İzmir Tahtacı Türkmenleri müzik kültürü; Yakapınar örneği
Yakapınar example of the music culture of the Tahtaci Turkmen of İzmir
- Tez No: 868232
- Danışmanlar: PROF. DR. SERTAN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Müzik, Folklore, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Günümüzde ülkemizde bulunan toplulukların kültür tarihi incelendiğinde varlığını sürdüren birçok kültüre rastlamak mümkündür. Gerek göç ile Anadolu'ya gelen gerekse en baştan bu yana Anadolu topraklarında yaşayan topluluklar bulunmaktadır. Göç kavramıyla, kültür alışverişi, kültür aktarımı gibi durumlar söz konusu olmuştur. Bu etken durumlar neticesinde şimdilerde değişime uğrayarak son halini alan kültürlere ve beraberinde uzun sureli kapalı toplum olarak yaşayarak değerlerini korumaya çalışan kültürler bulunmaktadır. Kapalı yaşayışı benimseyerek uzun yıllar kültürel değerlerini korumaya çalışan topluluklardan biri ise Tahtacılardır. Ülkemizin bir çok yerinde yaşamlarını sürdüren tahtacılar genel olarak toplumdan uzak dağlık ve ormanlık arazilerde yaşamayı tercih etmişlerdir. Toplumdan uzak yaşayışlarını sürdüren Tahtacıların kendilerine has müzik pratiklerinin olduğu söylenilebilir. Bu çalışmada Türk halk müziğine katkılarının olduğu bilinen tahtacılar ve tahtacı köyünden derlenen eserler, müzik pratikleri başlığı altında, açıklanmaya çalışılmıştır. Tahtacı köylerinden biri olan İzmir Bayındır ilçesi Yakapınar Köyü'nde derleme çalışması yapılarak 11 esere ulaşılmıştır. Ulaşılan eserler notaya alınarak, makam, usül gibi başlıklar altında inceleme yapılmıştır. Bu eserlerin 7 tanesi uzun hava formunda, 4 tanesi kırık hava formunda olmuştur. Yapılan araştırmalar neticesinde literatür taramasında Tahtacılar ile yapılan çalışmaların olduğu görülmektedir. Uzun yıllar kapalı toplum olarak yaşayan Tahtacıların keşfedilmeyen müziklerinin olduğu düşünülerek bu çalışmanın yapılması hedeflenmiştir. Ülkemizin değerlerinden olan tahtacıların ulaşılmayan eserlerine ulaşılması ve Tahtacıların konu edinildiği çalışmalara destek olması hedeflenmiştir. Bu çalışmada karma araştırma modeli benimsenmiştir. Çalışma süresince nitel araştırma yöntemlerinden olan literatüre tarama, tarihsel araştırma ve alan araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan bu araştırma sonucunda Tahtacıların müzik pratiklerinin kendine has olduğu ve Türk halk müziğine önemli katkıda bulundukları söylenebilir. Yanı sıra İzmir bölgesinde hala Tahtacı köylerinin bazılarında Tahtacı müziklerinin geleneksel olarak icra edildiğine ulaşılmıştır. Bu icraların devam ettiği köylere ulaşılarak Tahtacıların kültürlerinin unutulmaması adına yapılan icralar kayıt altına alınarak yazılı hale getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
When examining the cultural history of the communities present in our country today, it is possible to encounter many cultures that have persisted. There are communities that have arrived in Anatolia through migration as well as those that have lived in Anatolian lands from the outset. The concept of migration has led to situations such as cultural exchange and the transmission of culture. As a result of these influential factors, there are cultures that have undergone changes, adapting to their current forms, and cultures that have sought to preserve their values by living as closed societies for extended periods. One of the communities that has endeavored to preserve its cultural values by adopting a closed way of life for many years is the Tahtacı. Tahtacıs, who sustain their lives in many parts of our country, generally prefer to live in remote, mountainous, and forested areas, away from mainstream society. It can be said that the Tahtacı, living in seclusion, have their unique music practices. In this study, the contributions of the Tahtacı, known for their contributions to Turkish folk music, and the compositions gathered from the Tahtacı village were attempted to be explained under the title of music practices. A compilation study conducted in Yakapınar Village, located in the Bayındır district of Izmir, one of the Tahtacı villages, resulted in reaching 11 compositions. These compositions were transcribed into notation and analyzed under headings such as makam, rhythm etc. Among the compiled compositions, 7 were in the style of“uzun hava”(long melody) and 4 were in the style of“kırık hava”(broken melody). Research conducted reveals that studies have been carried out on Tahtacıs in the literature review. The aim of conducting this study was due to the belief that the Tahtacı, who have lived as a closed society for many years, have undiscovered music. The objectives were to access the undiscovered compositions of the Tahtacı, who are among the values of our country, and to support studies focusing on the Tahtacı. In this study, a mixed research model was adopted. Throughout the study, qualitative research methods such as literature review, historical research, and field research were employed. As a result of this research, it can be said that the music practices of Tahtacıs are unique and that they have made significant contributions to Turkish folk music. Additionally, it was discovered that in some Tahtacı villages in the Izmir region, Tahtacı music is still traditionally performed. Efforts were made to reach these performances in ongoing villages, recording and documenting them in written form to ensure the preservation of Tahtacı culture.
Benzer Tezler
- Osmanlı Akdenizi'nde bir Türkmen-Alevî cemâati: Mikro-târih, nüfus ve iskânıyla Aydın vilâyeti'nde Tâife-i Tahtacıyân (19. yüzyılın ilk yarısı)
A Turcoman-Alevi community in the Ottoman Mediterranean: Taife-i Tahtaciyan in Aydın province with its micro-history, population, and settlement (First half of the 19th century)
UFUK ALİ KAFTANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAkdeniz ÜniversitesiAkdeniz Yeni ve Yakınçağ Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİMET AYŞE AKSOY
- Orta Toros tahtacıları: Tarih kültür ve medeniyet
Mid Taurus takhtadjies: History-culture-civilazation
AHMET KUŞCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Mustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSA KALAYCI
- Tahtacı Türkmen Alevilerinin gündelik yaşamlarını ve ritüellerini mekan üzerinden okumak: Narlıdere Kültür Evi örneği
Reading the daily lives and rituals of Tahtacı Turkmen Alevis through space: The example of Narlıdere Culture House
AYDINCAN ER
- İzmir yöresi tahtacı semahlarının tür ve biçim yönünden incelenmesi
A Study of tahtacı semahları in İzmir in terms of kind and form
SEDAT TAMAY
- Bergama yöresi Tahtacı ve Çepni ağızları (İnceleme-Metin-Sözlük)
Bergama Tahtaci and Çepni dialects
KÜBRA DİLAVER YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÜNŞEN