Soğuk Savaş döneminde (1945-1991) Türk tarih yazımını etkileyen fikir akımları
Intellectual movements influencing Turkish historiography during the Cold War period (1945-1991)
- Tez No: 869619
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULVAHAP KARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Cumhuriyet Dönemi tarih yazımı, Türkiye'nin kimlik oluşturma sürecinde ortaya çıkan fikirler tarafından şekillenmiştir. 1930-1940 arasında etkili olan Türk Tarih Tezi'nin ardından, Osmanlı son döneminde ortaya çıkan coğrafya ve vatan temeline dayanan Anadoluculuk fikri, 1940'larda milliyetçi, muhafazakâr ve hümanist akımlardan etkilenerek, tekrar gündeme gelmiştir. 1960'ların başlarından itibaren, özelikle Hümanist tarihçiliğe bir tepki olarak doğan, Türk-İslam Sentezi, zamanla komünizme ve Marksist tarihçiliğe karşı bir savunma hattına dönüşmüş. Soğuk Savaş döneminin etkilerinin yoğun hissedildiği bu süreçte, Türk-İslam Sentezi, milliyetçi ve maneviyatçı fikirler etrafında, komünizm karşıtlığının merkezi haline gelmiştir. Bu dönemde, İbrahim Kafesoğlu ve Osman Turan gibi önemli isimlerin liderliğinde Türk tarihçiliği, Türk İslam bütünleşmesini merkeze alan, temel eserler üreterek tarih yazımına yön vermiştir. Diğer yandan, 1960 askeri darbesi sonrasında meydana gelen özgürlükçü ortamdan faydalanan Marksist ve Materyalist düşünürler, tarihçilik dışında farklı disiplinlerden gelmelerine rağmen tarihi bir nevi araçsallaştırarak Osmanlı-Türk devlet yönetimi ve toplum yapısı üzerine tez ve teoriler otaya koymuşlardır. Türk toplumunun kapitalizme geçemeyişinin sebeplerini incelenmiş ve feodalizm, ilkel sosyalizm, az gelişmişlik ve ATÜT fikri çerçevesinde düşüncelerini kalem almışlardır. Behice Boran, Doğan Avcıoğlu, Sencer Divitçioğlu, Niyazi Berkes ve Hikmet Kıvılcımlı'nın başını çektiği Marksist düşünürler, Soğuk Savaş dönemi tarih yazımında, sosyalist ve Marksist fikirlerin temsilcileri olmuştur.
Özet (Çeviri)
The historiography of the Republican Era was shaped by the ideas that emerged in Turkey's identity formation process. Following the Turkish History Thesis, which was effective between 1930-1940, the idea of Anatolianism, based on geography and homeland, which emerged in the late Ottoman period, came to the fore again in the 1940s, influenced by nationalist, conservative and humanist movements. From the early 1960s onwards, the Turkish-Islamic Synthesis, which emerged as a reaction to Humanist historiography, turned into a line of defense against communism and Marksist historiography. In this period, when the effects of the Cold War period were felt intensely, the Turkish-Islamic Synthesis became the center of anti-communism around nationalist and spiritualist ideas. During this period, Turkish historiography, under the leadership of prominent figures such as İbrahim Kafesoğlu and Osman Turan, shaped historiography by producing fundamental works centering on Turkish-Islamic integration. On the other hand, Marksist and Materialist thinkers, who took advantage of the liberal environment that emerged after the 1960 military coup, put forward theses and theories on Ottoman-Turkish state administration and social structure by instrumentalizing history, although they came from different disciplines other than historiography. They analyzed the reasons for the failure of Turkish society to transition to capitalism and wrote their thoughts within the framework of feudalism, primitive socialism, underdevelopment and the idea of ATÜT. Marksist thinkers led by Behice Boran, Doğan Avcıoğlu, Sencer Divitçioğlu, Niyazi Berkes and Hikmet Kıvılcımlı were the representatives of socialist and Marksist ideas in the historiography of the Cold War period.
Benzer Tezler
- The Turkish foreign policy decision making process during the cold war, 1945-1991
Soğuk savaş döneminde Türk dış politikası?nda karar alma süreci, 1945-1991
İBRAHİM MURAT KASAPSARAÇOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN BABUNA
- Türkiye'yi 'Hayat' üzerinden anlamak(1956-1978)
Understanding Turkey through 'Hayat'
EMİNE GÜNTEPE YEŞİLBURSA
Doktora
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- İngiliz Okulu perspektifinde Bulgaristan'ın Türk azınlıklarına yönelik politikası (1945-1991)
Bulgaria's policy towards Turkish minorities in the perspective of the British School (1945-1991)
SİNEM BASTIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerTrakya ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL TURAN
- Imagining self and the other: The case of American imagination of Turks
Kendini ve ötekini anlamak: Amerikan imgeleminde Türkler örneği
ZEYNEP ELİF KOÇ
Doktora
İngilizce
2024
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZERRİN TORUN
DOÇ. DR. TUBA ÜNLÜ BİLGİÇ
- Ölüm kaygısının tüketici davranışları üzerindeki etkisi: Soğuk savaş döneminde ABD toplumu
The impact of death anxiety consumer behavior: The American society in cold war era
AYNUR DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerBaşkent ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KIVILCIM ROMYA BİLGİN