Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan ergenlerde ve ebeveynlerinde üstbiliş
Metacognition in adolescents diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder and their parents
- Tez No: 870756
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZALP EKİNCİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: DEHB, Ebeveyn, Ergen, Metakognisyon, ADHD, Adolescent, Metacognition, Parent
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Psikiyatrisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Amaç: Bu çalışmada, DEHB tanılı ergenlerde metakognitif özelliklerin tanımlanması, bu özelliklerin DEHB alt görünümleri ve ebeveynlerin metakognisyonları ile olan ilişkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran 12-18 yaş aralığındaki DEHB tanılı, en az 3 aydır psikiyatrik tedavi almayan ve ek tanısı olmayan 107 ergen hasta ve 100 sağlıklı kontrol grubu dahil edilmiştir. Tanısal değerlendirme için çalışmaya katılan ergenlere klinisyen tarafından“Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli- Türkçe Versiyonu”uygulanmış, sosyodemografik veri formu doldurulmuştur. Bulgular: DEHB'li hastaların MCQ-C tüm alt ölçek puanları ve toplam puan ortalaması kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Ebeveynlerinde eşik üstü DEHB semptomları olan ergenlerin metakognisyonları arasında istatiksel açıdan anlamlı fark bulunamamıştır. DEHB'li hasta grubunun ebeveynlerin MCQ-30 tüm alt ölçek puanları ve toplam puan ortalaması; kontrol grubunun ebeveynlerine göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. DEHB alt görünümleri arasında metakognisyon şiddeti açısından anlamlı fark bulunamamıştır. CADÖ-Y/U Mükemmeliyetçilik ve Sosyal Problemler alt ölçek puanları arttıkça MCQ-C Olumsuz Üst Endişeler alt ölçeği puanlarının da korele şekilde arttığı bulunmuştur. Ek olarak da BIS-11 ölçeğinin Plansızlık alt ölçek puanları arttıkça MCQ-Olumsuz Üst Endişeler alt ölçek puanlarının da korele şekilde arttığı saptanmıştır. Sonuç: Çalışmamızdan elde edilen bulgular, DEHB'li olgularda, onların ebeveynlerinde ve eşik üstü DEHB semptomları olan ebeveynlerde metakognisyon şiddetinin yüksek olduğunu göstermiştir. Buradan yola çıkarak; DEHB'li bireylerin metakognitif farkındalıklarının arttırılmasının hem olguların tedaviye daha rahat uyum sağlamalarına hem de terapötik müdahale açısından alternatif yöntemlere hazır hale gelebilmelerine yardımcı olacağı düşünülebilir. Konu ile ilgili daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Aim: The objective of this study is to identify metacognitive characteristics in adolescents diagnosed with ADHD and to examine the relationship between these characteristics, ADHD presentations and parental metacognition. Materials and Methods: The study included 107 adolescent patients diagnosed with ADHD, aged between 12 and 18 years, who applied to the Child and Adolescent Mental Health and Diseases Outpatient Clinic at Health Sciences University Erenkoy Mental Health Diseases Hospital. These patients had not received psychiatric treatment for at least 3 months and had no additional diagnoses, and 100 healthy control groups. The diagnostic assessment of the adolescents participating in the study was conducted by clinicians using the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children -Present and Lifetime Version- Turkish Version, and a socio-demographic data form was completed. The adolescents participating in the study completed the Metacognitions Questionnaire for Children and the Barratt Impulsiveness Scale (BIS-11). Conner's Teachers Rating Scale/Revised Long (CTRS-RL) was given to the participants' teachers to support the diagnosis of ADHD. In addition The Revised Conners' Parent Rating Scale (CPRS-R), Metacognitions Questionnaire-30 (MCQ-30), DSM-IV Based Turgay Diagnosis and Screening Scale for ADHD and The Adult ADHD Self-Report Scale for DSM-5 (ASRS-5) were filled in by their parents. Results: The MCQ-C subscale and total scores of patients with ADHD were found to be significantly higher compared to the control group. A statistically significant difference was not found in the metacognition of adolescents with subthreshold ADHD in their parents. The total and subscale scores of MCQ-30 for the parents of the ADHD patient group were found to be significantly higher compared to the parents of the control group. Between ADHD presentation and severity of metacognitive symptoms no difference was found. It was found that as the CPRS-R Perfectionism and Social Problems subscale scores increased, the MCQ-C Negative Meta-Worry subscale scores also increased in correlation. In addition, it was found that as scores on the Non-Planning subscale of the BIS-11 scale increased, scores on the MCQ-Negative Meta-Worry subscale also increased in correlation. Conclusion: The results of our study showed that metacognition severity was high in ADHD adolescents, their parents and parents with subthreshold ADHD symptoms. Based on this, it can be assumed that increasing metacognitive awareness in individuals with ADHD will help patients to adapt more easily to treatment and be ready for alternative methods of therapeutic intervention. More comprehensive research on the subject is needed.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı konmuş çocukların ebeveynlerinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu sıklığı
Rate of attenion deficit hyperactivity disorder in parents of children with attenion deficit hyperactivity disorder
TUĞBA CAMCIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM YILDIZ ÖÇ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocuk ve ergenlerde Yürütücü İşlevler'in davranışsal ve nörokognitif yöntemlerle değerlendirilmesi
Behavioral and neurocognitive measures of executive functions in children and adolescents with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)
YASEMİN YULAF
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. YANKI YAZGAN
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocuk ve ergenlerde sadece anne sütü alım sürelerinin yürütücü işlevlere ve bilişsel düzeye etkisinin değerlendirilmesi
Assesment of effect of the duration of exclusive breastfeeding on executive functions and cognitive level in newly diagnosed children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
MUSTAFA YASİN IRMAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN TALAT SABUNCUOĞLU
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocuklarda anksiyete bozukluğu eşhastalanımı yaygınlığı
Attention deficit hyperactivity disorder, the prevalence of comorbidity in children diagnosed with anxiety disorder
YUSUF YASİN GÜMÜŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURSU ÇAKIN MEMİK
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerde erken dönem uyum bozucu şemaların varlığı ve ebeveyn tutumlarıyla ilişkisinin araştırılması
Early maladaptive schemas in adolescents patients with attention deficit hyperactivity disorder and relationship with parenting style
GAMZE YILMAZ TÜRKEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİKA GÜLEN ŞİŞMANLAR