Tâhirülmevlevî dîvânı tahlili
Tâhirülmevlevî's divan analysis
- Tez No: 868156
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPER AY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 321
Özet
Osmanlı'nın son dönemleriyle Cumhuriyet'in ilk yıllarında yaşayan Tâhirülmevlevî (1877-1951) şair, yazar, mutasavvıf, muallim gibi kimlikleri olan çok yönlü bir şahsiyettir. Tâhirülmevlevî'nin Türkçe dîvânlarının metin tahlili yoluyla incelenmesi, onun hakkında daha doğru ve ayrıntılı bilgi verilmesi, şiirlerinin daha iyi anlaşılması bakımından önemlidir. Tâhirülmevlevî'nin edebî kişiliği, İslâm düşüncesine dair fikirleri, duygu dünyası, manevî tecrübesi, sûfî geleneğe aidiyetinin yansımalarının dîvânlarında nasıl ve ne şekilde yer aldığını tespit edip incelemek temel amacımızdır.Tâhirülmevlevî'nin Türkçe dîvânlarını tahlil ettiğimiz bu çalışma, Giriş'le beraber“İman, İslâm, İhsan, Cemiyet”başlıklarıyla dört ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın ilk kısmını oluşturan Giriş bölümünde Tâhirülmevlevî'nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve onunla ilgili yapılan araştırmalar hakkında bilgi verilmiş, onun yaşadığı dönemin siyasî, dinî ve sosyokültürel özelliklerinin bir panoraması sunulmuştur. Birinci bölümde Allah Teâlâ'nın esmâ-i hüsnâsı, melekler, kutsal kitaplar, âyet ve hadis iktibasları, peygamberler, âhiret, kaza ve kader konu başlıkları altında tahlil çalışması yapılmıştır. İkinci bölümde kelime-i tevhid/kelime-i şehadet, ibadet, namaz, oruç, hac ve bunlarla ilgili hususlar ele alınmıştır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde tövbe, mâsivâ, kesret/vahdet, sülûk gibi tasavvufî terimler incelenmiş, Mevlevîlik hakkında bilgi verilmiş, ona ait kavramlar üzerinde durularak tahlil yapılmıştır. Çalışmamızın dördüncü ve son bölümünde ise şahıslar; kavimler; ülke ve şehirler; dağ, deniz ve nehirler; yıldız ve burçlar; içtimai hayat alt başlıkları altında cemiyetle ilgili tahliller yapılmıştır. Çalışmamız, araştırmalarımızdan elde ettiğimiz bulguların yer aldığı Sonuç bölümü ve Kaynaklar ile sona ermektedir.
Özet (Çeviri)
Tâhirülmevlevî (1877-1951), who lived in the last periods of the Ottoman Empire and the first years of the Republic, is a versatile figure with identities such as poet, writer, Sufi, and teacher. Analyzing Tâhirülmevlevî's Turkish dîvâns through textual analysis is important in terms of providing more accurate and detailed information about him and better understanding his poems. Our main aim is to determine and analyze how and in what way Tâhirülmevlevî's literary personality, his ideas on Islamic thought, his world of emotion, his spiritual experience, and the reflections of his belonging to the Sufi tradition are reflected in his dîvâns. This study, in which we analyze Tâhirülmevlevî's Turkish dîvâns, consists of four main chapters with the titles“Iman, Islam, Ihsan, Community”together with the Introduction. In the Introduction, which constitutes the first part of our study, information about Tâhirülmevlevî's life, literary personality, works and researches on him are given, and a panorama of the political, religious and sociocultural characteristics of the period in which he lived is presented. In the first chapter, an analysis was made under the headings of Allah's essence, angels, holy books, verse and hadith quotations, prophets, the hereafter, accident and fate. The second chapter deals with the word of tawhid/word of shahada, worship, prayer, fasting, pilgrimage and related issues. In the third part of our study, Sufi terms such as repentance, mâsivâ, fraction/wahdat, sülûk were analyzed, information about Mevlevism was given, and its concepts were analyzed. In the fourth and final part of our study, we analyze the society under the subheadings of individuals; tribes; countries and cities; mountains, seas and rivers; stars and zodiac signs; and social life. Our study concludes with a Conclusion section and References, where we present the findings of our research.
Benzer Tezler
- Tâhirülmevlevî ve Mesnevî şerhçiliği
Tâhirülmevlevî and Mesnevî annotation
MÜBERRA NUR OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURREZZAK TEK
- Tâhirülmevlevî'nin tarih risaleleri üzerine bir inceleme
An examination on the historical trackte of Tâhirülmevlevî
EMEL BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT RECEP KELEŞ
- Beyânülhak Gazetesi'ndeki (1908-1912) siyer ile ilgili yazıların tespit ve tahlili
Finding and analyzing articles regarding sīra (Life of prophet muhammad) in Beyânülhak Gazette (1908-1912)
ERDEM AKÇA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATIMATÜZ ZEHRA KAMACI PEKGEÇGİL
- Mahfil mecmuasındaki dil ve edebiyat konulu yazılar (İnceleme, metin, sözlük)
Linguistic and literary articles in Mahfil journal (Review-text-dictionary)
CENGİZHAN MERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET YELTEN
- Sırat-ı Müstakim dergisindeki dil ve edebiyat yazıları
Language and literature articles in Sırat-ı Müstakim magazine
EMİR ALİ ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HASAN AKTAŞ