Türkiye'de finansal krizlerin niteliği: 2000 sonrası döviz, faiz, enflasyon üzerine bir inceleme
The nature of financial crises in Turkey: An examination on exchange rates, interest rates, and inflation after 2000
- Tez No: 870359
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YILMAZ AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Finans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Finans ve Bankacılık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Tarihsel süreç boyunca Türkiye ekonomisi finansal krizlerin birçok yıkıcı etkisine maruz kalmıştır. Krizler karşısında uygulamaya alınan politikalarla yapıcı olmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin 2000 yılından sonra yabancı sermaye girişlerine bağımlı hale gelmesi ve ABD Merkez Bankası'nın (FED) politika faizindeki değişikliklerin Türkiye'nin makroekonomik değişkenleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışma verileri, ABD Merkez Bankası'nın (FED) politika faizlerinde değişikliğe gitmesiyle, Türkiye'deki döviz kuru, faiz oranları, enflasyon, yabancı sermaye girişleri, cari açık, büyüme ve dış borç rakamları gibi ekonomik göstergeler üzerinde önemli etkileri olduğunu göstermiştir. FED'in faiz oranlarında artışa geçmesi, Türkiye gibi gelişen piyasalar için önemli ekonomik zorluklar yaratmıştır. Bu çalışmada, makroekonomik yapılar karşılaştırılarak analiz yapılmıştır. Çalışma 2000-2022 yılları dönemini kapsamakta olup veriler TÜİK, TCMB EVDS, Hazine ve Maliye Bakanlığı, OECD, IMF, Federal Reserve System dataları kullanılarak derlenmiştir. Sonuç olarak, 1989 yılında kısmen serbest bırakılan yabancı sermaye girişleri 2000'de tamamen serbest bırakılmıştır. 2001 kriziyle birlikte döviz kuru rejimi değişmiş ve dalgalı döviz kuru benimsenmiştir. GEGP ile birlikte ülkenin gelişmesi için önemli adımlar atılmıştır. FED'in politika faizlerini yükseltmesiyle, Türkiye'deki faiz oranlarının düşük seviyelerde kalması yabancı sermaye girişlerinin azalmasına neden olmuştur. Bu durum da Türkiye'de döviz kuru artışına, Türk Lirası'nın değer kaybına, enflasyonun artmasına, ekonomik büyümenin daralmasına rastlanılmıştır. FED'in yüksek politika faiz oranlarına tepki olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası TL'yi değerlendirmek için politika faiz oranını artırarak yabancı sermayeyi ülkeye çekerek ekonomik büyümeyi sürdürmeyi amaçlamıştır. Sonuç olarak; ekonomik istikrarı sağlamak ve yabancı sermaye girişleriyle döviz kuru üzerindeki baskıyı azaltarak TL'nin değerini artırmaya yönelik bir strateji benimsenmiştir.
Özet (Çeviri)
Throughout its historical process, the Turkish economy has been subjected to many destructive effects of financial crises. Policies have been implemented in response to these crises to be constructive. The aim of this study was to examine the effects of Turkey's dependency on foreign capital inflows since 2000 and changes in the US Federal Reserve's (FED) policy interest rates on Turkey's macroeconomic variables. The study data showed that changes in the US Federal Reserve's policy interest rates had significant effects on economic indicators such as exchange rates, interest rates, inflation, foreign capital inflows, current account deficits, growth, and external debt figures in Turkey. The increase in the FED's interest rates has created significant economic challenges for emerging markets like Turkey. In this study, quantitative data analysis was conducted by comparing macroeconomic structures and using descriptive statistical methods to complete the research. The study covers the period from 2000 to 2022, and the data were compiled using TUIK, TCMB EVDS, Ministry of Treasury and Finance, OECD, IMF, and Federal Reserve System data. In conclusion, foreign capital inflows, partially liberalized in 1989, were completely liberalized in 2000. With the 2001 crisis, the exchange rate regime changed, and a floating exchange rate was adopted. Important steps have been taken for the country's development with the IMF. With the increase in the FED's policy interest rates, the low interest rates in Turkey have led to a decrease in foreign capital inflows. This situation has led to an increase in the exchange rate, depreciation of the Turkish Lira, increase in inflation, and contraction of economic growth in Turkey. In response to the FED's high policy interest rates, the Central Bank of the Republic of Turkey aimed to attract foreign capital into the country by increasing the policy interest rate to appreciate the Turkish Lira and sustain economic growth. As a result, a strategy has been adopted to ensure economic stability and increase the value of the Turkish Lira by reducing pressure on exchange rates through foreign capital inflows.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 1990 sonrası finansal krizlerin erken uyarı sinyalleri ve nitelikleri itibariyle karşılaştırılması
In turkey matching the economic crisis after 1990 terms of their early warning signals and qualities
HANDE TUNCER
- 1980 sonrası Türk ekonomisinde sermaye tabanlı krizler ve sonuçları
Capital based cri̇ses and their in post 1980 Turkey's economy
İPEK CAHİDE TOYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Ekonomiİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN KURTOĞLU
- Orta ölçekli şantiyelerde asgari proje yönetim ihtiyaçlarını karşılayacak pratik bir kontrol sistemi önerisi
A practical control system proposal in medium sized construction that provide minimum needs of project management
HASAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. FEYZİ HAZNEDAROĞLU
- Sermaye piyasası araçlarının dünyada ve Türkiye'de gelişimi
Development of capital market instruments in the world and Turkey
UĞUR ÜNSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
EkonomiÇağ Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞENOL KANDEMİR