyal geçerlik bulguları annelerin araştırma sürecinden, öğrendikleri uygulamadan ve uygulamayı kullanmaktan memnun olduklarını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of the current study was to investigate the effects of the training provided by the expert to the parent, and by the parent to the parent in mothers' implementation of cool versus not cool procedure (CNC) with high reliability, generalization, and maintenance 2, 4 and 8 weeks after the application was completed. Another purpose of the study was to determine the effects of the CNC provided by mothers using on the acquisition, generalization, and maintenance of social skills by their children with autism spectrum disorder (ASD) 2, 4, and 8 weeks after the intervention. Social validity interviews have been also conducted with the mothers to identify their opinions regarding the study. Three mothers aged between 35-40 years and their children aged between 12-14 years participated in the first phase of the research and three mothers aged between 30-45 years and their children aged between 6-10 years participated in the second phase. This study employed a multiple probe design with probes to determine the effects of the training provided by the expert and parents and the social skills training provided by mothers to their children. The findings indicated that the trainings introduced by the expert and parents were effective in mothers' implementation of the CNC with high reliability, generalization across different skills and maintenance 2, 4, and 8 weeks after the intervention. The findings also showed that trainings provided by the mothers were effective on acquisition of social skills by their children, generalization across different people, and maintenance 2, 4, and 8 weeks after the intervention. Social validity findings showed that mothers were satisfied with the intervention process, the procedure, and using the procedure.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri öğretiminde teknoloji destekli etkileşimli ortam tasarımı ve etkililiği
Design and effectiveness of technology enhanced interactive media in teaching social skills for children with autism spectrum disorder
SUNAGÜL SANİ BOZKURT
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZGİN VURAN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri öğretiminde temel tepki öğretiminin etkililiği
Effectiveness of pivotal response training on social skills of children with autism spectrum disorder
FURKAN AKDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA DEMİR
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri öğretiminde fırsat öğretiminin etkililiği: Gürcistan örneği
The efficacy of incidental teaching in teaching social skills to children with autism spectrum disorder: The Georgia sample
TİNATINİ GOBADZE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAY ÖNCÜL
- Doğal ve yapılandırılmış öğretimle otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciye sosyal beceri öğretiminin karşılaştırılması
A comparison of natural and structured instruction in teaching social skills to students with autism spectrum disorder
MİHRİBAN SÖNMEZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR ÇİFCİ TEKİNARSLAN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal becerilerin öğretiminde uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretimin etkililiği
The effects of cool versus not cool procedure in teaching children with autism spectrum disorder social skills
İBRAHİM TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAY OLÇAY