Tezhip sanatında 18. ve 19. yüzyıllarda kullanılan gül imgeleri üzerine bir inceleme ve eser önerisi
An examination of rose imaginary in the art of illumination in the 18th and 19th centuri̇es and a work reccomendation
- Tez No: 869417
- Danışmanlar: PROF. ÖMER FARUK TAŞKALE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tezhip Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
İslam öncesi ve sonrası dönemlerden itibaren süregelen çiçek sevgisi ile, çiçekler zaman içinde süslemenin temel konusu haline gelmiş; sanatın, güzeli anlatmanın ve resmetmenin bir parçası olmuştur. Tezhip sanatında yüzyıllar boyu önem taşıyan, en değerli kitapların süslemesi çiçekler; çiçeklerin stilize çiçek motifleri ile başlayan yolculuğu, çiçeklere yüklenen anlamlar, dolayısıyla çiçek ve bahçe kültürü büyük önem taşımaktadır. Çok eski bir çiçek olan gül ise sadece kitap sayfalarını süslemekle kalmaz, ismi, anlamı, kokusu, hatta suyu dahi her zaman insanların hayatlarında özel bir yer tutmuştur ve en güzel hikayelerin konusu olmuştur. Osmanlı'nın değişen sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel koşulları ile dönemin sanat anlayışı beğeni ve zevkleri de değişip gelişmekte, süregelen üslup ve anlayışlara yenileri eklenmektedir. Tezhip sanatının tarihsel gelişimi sanatçıların ve padişahların değişen beğenileri, bir önceki yüzyılların etkileri ve katkıları doğrultusunda; kullanılan renk ve motiflerde geleneğe bağlı unsurlara yeni biçimler eklenerek değişime uğramış, yeni üsluplar doğmuştur. Önceki yüzyıllardan itibaren süregelen üsluplarla beraber natüralist üslup; çiçek risaleleri, çiçek albümleri, bunların içerisinde bilhassa güllerin tarihsel ve kültürel gelişimi gözetilerek incelenmiştir. 18. ve 19. yüzyıllar ise tezhip sanatında Batılı etkisinin sanat anlayışına yön verdiği yüzyıllar olup, yeni üslupların doğduğu ve gelişmelerin söz konusu olduğu bir zaman dilimidir. Söz konusu zaman diliminde stilize süsleme anlayışının yerine natüralist, gerçeğe ve gözleme dayalı bir üslup haline gelmiştir. Yine aynı dönemde rokoko tarzının ön planda olduğu uygulamalar da yapılmıştır. Gül motifi, gül tasviri, gül sembolizmi ve hatta başlı başına gül bu yüzyılların vazgeçilmezi olmuştur. Osmanlı padişahlarının güllere verdiği değer gül koklayan padişah portreleriyle anlamlanmıştır. Üsluplar değişip gelişse de genelde çiçeğe özelde ise güle verilen değer her zaman bu kültürün bir parçası olmuştur.
Özet (Çeviri)
Among the oldest flowers, the rose (gül), not only adorns the pages of books but also holds a special place in people's lives, with its name, meaning, fragrance, and even its essence becomes a subject of the most beautiful stories. The changing socio-economic and socio-cultural conditions of the Ottoman Empire influenced the period's artistic understanding, tastes, and preferences, leading to the evolution and addition of new styles and understandings while maintaining traditional styles. The historical development of the art of illumination was shaped by the changing tastes of artists and sultans, influenced by the effects and contributions of preceding centuries, resulting in alterations to colors and motifs of traditional elements and the emergence of new styles. The 18th and 19th centuries marked a period when Western influences impacted the artistic perception, giving rise to new styles and developments. During this era, a stylized decorative understanding became significantly naturalistic, with a focus on observation-based representation. In decoration, the Rococo style took precedence. The motif of the rose, its depiction, symbolism, and even the rose as a subject itself, became indispensable during these centuries. Following the traces and development of the naturalistic style in preceding centuries, flower treatises, flower albums, especially focusing on roses, were examined. The value Ottoman sultans attributed to roses was depicted through portraits of sultans sniffing roses. Despite the evolution of styles, the appreciation for flowers, particularly roses, has consistently remained an integral part of this culture.
Benzer Tezler
- Tezhip sanatında kullanılan bitkisel motiflerin kökenleri
The sources of the botanical motifs used in the illumination art
NUR ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA NASUHİ ÇELEBİ
- Tezhip sanatının kullanım alanları
Başlık çevirisi yok
FARUK TAŞKALE
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1994
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. İLHAMİ TURAN
- Türk sanatında katı'
Qati in Turkish art
SAFİYE MORÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. MEHMET HÜSREV SUBAŞI
- Sakıp Sabancı Üniversitesi,Sabancı Müzesi koleksiyonundaki el yazması Kuran-ı Kerimlerin tezhip yönünden incelenmesi
Ssu Sm Quran Qur'an manuscript ıllumination in terms of collection, analysis
DİLEK YERLİKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. ALİ RIZA ÖZCAN
- Süleymaniye Kütüphanesi'ndeki Ahmedi Divanı'nın Tezhip Özellikleri (HAMİDİYE 1082)
The illumination feautes Of Ahmedi Divan (HAMIDIYE 1082) at Suleimanie Library
BELMA LEBLEBİCİ NURTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
YRD. DOÇ. M. HÜLYA DOĞRU