Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde zihin kuramı becerilerilerinin ve duyusal işlemleme hassasiyet özelliklerinin irritabilite düzeyleri ve davranış profili ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between theory of mind skills, sensory processing sensitivity, irritability levels and behavior profile in children and adolescents with Attention Deficit Hyperactivity Disorder
- Tez No: 869528
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALPEREN BIKMAZER, PROF. DR. VAHDETTİN GÖRMEZ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Tıp Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Psikiyatrisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
DEHB toplumda oldukça sık görülen nörogelişimsel bozukluktur. DEHB tanısı alan çocuk ve ergenlerde komorbid ruh sağlığı problemleri, içe yönelim, dışa yönelim davranış problemleri birlikteliği oldukça sıktır. DEHB'li çocuk ve ergenlerde klinik tablodaki bu heterojeniteyi belirleyen bir çok transdiagnostik özellik olduğu düşünülmektedir. Bu özelliklerden bazıları duyusal işlemleme hassasiyeti, zihin kuramı becerileri ve irritabilite olduğu düşünülmektedir. Duyusal işlemleme hassasiyetinin (DİH) bir nörobiyolojik kişilik özelliği olduğu, toplumda %20 sıklıkta olduğu ve DEHB özellikleriyle de ilgili olabileceği gösterilmiştir. İlk olarak Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tablosu ile ilişkilendirilen zihin kuramı (ZK) becerilerindeki bozulmaların DEHB'lilerde de etkilenebildiği ve klinik tablo üzerinde etkileri olduğu gösterilmiştir. İrritabilite özellikleri ise yine DEHB klinik tablosunda oldukça sık görülen ve bir çok ek psikopatoloji ile ilişkilendirilmiş bir özelliktir. Çalışmamızda DİH, ZK becerileri ve irritabilitenin arasındaki ilişkinin ve bu özelliklerin çocukların davranış profiline olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi Ekim 2023-Şubat 2024 tarihleri arasında Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'nde DEHB tanısı alan çocuk ve ergen hastalardan seçilmiştir. Veri toplama araçları DSM-V temelli yarı yapılandırılmış klinik görüşme, sosyodemografik veri formu, Hassasiyeti Yüksek Birey Ölçeği, SNAP-IV DEHB Derecelendirme Ölçeği, Güçler ve Güçlükler Anketi, 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği, Duygusal Reaktivite İndeksi ve Gözlerden Zihin Okuma Testi (GZOT) kullanılmıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden, dahil edilme ve dışlanma kriterlerine uygun hasta grubuna ait 142 katılımcının verileri değerlendirilmiştir. Olguların %87,3 Bileşik, %11,3 Dikkatsizlik, %1,4 Hiperaktivite Baskın Tip DEHB'linin oluşturduğu, %38'nde KOKGB, %1,4'nde DB ektanısının olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda içe yönelim problemleri ile DİH özelliklerinin (p=0,018), irritabilite düzeylerinin (p
Özet (Çeviri)
Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a common neurodevelopmental disorder. Children and adolescents diagnosed with ADHD often experience comorbid mental health issues, internalizing and externalizing behavior problems. It is thought that several transdiagnostic features, including sensory processing sensitivity (SPS), theory of mind (ToM) skills and irritability, contribute to the clinical heterogeneity observed in these individuals. SPS has been shown to be a neurobiological personality trait found in %20 of the population and potentially related to ADHD characteristics. Initially linked to Autism Spectrum Disorder (ASD), impairments in ToM skills have also been observed in individuals with ADHD, affecting their clinical presentations. Irritability is frequently seen in the ADHD clinical profile and is associated with various additional psychopathologies. Our study aimed to investigate the relationships between SPS, ToM skills, and irritability, and their impact on children's behavior profiles. The sample for this study was selected from children and adolescents diagnosed with ADHD at the Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın City Hospital Child and Adolescent Psychiatry Outpatient Clinic between October 2023 and February 2024. Data collection tools included a DSM-V based semi-structured clinical interview (KSADS), sociodemographic data form, parent reported forms of Highly Sensitive Person Scale(HSPS), SNAP-IV ADHD Rating Questionnaire, Strengths and Difficulties Questionnaire(SDQ), Emotional Reactivity Index Children's Behavior Checklist (CBCL), Reading the Mind in the Eyes Test (RMET) child form. Analysis was performed on data from 142 participants who fulfilled the inclusion and exclusion criteria.The cases comprised 87.3% Combined, 11.3% Inattentive, and 1.4% Hyperactive Predominant Type ADHD, with 38% having comorbid OCD and 1.4% DB diagnosis. The study found significant associations between internalizing problems and SPS features (p=0.018), and levels of irritability (p
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocukların sosyal becerilerinin, zihin kuramı ve yürütücü işlevler bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of social skills of children with attention deficit hyperactivity disorder in the context of theory of mind and executive functions
AYŞE MERVE GÜNGÖR YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA YÜRÜMEZ
- Eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan prepubertal erkek çocuklarda otizm benzeri belirtilerin ve agresyonun serum testesteron, oksitosin, kortizol ve androstenedion ile ilişkisi
Association between autism-like symptoms and agression with serum testosterone, oxytocin, cortisol and androstenedione in prepubertal malechildren with attention deficit hyperactivity disorder
ABDÜLBAKİ ARTIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADRİYE EBRU ÇENGEL KÜLTÜR
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı olan çocuklarda zihin kuramı becerilerinin yavaş bilişsel tempo üzerindeki etkisinin sağlıklı çocuklarla karşılaştırmalı olarak incelenmesi
The effect of theory of mind skills on sluggi̇sh cognitive tempo in children with adhd: A comparative analysis with healthy controls
DOĞA SEVİNÇOK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriAdnan Menderes ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBELNUR AVCİL
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda pragmatik dil, duygu tanıma ve zihin kuramı becerilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of pragmatic language, emotion recognition and theory of mind skills in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
MERVE CANLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR URAN
- Zihin kuramı çerçevesinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların duygu tanıma ve diğer kişilerin zihinsel durumlarını temsil performansları
Emotion recognition of children with attention deficit and hyperactivity disorder as well as other's people's mental states' representative performance according to theory of mind
SARITA ELHADEF