Türkiye'de modernleşme sürecinin teori-pratiği
The Theory-practice of Turkey's modernization process
- Tez No: 87092
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Modernizm, Modernization, modernizer elites, method, theory-pratise difference, force- based transformation, democracy, political parties, constitutional system, nationalism
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
ÖZET Modernleşme, öncelikle askerî alandaki sıkıntıların motive ettiği bir problem <>laıak Osmanlı döneminde Türkiye'nin gündemine girer. Askerî alanda yaşanan mağlubiyetleri galibiyete dönüştürme arzusunun gereği olarak Batı'ya yönelen Osmanlı yöneticileri, kısa sürede Batı'yı hayat tarzıyla da izledikleri bir model olarak algılamaya başlarlar. Hayranlığın dozajı geometrik bir artışla büyür ve Batılı gibi olmanın resmi tescili sayılabilecek Tanzimat Fermanı ilan edilir. İştfe bu aşamada modernleşme ideali büyük oranda“topyekünleşir”. Yönetici sınıfa dahil olan“modernleştiriciler* zihinsel ve toplumsal dönüşüıhün projelerini geliştirir ve uygulamaya koyarlar. Fakat tüm bu süreçte gelenek-modern düalizmi ısrarla korunur. Geleneksel olanlar tamamıyla terk edilmediği gibi modernlik idealinden de taviz verilmez. Bunu, yönetici seçkinlerin otoritelerini devam ettirmek için geleneksel unsurlara olan ihtiyaçlarına bağlamak isabetli bir yorum olarak görünmüyor. Zira entelektüel konumlarıyla modernleşme sürecinin aktif aktörleri olan aydınlar da söz konusu düalist oluşumu destekleyeceklerdir Bu durum Cumhuriyete kadar devanı eder. Cumhuriyeti kuran seçkinler ”sadece ve her şeyiyle Batı“ idealini söylemlerinin temeli olarak ifade ederler. Bu ideale en kısa zamanda, aktif bir yöntemle ulaşmayı ise, modernleşme sürecinin değişmeyen özelliği olarak kabul ederler. Cumhuriyet dönemi seçkinleri için zihinsel ve toplumsal ”topyekün“ dönüşümü sağlamak için ideal ve yöntem belirlidir. Belirlenen yöntemi takip ederek hedeflenen gayeye ulaşma imkanı da ellerindedir. Çünkü sivil ve asker bürokratların tamamı sürecin gönüllü mensuplarıdır. Bu nedenle de ”ani“ değişimin gerçekleşmesi için hiç zaman kaybetmeden uygulamaya geçilir. Toplum yaklaşık on yıl süren hızlı bir modernleşme sürecine tâbi tutulur. Bu süreçte ”Devriin" modernleşmenin tek yöntemi olur. Gayeye ulaşma yönünde her türlü imkandan yararlanılır, her türlü araç titizlikle kullanılır. Fakat ne var ki modeı nleştirici seçkinlerin kendilerinin de ifade etmekten çekinmedikleri bir özellik, modernleşme sürecinin ayrılmaz parçası olur: istenildiği gibi ınodernleşememek; geleneksel değerlerin direnmesi. Bir başka söylemle; modernleşme idealiyle, modernleştirme sürecinin ulaştığı aşamalar birbiriyle tam anlamda örlüşmez. İdeal ile uygulama arasındaki kopukluklar, farklılıklar ve hatta çelişkiler her zaman var olageliı Vî
Özet (Çeviri)
SUMMARY
Benzer Tezler
- Cumhuriyetin kuruluş yıllarında gelişme tartışmaları
Development discussions in foundation phase of Turkish Republic
TOLGA YORULMAZ
- Türkiye'de İslam ilmihallerine toplumsal cinsiyet algısındaki değişim çerçevesinde sosyolojik yaklaşım
A sociological approach to Muslim catechism (ilmihals) in Turkey through the changes in gender perceptions
SENEM GÜRKAN
Doktora
Türkçe
2021
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN PERŞEMBE
- Mekânsal eşitsizlik ve Türkiye'de demiryollarının gelişimi
Spatial inequality and development of railways in Turkey
AYBÜKE KÖSEÖMEROĞLU YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
SosyolojiAnadolu ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FERYAL AYŞIN KOÇAK TURHANOĞLU
- Hans Mol'un kimlik kuramı bağlamında kutsal-seküler kimlik dönüşümü: Menzil Nakşiliği örneği
Sacred-secular identity transformation in the context of Hans Mol's identity theory: Sample of Menzil Naqshbandi
ÖMER FARUK DARENDE
Doktora
Türkçe
2020
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULVAHAP TAŞTAN
- Türk modernleşmesinde oryantalizmin etkisi ve kadın sorununa yansımaları; Diyarbakır örneği
The effects of orientalism on turkish modernization and it's gender policies; The case of Diyarbakir
FUNDA ATAK ÇELEBİ