Travma Sonrası Stres ve Travma Sonrası Büyüme düzeyleri arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolünün ve travmadan sonra geçen sürenin bu ilişkilerdeki düzenleyici rolünün incelenmesi
Investigation of the mediating role of cognitive emotion regulation strategies in the relationship between Posttraumatic Stress and Posttraumatic Growth levels and the moderating role of the time since trauma in these relationships
- Tez No: 871833
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVGİNAR VATAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Travmatik yaşam olayı, bireyde çeşitli değişimlere yol açan ve kişinin tepkilerini kısa ve uzun sürede değiştiren olaydır. Travmatik yaşam olayı sonrasında Travma Sonrası Stres (TSS) belirtileri ve Travma Sonrası Büyüme (TSB) belirtileri gözlenebilmektedir. Bu çalışmada travma sonrası stres belirtileri ile travma sonrası büyüme düzeyi arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin (BDDS) aracı rolü ve travmadan sonra geçen sürenin bu ilişkilerdeki düzenleyici rolünü incelemek amaçlanmıştır. Aynı zamanda TSS, TSB ve BDDS'lerin demografik değişkenlerle ilişkileriyle BDDS'lerin TSS ve TSB ile korelasyon farkları da incelenmiştir. Bu amaçla yürütülen araştırmanın örneklemini 18 yaşın üzerinde travmatik yaşantı bildiren 305 katılımcı oluşturmaktadır. Bu doğrultuda katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Travma Sonrası Stres Tanı Ölçeği-5, Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği ve Travma Sonrası Büyüme Ölçeği uygulanmıştır. Yürütülen analiz sonuçlarına göre TSB Yüksek Grup'ta TSS belirtileriyle TSB arasında negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. TSB Yüksek Grup'ta BDDS'lerden olumlu yeniden odaklanma ve olumlu yeniden değerlendirme stratejilerinin TSS belirtileri ile TSB arasındaki ilişkide tam aracı rolü olduğu görülmüştür. Bu ilişkilerde travmadan sonra geçen sürenin düzenleyici bir rolü olmadığı bulunmuştur. TSB Yüksek Grup'ta kabul etme, ruminasyon, felaketleştirme ve başkalarını suçlama stratejileri TSS ile daha çok ilişkili bulunmuş, olumlu yeniden odaklanma, planlamaya yeniden odaklanma ve olumlu yeniden değerlendirme stratejileri TSB ile daha çok ilişkili bulunmuştur. TSS, TSB ve BDDS'lerin çeşitli demografik değişkenlerle anlamlı ilişkilerinin olduğu gözlenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular alanyazın kapsamında tartışılmış, araştırmanın sınırlılıkları, klinik doğurguları ve gelecek çalışmalara yönelik öneriler belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
A traumatic life event is an event that leads to various changes in an individual and can change their reactions in the short and long term. After a traumatic life event, symptoms of Posttraumatic Stress (PTS) and Posttraumatic Growth (PTG) can be observed. This study aimed to examine the mediating role of cognitive emotion regulation strategies (CERS) in the relationship between posttraumatic stress and posttraumatic growth, as well as the moderating role of time elapsed since the trauma in these relationships. Additionally, the relationships of PTS, PTG, and CERS with demographic variables, and the differences in correlation between CERS and PTS/PTG were examined. The sample of the study consisted of 305 participants over the age of 18 who reported a traumatic experience. In this context, participants were administered a Demographic Information Form, Posttraumatic Stress Diagnosis Scale-5, Cognitive Emotion Regulation Scale, and Posttraumatic Growth Scale. As a result, in the High PTG Group, a negative relationship was found between PTS and PTG. Also positive refocusing and positive reappraisal strategies from CERS were found to have a full mediating role in the relationship between PTS and PTG. It was found that the time elapsed since the trauma did not have a moderating role in these relationships. Strategies named acceptance, rumination, catastrophizing, and blaming others strategies were found to be more related to PTS, while strategies named positive refocusing, refocusing on planning, and positive reappraisal were found to be more related to PTG in the High PTG Group. Significant relationships were observed between PTS, PTG, CERS, and various demographic variables. The findings of the study were discussed in the scope of the literature, and the limitations of the study, clinical implications, and suggestions for future studies were stated.
Benzer Tezler
- Yetişkinlerde travma sonrası stres belirtileri ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide öz-şefkatin düzenleyici rolü
The moderator role of self-compassion in the relation between post-traumatic stress symptoms and post-traumatic growth in adults
EMİNE EBRU TEKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İPEK GÜZİDE PUR
- Karantina sürecini deneyimleyen bireylerde travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyümenin dünyaya ilişkin varsayımlar ve ruminasyon açısından incelenmesi
Examination of posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth in individuals experiencing the quarantine process in terms of assumptions about the world and rumination
HÜLYA AYHAN
Doktora
Türkçe
2023
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEYLAN ZİYALAR
- Bedensel engelli bireylerde Travma Sonrası Gelişim ile Travma Sonrası Stres düzeyleri arasındaki ilişkide öz şefkatin düzenleyici rolü
The regulatory role of self-compassion in the relation between Post-traumatic Stress symptoms and Post-traumatic Growth in physically disabled individuals
ZEYNEP ERBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAZAL AYAS
- Üniversite öğrencilerinde travma sonrası büyümeyi yordayan çeşitli değişkenlerin Türk ve Amerikan kültürlerinde incelenmesi: Bir model önerisi
Exploring various variables as predictors of posttraumatic growth on university students in Turkish and American cultures: A model proposal
MANOLYA HASELDEN
- Çocukları ağır engelli tanısı almış ebeveynlerde travma sonrası büyüme ve psikososyal faktörler arasındaki ilişkiler
The relationship between posttraumatic growth and psychosocial factors in children with severe disability
EMİNE YUSUFOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiMardin Artuklu ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİS SAKIZ