Afet ve acil durum alanında çalışan profesyonellerde ikincil travmatik stres düzeyi, tükenmişlik düzeyi ve depresif belirtileri etkileyen psikososyal risk ve koruyucu faktörlerin incelenmesi
Investigation of psychosocial risk and protective factors affecting secondary traumatic stress level, burnout level and depressive symptoms in disaster and emergency professionals
- Tez No: 870835
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEDAT İŞIKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Mevcut tez çalışmasında afet ve acil durum olaylarında psikososyal destek sağlayan meslek elemanlarının ikincil travmatik stres, tükenmişlik, depresif belirtileri ele alınmış ve bu psikolojik semptomlar ile çeşitli sosyo-demografik faktörler (travma psikolojisi eğitimi, süpervizyon desteği, süreç öncesi eğitim, çalışmaya katılım türü, bir meslek örgütü ile iş birliği içinde çalışma, cinsiyet) ve psikolojik faktörlerin (stresle başa çıkma tarzları, duygu düzenleme güçlüğü, öz bakım) ilişkisi incelenmiştir. Araştırma için yaşları 23-63 (Ort= 29.97, ss= 6.39) arasında değişen 140 kadın (%87.5) ve 20 erkek katılımcıdan veri toplanmıştır. Yapılan çalışmada Demografik Bilgi Formu, İkincil Travmatik Stres Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği, Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği ve Bilinçli Farkındalık Temelli Öz Bakım Ölçeği aracılığı ile veri toplanmıştır. Araştırmada ikincil travmatik stres, tükenmişlik ve depresif belirtiler arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayı Analizi, bu değişkenlerin katılımcıların görev aldıkları son afet ve acil durum olayındaki sosyo-demografik faktörlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek için Tek Yönlü Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA) ve ilgili değişkenlerin stresle başa çıkma tarzları, duygu düzenleme güçlükleri ve öz bakım tarafından yordanma gücünü incelenmek için Hiyerarşik Çoklu Regresyon Analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda travma psikolojisi eğitimi alan katılımcıların ikincil travmatik stres, duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşma düzeylerin, süreç öncesi eğitim alan katılımcıların duyarsızlaşma düzeylerinin ve bir meslek örgütü ile iş birliği içinde çalışan katılımcıların ikincil travmatik stres düzeylerinin daha düşük olduğu ve travma psikolojisi eğitimi ve cinsiyetin istatistiki etkisi kontrol edildikten sonra stresle etkili başa çıkma tarzlarının ikincil travmatik stres, duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma, kişisel başarı ve depresif belirtileri; stresle etkisiz başa çıkma tarzlarının tarzlarının ikincil travmatik stres, duygusal tükenmişlik ve depresif belirtileri; duygu düzenleme güçlüklerinin ikincil travmatik stres, duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve depresif belirtileri; öz bakımın ise duygusal tükenmişlik, kişisel başarı ve depresif belirtileri anlamlı olarak yordadığı görülmüştür. Mevcut çalışmada ulaşılan bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the current thesis study, secondary traumatic stress, burnout and depressive symptoms of professional providing psychosocial support in disaster and emergency events were discussed. The relationship of these psychological factors with various socio demographic factors (trauma psychology training, supervision support, pre-process training, type of participation in the study, working in collaboration with a professional organization, gender) and psychological factors (styles of coping with stress, difficulty in regulating emotions, self-care) was examined. For the research, data were collected from 140 female (87.5%) and 20 male participants aged between 23-63 (M = 29.97, SD = 6.39). In the study, Demographic Information Form, Secondary Traumatic Stress Scale, Maslach Burnout Scale, Stress Coping Styles Scale, Difficulties in Emotion Regulation Scale and Mindful Self-Care Scale were used. In the study, Pearson's Product-Moment Correlation Coefficient Analysis was used to examine the relationship between secondary traumatic stress, burnout and depressive symptoms, One-Way Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) was used to examine whether these variables differ according to the socio-demographic factors in the last disaster and emergency event in which the participants worked and Multiple Hierarchical Regression Analysis was performed to examine the predictive power of the relevant variables by styles of coping with stress, emotional regulation difficulties and self-care. As a result of the analysis, it was determined that the secondary traumatic stress, emotional exhaustion and depersonalization levels of the participants who received trauma psychology training were lower, the depersonalization levels of the participants who received pre-process training were lower, and the secondary traumatic stress levels of the participants who worked in cooperation with a professional organization were lower. In addition, effective coping styles with stress and ineffective coping styles with stress significantly predict secondary traumatic stress, emotional exhaustion and depressive symptoms, while effective coping styles with stress additionally significantly predict depersonalisation and personal accomplishment. Emotion regulation difficulties significantly predict secondary traumatic stress, emotional exhaustion, depersonalisation and depressive symptoms, while self-care significantly predict emotional exhaustion, personal accomplishment and depressive symptoms. The findings obtained in the current study were discussed in the light of the literature.
Benzer Tezler
- Bir acil durum olarak kadına yönelik şiddet alanında çalışan profesyonellerin deneyimleri
Experiences of professionals working in the field of violence against women as an emergency
TUBA KAÇAR AYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İlk ve Acil YardımBitlis Eren ÜniversitesiAcil Durum ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT TEK
- Türkiye'de afet ve acil durumlar sonrası yürütülen psikososyal müdahalelerin analizi ve psikososyal müdahale önerisi
Analysis of post- disaster and emergency psychosocial interventions in Turkey and psychosocial intervention proposal
MERİÇ RAMAZANO
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sosyal HizmetlerDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HADİYE KÜÇÜKKARAGÖZ
- Dynamic use of spatial information produced by crowdsourcing approach through social media in the cloud-based decision support process during a disaster
Afet anında toplumun sosyal medya araçlarıyla ürettiği mekânsal bilgilerin bulut tabanlı karar destek sürecinde dinamik kullanımı
FEYZİ ÇELİK YILANKIRAN
Doktora
İngilizce
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANER GÜNEY
- Blok zinciri tabanlı dijital portfolyo uygulaması
Blockchain based digital portfolio application
EMRE BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAfyon Kocatepe Üniversitesiİnternet ve Bilişim Teknolojileri Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET HAŞİM YURTTAKAL
- Gri kümeleme ve gri p-medyan doğrusal programlama yöntemleri ile acil durum toplanma yerlerinin önceliklendirilmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği
Prioritization of emergency assembly points using grey clustering and grey p-median linear programming model: A case of Suleyman Demirel University
DAMLA YALÇINER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDAL AYDEMİR