Hans Mol'un kimlik kuramı bağlamında kutsal-seküler kimlik dönüşümü: Menzil Nakşiliği örneği
Sacred-secular identity transformation in the context of Hans Mol's identity theory: Sample of Menzil Naqshbandi
- Tez No: 653616
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULVAHAP TAŞTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Din, kimlik, diyalektik, kutsal, kutsallaşma mekanizmaları, Religion, identity, dialectic, sacred, mechanism of sacralization
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Kimlik oluşum sürecinde en etkili değerlerden birisi dindir. Mol'a göre, kimliğin kutsallaşması olan din, kutsallaşma sürecinde işlevselliği gözlemlenen dört mekanizma ile dinî değerlerin galebe çaldığı bir kimliğin oluşumuna doğrudan katkı sağlamış olmaktadır. Nesnelleşme, ritüel, bağlılık ve mit olarak adlandırılan bu mekanizmalar kimlik oluşumunun yapı taşlarıdır. Bu düşünce temeli üzerine oturtulan Mol'un tezinde, ilk aşama nesnelleşme, soyut bir değerin somut hale gelmesi, başka bir ifadeyle, görünürlük kazanmasıdır. İkinci aşama olan bağlılık, kimliğin herhangi bir odak noktasına olan duygusal bağlılık anlamına gelmektedir. Kutsallaşmanın üçüncü aşamasında dinî değerler taşıması zorunlu olmayan grubun ritüelleri yer almaktadır. Her şeyin kutsal olarak değerlendirilebileceği kutsallaşma sürecinin son aşamasında ise kutsallık atfedilen değer etrafında mitler oluşmaktadır. Mitler genellikle dinî gruplara özgü kerametler olarak değerlendirilmektedir. Özetle din, mitleri, ritüelleri ve duygu temelli bağlılıkları, istikrarlı bir kimlik duygusu sağlayan her şeyi güçlendiren aşkın bir dünya görüşüne sığdırabilir. Sosyal bilimlerde birçok grup ve topluluk için kimlik oluşum sürecini değerlendirmede analiz aracı olarak kullanılan bu teori dinî-manevî kimlik ile birlikte diğer kimlik türleri için de uygulanabilmektedir. Türkiye merkez olmak üzere birçok farklı ülkede müntesibi bulunan Menzil grubunun kimlik oluşumunda dinî değerler hayati önem taşıdığı için bu çalışmada din-kimlik teorisi en uygun teori olarak görülmüş ve kullanılmıştır. Dolayısıyla, gruba bağlı olanların mevcut kimliklerini edinme sürecinde var olduğu düşüncesinden hareketle kutsallaşma mekanizmalarının belirlenmesi ve meydana gelen kimliğin yorumlanması bu çalışmanın temel konusudur. Bununla birlikte, modernleşme ile görülen değişimden en çok etkilenen kurumlar arasında yer alan din ile ilgili birçok teori üretilirken, dinin toplumsal öneminin azalacağı yönündeki varsayımı ile sekülerleşme teorisi en çok tartışılanlar arasında yer almaktadır. Bu çerçevede ilk olarak kutsallaşma mekanizmalarının Menzil'deki yansımaları belirlenmiştir. Böylelikle Tarikat'ın kimlik oluşum sürecindeki gelişmeler ve sonuçlar net bir şekilde anlam kazanmıştır. Daha sonra Menzil Tarikatı'nın kimlik oluşum sürecinde deneyimlediği değişimler sonucu sekülerleşmenin de kimlikleri üzerinde etkilerini ortaya çıkarmak için nitel araştırma yöntemlerinden bire-bir, yüz-yüze derinlemesine, yarı-yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Sonuç itibarıyla, bu çalışmada, tasavvufî değerlerle oluşan Menzil kimliğinin aynı zamanda seküler bir kimlikle bütünleşme sağladığı görülmüştür. Böylece, üyeleri tarafından dinî bir kimliğe sahip olunduğu iddiası ile Menzil'in, değişim ve dönüşüm sürecinde dinî-manevî kimliklerinden taviz vermeyerek seküler kimlik deneyimini kazandığı ve baskın dinî-manevî kimliğin sekülerleşme sürecinden de etkilendiği gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Religion is one of the most influential values in the process of identity formation. According to Mol, religion, that is the sacralization of identity, directly contributes to the formation of an identity in which religious values prevail with four mechanisms of which functionality is observed during the sacralization process. These mechanisms called objectification, ritual, commitment and myth are the building blocks of identity formation. In the thesis of Mol, which is built on the basis of this thought, the first phase, objectification, is the fact that an abstract value becomes concrete, in other words, becomes visible. The second stage, commitment, means emotional commitment to any focus of identity. In the third stage of sacralization, the rituals of the group that do not have to carry religious values appear. At the last phase of the sacralization process, where everything can be considered sacred, myths are formed around the value attributed to sacredness. Myths are generally considered as miracles peculiar to religious groups. In summary, religion can fit myths, rituals and emotional commitments into a transcendental worldview that strengthens everything that provides a stable sense of identity. This theory, which is used as an analysis tool in evaluating the identity formation process for many groups and communities in social sciences, can be applied for religious identity as well as other types of identity. In the identity formation of Menzil with many followers in many different countries, including Turkey as a center, the identity theory of religion has been used in this dissertation study since religious values are of vital importance. Therefore, because it is considered that sacralization mechanisms can be found in the process of obtaining the current identity of those who belong to Menzil, identification of sacralization mechanisms and interpretation of the resulting identity is the main subject of this dissertation study. However, while many theories about religion, which are among the institutions most affected by the change seen with modernization, are being produced, secularization theory is among the most controversial with the assumption that religion's social importance will decrease. In this context, firstly, the reflections of sacralization mechanisms in Menzil were first determined. Thus, the developments and the results in the identity formation process of Menzil became clear. Then, one-on-one, face-to-face in-depth, semi-structured interviews, one of the qualitative research methods, were conducted to reveal the effects of secularization on their identity as a result of the changes experienced by Menzil during the identity formation process. As a result, in this study, it was observed that Menzil identity formed by Sufistic values also integrates with a secular identity. Thus, Menzil, which is claimed by their members that they have a religious identity, made no concessions of their religious identity in the process of change and transformation, and also acquired the secular identity experience and it was observed that the dominant religious identity was also affected by the secularization process.
Benzer Tezler
- Synthesis of chiral phosphine-phosphite ligands and their applications in Copper-catalyzed 1,4-addition of grignard reagents to ?,ß-unsaturated carbonyl compounds
Kiral fosfin-fosfit ligandlarin sentezi ve bakır-katalize grignard reaktiflerinin ?,ß-doymamış karbonil bileşiklerine 1,4-katılması uygulamaları
HAMZA ŞİMŞİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
KimyaKarabük ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM KADI
PROF. DR. HANS-GÜNTHER SCHMALZ
- Hans Reichenbach'ın Türk düşüncesine etkisi
Hans Reichenbach's influence on Turkish thought
ÖMER İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT BAYRAKTAR
- Hans Werner Henze'nin gitar müziği üretimi ve 'El Cimarrón' yapıtının analizi
Hans Werner Henze's guitar music output and analysis of 'El Cimarrón'
ALKAN AKINCI
- Virtual reality, virtual banking -Structures at a cross-road-a long-term scenario-
Sanal gerçek, sanal bankacılık -Uzun dönemli bir senaryo-
HANS AMBROS
Doktora
İngilizce
1998
BankacılıkÇukurova ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHİR FİSUNOĞLU