Türkçe ve İngilizce öğretmen adaylarının eleştirel düşünme standartları, eleştirel yazma becerileri, eleştirel okuma özyeterlik algıları ve eleştirel dinlemeye yönelik tutumları arasındaki ilişkiler
Relationships between Turkish and English teacher candidates critical thinking standarts, critical writing skills, critical reading self-efficacy perceptions and attitudes towards critical listening
- Tez No: 867728
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT TUNCER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Eleştirel Düşünme, Eleştirel Yazma, Eleştirel Okuma, Eleştirel Dinleme, Critical Thinking, Critical Writing, Critical Reading, Critical Listening
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Bu araştırmanın genel amacı;“Türkçe ve İngilizce Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Standartları, Eleştirel Yazma Becerileri, Eleştirel Okuma Özyeterlik Algıları ve Eleştirel Dinlemeye Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkilerin”incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda nicel araştırma yaklaşımlarından yordayıcı korelasyonel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme ile seçilen; Fırat, Dicle, İnönü, Muş Alparslan, Siirt ve Gaziantep Üniversiteleri Eğitim Fakültelerinin Türkçe ve İngilizce Öğretmenliği bölümlerinde eğitim görmekte olan 1258 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırma kapsamında öğretmen adaylarının eleştirel yazma, okuma, dinleme ve düşünme becerilerinin sosyodemografik değişkenlere göre farklılığı incelendikten sonra, bu değişkenlerin alt boyutları ve toplam puanları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırma kapsamındaki tüm ölçme araçlarının alt boyutları ile istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde ve orta düzey ile yüksek düzey aralığında değişen ilişkilere sahip olduğu görülmüştür. Bu sonuç her bir ölçme aracının tek bir toplam puan ile ifade edilmesine kanıt sağlamaktadır. Buna göre ölçme araçlarının toplam puanları alınarak aralarındaki ilişkiler incelenmiş, araştırma kapsamında ele alınan değişkenlerin ikili korelasyonlarının istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde ve orta düzeyde ilişkili olduğu görülmüştür. Araştırmada öğretmen adaylarının eleştirel okumaya yönelik algı düzeyleri ile eleştirel yazmaya yönelik algı düzeyleri arasındaki ilişkide, eleştirel dinleme ve düşünmeye yönelik algı düzeylerinin aracılık rolünün incelenmesi amaçlanmış ve regresyon tabanlı aracılık analizi gerçekleştirilmiştir. Öğretmen adaylarının eleştirel okumaya yönelik algı düzeylerinin eleştirel yazmaya yönelik algı düzeyi üzerindeki toplam doğrudan etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Buna göre öğretmen adaylarının eleştirel okumaya yönelik algı düzeylerinin eleştirel yazmaya yönelik algı düzeyinin pozitif yönde yordadığı tespit edilmiştir. Eleştirel okumaya yönelik algı düzeyi aynı zamanda, hem eleştirel dinlemeye yönelik algı düzeyinin hem de eleştirel düşünmeye yönelik algı düzeyinin pozitif yordayıcısıdır. Öğretmen adaylarının eleştirel dinlemeye yönelik algı düzeyleri ve eleştirel düşünmeye yönelik algı düzeyleri eleştirel yazmaya yönelik algı düzeylerinin pozitif yordayıcısıdır. Aracı değişkenler (dinleme ve düşünme) modele dâhil edildiğinde, öğretmen adaylarının eleştirel okumaya yönelik algı düzeylerinin eleştirel yazmaya yönelik algı düzeyi üzerindeki hala istatistiksel olarak anlamlı etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Buna göre öğretmen adaylarının eleştirel okumaya yönelik algı düzeyleri, eleştirel dinlemeye yönelik algı düzeyinin kısmi aracılığıyla eleştirel yazmaya yönelik algı düzeyi üzerinde dolaylı etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Benzer şekilde öğretmen adaylarının eleştirel okumaya yönelik algı düzeyleri, eleştirel düşünmeye yönelik algı düzeyinin kısmi aracılığıyla eleştirel yazmaya yönelik algı düzeyi üzerinde dolaylı etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak öğretmen adaylarının eleştirel okumaya yönelik algı düzeyleri ile eleştirel yazmaya yönelik algı düzeyi arasındaki ilişkide eleştirel dinleme ve eleştirel düşünme değişkenlerinin kısmi aracılık rolüne sahip olduğu tespit edilmiştir. Ölçme araçları ve alt boyutlarının normal dağılıma ve kabul edilebilir güvenirliğe sahip oldukları belirlendikten sonra, araştırmanın amacı doğrultusunda fark analizlere geçilmiştir. Bu doğrultuda öğretmen adaylarının öğrenim gördükleri bölüm, üniversite, sınıf, algılanan ekonomik durumları, anne ve baba eğitim düzeyleri; eleştirel düşünme, okuma, yazma ve dinleme becerilerinin farklılık gösterme durumları incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The primary objective of this study is to examine the relationships between Turkish and English Language Teacher Candidates'“Critical Thinking Standards, Critical Writing Skills, Perceptions of Critical Reading Self-Efficacy, and Attitudes Toward Critical Listening”. In line with this objective, a predictive correlational research model, one of the quantitative research approaches, was used. The sample of the study was selected using convenience sampling, one of the non-random sampling methods, and consists of 1258 teacher candidates from the Turkish and English Language Teaching departments of the Education Faculties at Fırat, Dicle, İnönü, Muş Alparslan, Siirt, and Gaziantep Universities. Within the scope of the study, after examining the differences in teacher candidates' critical writing, reading, listening, and thinking skills according to sociodemographic variables, the relationships between the sub-dimensions and total scores of these variables were analyzed. It was found that all sub-dimensions of the measurement tools used in the study had statistically significant positive correlations, ranging from moderate to high levels. This result provides evidence that each measurement tool can be represented by a single total score. Accordingly, the relationships between the total scores of the measurement tools were examined, and it was observed that the pairwise correlations of the variables considered in the study were statistically significant, positive, and moderate in strength. The study aimed to examine the mediating role of perceptions of critical listening and critical thinking in the relationship between teacher candidates' perception levels of critical reading and critical writing. A regression-based mediation analysis was conducted for this purpose. It was found that the total direct effect of teacher candidates' perception levels of critical reading on their perception levels of critical writing was statistically significant. Accordingly, it was determined that the perception levels of critical reading positively predicted the perception levels of critical writing. Furthermore, the perception level of critical reading was also found to be a positive predictor of both the perception levels of critical listening and critical thinking. Teacher candidates' perception levels of critical listening and critical thinking were found to be positive predictors of their perception levels of critical writing. When the mediator variables (listening and thinking) were included in the model, it was found that teacher candidates' perception levels of critical reading still had a statistically significant effect on their perception levels of critical writing. Accordingly, it was found that teacher candidates' perception levels of critical reading had an indirect effect on their perception levels of critical writing through the partial mediation of their perception levels of critical listening. Similarly, it was found that teacher candidates' perception levels of critical reading had an indirect effect on their perception levels of critical writing through the partial mediation of their perception levels of critical thinking. In conclusion, it was determined that the variables of critical listening and critical thinking play a partial mediating role in the relationship between teacher candidates' perception levels of critical reading and their perception levels of critical writing. After determining that the measurement tools and their sub-dimensions exhibited normal distribution and acceptable reliability, different analyses were conducted in line with the research objectives. In this context, the differences between pre-service teachers' department, university, grade, perceived economic status, mother and father education levels and their critical thinking, reading, writing and listening skills were examined.
Benzer Tezler
- The Effects of critical - thinking based instruction on pre - service EFL teachers' critical thinking disposition level, English reading self - efficacy level, and English writing performance
Eleştirel düşünme temelli eğitimin İngilizce öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri, İngilizce okuma özyeterlik düzeyi ve İngilizce yazma performansları üzerine etkileri
CANSEVER GÜNER
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERİN ATAY
- The effects of WebQuest - supported critical thinking instruction on the critical thinking disposition level and L2 writing performance of Turkish pre - service EFL teachers
WebQuest destekli eleştirel düşünme eğitiminin Türk İngilizce öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim seviyeleri ve İngilizce yazma becerilerine etkileri
DİLAN BAYRAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERİN ATAY
DR. GÖKÇE KURT TİFTİK
- Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri
Critical thinking tencencies of teacher canditates
İSMAİL TECİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TAHİR KARABOĞA
- Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi
Analysis of the empathy and the critical thinking disposition of the teacher candidates
ÖZNUR EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. BİRSEL AYBEK
- Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile algıladıkları mesleki etik ilkelerin incelenmesi
Analysis of the critical thinking attitudes and the principles of professional ethics perceived of prospective teachers
NİLGÜN SAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİRSEL AYBEK