Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri öğretiminde temel tepki öğretiminin etkililiği
Effectiveness of pivotal response training on social skills of children with autism spectrum disorder
- Tez No: 753000
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEYDA DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Otizm spektrum bozukluğu, sosyal beceri, temel tepki öğretimi, Autism spectrum disorder, social skill, pivotal response training
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireylerin sosyal beceri gelişimleri tipik gelişim gösteren akranlarına göre gecikmeli olarak devam etmektedir. Birçok otizmli birey hayatlarının büyük kısmında tipik gelişen akranlarıyla aynı sosyal becerilere sahip olamamaktadır. OSB olan bireyler bütün gelişim alanlarında olduğu gibi sosyal becerilerinde de etkili yöntemler kullanılarak desteklenmelidir. Bu kapsamda alanyazın incelendiğinde OSB olan bireylere sosyal beceri öğretiminde kullanılan yöntemler belirli birkaç yöntemle sınırlı kalmaktadır. Temel Tepki Öğretimi (TTÖ) yöntemi, uluslararası alanyazında OSB olan bireylere sosyal beceri öğretimi konusunda etkili sonuç verdiği kanıtlanan bir yöntemdir. Bu çalışmada OSB olan bireylere sosyal beceri öğretiminde TTÖ yaklaşımının etkililiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda OSB tanısı olan 11-13 yaş aralığındaki üç çocuğa temel tepki öğretimi yöntemi uygulanmıştır. Araştırmada tek denekli deneysel desenlerden katılımcılar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Çalışmada katılımcıların sosyal becerilerine ilişkin ön test son test verisi Sosyal Beceriler Derecelendirme Sistemi, katılımcıların öğretmenlerine uygulanarak elde edilmiştir. Müdahale etkililik ve izleme verileri, katılımcılarla yapılan müdahale oturumlarının ses ve görüntü kayıtlarının analizi ile elde edilmiştir. Çalışmanın sosyal geçerlik verilerinin elde edilmesi amacıyla katılımcıların anneleriyle görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın bulguları, Temel TTÖ yaklaşımının otizmli bireylere sosyal beceri öğretiminde etkili olduğunu, kazanılan sosyal becerilerin müdahalenin tamamlanmasının ardından iki hafta geçtiğinde de korunduğunu, katılımcıların müdahale öncesi ve sonrasına göre Sosyal Beceriler Derecelendirme Sisteminden alınan puanlarında artış olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
The social skill development of individuals with autism spectrum disorder (ASD) continues with a delay compared to their typically developing peers. Many individuals with autism do not have the same social skills as their typically developing peers for most of their lives. Individuals with ASD should be supported by using effective methods for their social skills as well as in all areas of development. In this context, when the literature is examined, the methods used in teaching social skills to individuals with autism are limited to a few specific methods. The Pivotal Response Training (PRT) method is a method that has been proven by research in the international literature to provide effective results in teaching social skills to individuals with autism. In this study, it was aimed to examine the effectiveness of PRT method in teaching social skills to individuals with ASD. For this purpose, the PRT method was applied to three children aged 11-13 with an ASD diagnosis. In the research, multiple probe desing across participants, one of the single-subject experimental designs, was used. In the study, the pre-test post-test data on the social skills of the participants were obtained by applying the Social Skills Rating System to the teachers of the participants. Intervention effectiveness and monitoring data were obtained by analyzing audio and video recordings of intervention sessions with participants. In order to obtain the social validity data of the study, interviews were conducted with the mothers of the participants. The findings of the study revealed that the PRT method was effective in teaching social skills to individuals with ASD, that the social skills gained were preserved after two weeks of time after the completion of the intervention, and that the participants' scores from the Social Skills Rating System increased compared to before and after the intervention.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara ipucunun giderek artırılmasıyla öğretiminin ortak dikkati başlatma davranışlarına etkisi
The effect of least-to-most prompting on teaching initiating joint attention to children with autism spectrum disorder
CEMİL PARLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LATİFE ÖZAYDIN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri öğretiminde teknoloji destekli etkileşimli ortam tasarımı ve etkililiği
Design and effectiveness of technology enhanced interactive media in teaching social skills for children with autism spectrum disorder
SUNAGÜL SANİ BOZKURT
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZGİN VURAN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri öğretiminde uzmandan ebeveyne, ebeveynden ebeveyne sunulan eğitimin etkililiği
The effects of training provided by expert to parent and parent to parent in teaching social skills to children with autism spectrum disorder
VOLKAN ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZGİN VURAN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri öğretiminde fırsat öğretiminin etkililiği: Gürcistan örneği
The efficacy of incidental teaching in teaching social skills to children with autism spectrum disorder: The Georgia sample
TİNATINİ GOBADZE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAY ÖNCÜL
- Doğal ve yapılandırılmış öğretimle otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciye sosyal beceri öğretiminin karşılaştırılması
A comparison of natural and structured instruction in teaching social skills to students with autism spectrum disorder
MİHRİBAN SÖNMEZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR ÇİFCİ TEKİNARSLAN