Anne-çocuk anı konuşmalarının anneye ve çocuğa ait bireysel ve bağlamsal değişkenler çerçevesinde incelenmesi
The investigation of mother-child remeniscing within the framework of individual and contextual variables of the mother and the child
- Tez No: 871850
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARİFE BERNA AYTAÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Anne-çocuk konuşmalarının derinlemesine incelenmesi hedefi doğrultusunda, mevcut araştırmada odak noktası farklı olan üç model test edilmiştir. İlk modelde, anne ve çocuğun konuşmalardaki ayrıntılandırma davranışlarını belirleyen bireysel ve bağlamsal değişkenler incelenmiştir. İkinci modelde, anne ve çocuğun ayrıntılandırma davranışlarının çocuğun gelişimsel sonuçlarını belirlemedeki aracı rolü test edilmiştir. Son modelde, annenin ayrıntılandırma davranışının çocuğun gelişimsel çıktıları üzerindeki etkisinde annenin konuşmalara ilişkin tutumlarının düzenleyici rolü incelenmiştir. Böylelikle bireyin kendi davranışları ve tutumları arasında birey-içi düzeydeki uyum iyiliği değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 35 farklı şehirde yaşayan 245 anne (Ort. = 34.95, S= 5.16) ve çocuk (3.5-6.5 yaş, Ort. = 4.90, S = 0.80) çifti oluşturmuştur. Araştırmada anne ve çocuğun konuşmalardaki davranışı ve çocuğun otobiyografik bellek performansı görev uygulamalarına dayalı olarak; anne ve çocuğa ait bireysel ve bağlamsal faktörler ise annenin bildirimine dayalı olarak değerlendirilmiştir. Yapılan yol analizleri sonucunda, annenin konuşmadaki ayrıntılandırma davranışlarını yordayan değişkenlerin, annenin içsel düşünme işlevselliği, annenin konuşmadaki özerklik desteği, çocuğun olumlu sosyal davranışları, dışsallaştırma davranışları; çocuğun konuşmadaki davranışlarını yordayan değişkenlerin ise annenin üst belleği, annenin anksiyete düzeyi, ailenin algılanan gelir düzeyi, olumlu anne-çocuk ilişkisi ve çocuğun otobiyografik bellek performansı olduğu bulunmuştur. Annenin konuşmalardaki olumlu-bağlam tutumu hem annenin hem de çocuğun konuşmadaki ayrıntılandırmasını yordamıştır. İkinci modelde hem annenin hem de çocuğun konuşmadaki ayrıntılandırmasının annenin sahip olduğu özellikler ile çocuğun davranışsal sonuç değişkenleri arasındaki aracı rolünün anlamlı olduğu ve bu aracı değişkenlerin çocuğun sonuç değişkenlerini farklı mekanizmalarla yordadığı bulunmuştur. Son modelde ise, annenin konuşmalardaki tutumu ve ayrıntılandırma davranışları arasındaki uyumun olumlu yönde çocuğun gelişimsel sonuçlarını yordadığı bulunmuştur. Mevcut çalışmanın bulguları, (1) annenin ve çocuğun konuşmadaki ayrıntılandırma davranışlarının belirleyicilerinin farklı olduğuna, (2) anneden-çocuğa ve çocuktan-anneye doğru etkilerin olduğuna, (3) anne ve çocuğun konuşmadaki ayrıntılandırma davranışlarının çocuğun gelişimini farklı mekanizmalarla etkilediğine, (4) annenin ayrıntılandırma davranışları ve konuşma tutumları arasındaki uyumun, ayrıntılandırmanın çocuğun gelişimi üzerindeki etkisinin yönünü belirlediğine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
The main aim of the present research is to investigate mother-child reminiscing in detail. To achieve this aim, we tested three models with a different focus. The individual and contextual determinants of the maternal and child elaboration behaviors are examined in the first model. We tested the mediation role of maternal and child elaboration in determining the child developmental outcomes in the second model. In the final model, we tested the moderation role of maternal attitudes towards reminiscing on the relationship between maternal elaboration and child developmental outcomes. This examination indicated the goodness of fit at the intra-individual level between one's behaviors and attitudes. The sample of the study consisted of 245 mother-child pairs (mothers: M = 34.95, SD = 5.16; children: aged 3.5-6.5 years, M = 4.90, SD = 0.80) residing in 35 different cities. In the study, the maternal and child elaboration behaviors and the children's autobiographical memory performance were evaluated based on two different tasks; individual and contextual factors related to the mother and child were assessed based on the mother's reports. Path analyses revealed that the mother's reflective functioning, autonomy support in reminiscing, the child's prosocial behaviors, and externalizing behaviors predicted the maternal elaboration; the mother's metacognition, mother's anxiety level, perceived income level, mother-child positive relationship, and the child's autobiographical memory predicted the child elaboration. The maternal positive context attitude towards reminiscing predicted both the maternal and child elaboration. In the second model, it was found that both the maternal and child elaboration were significant mediators between the maternal characteristics and the child developmental outcomes, indicating these mediators predicted the child outcomes through different mechanisms. In the final model, the badness of fit between the maternal attitudes towards reminiscing and maternal elaboration was found to negatively predict the child developmental outcomes. The findings of the present study indicate that (1) it is important to differentiate the determinants of maternal and child elaboration, (2) there is child-to-parent and parent-to-child effect in the reminiscing, (3) the maternal and child elaboration are related to the child developmental outcomes through different mechanisms, and (4) the fit between the maternal elaboration and attitudes towards reminiscing determines the direction of the role of elaboration on the child developmental outcomes.
Benzer Tezler
- Emotionally charged and shared memory conversations of mother-child dyads: The role of mothers' early maladaptive schemas
Anne-çocuk ikililierinin paylaştıkları duygusal içerikli anı konuşmaları: Annelerin erken dönem uyumsuz şemalarının rolü
GİZEM ÇEVİKER
Doktora
İngilizce
2022
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK ŞAHİN ACAR
- Eğitsel yaklaşımlı aile rehberliğinin işitme engelli çocukların sözel iletişim becerilerine etkisi
Başlık çevirisi yok
TEVHİDE KARGIN (AYDOĞAN)
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
PsikolojiAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖNÜL AKÇAMETE
- Family conversations about emotional shared past events: The triadic examination of mothers', fathers' and children's memory characteristics
Ortak duygusal geçmiş olaylarla ilgili aile konuşmaları: Annelerin, babaların ve çocukların anı özelliklerinin üçlü olarak incelenmesi
ELİF BÜRÜMLÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAŞAK ŞAHİN ACAR
- Maternal discourse styles in the storytelling and reminiscing contexts in relation to preschoolers' perspective-taking abilities
Hikaye anlatımı ve anı konuşması bağlamlarında annelerin anlatı stilleri ve okul öncesi dönemdeki çocukların bakış açısı alma becerileri ile ilişkisi
ELİF BÜRÜMLÜ KISA
Doktora
İngilizce
2023
Psikolojiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE ILGAZ
- The roles of maternal reminiscing style and self-construal on children's independent memory skills in researcher-child recounting task
Annelerin ayrıntıcı konuşma stili ile benlik kurgusunun çocukların araştırmacı-çocuk anı konuşmasındaki bağımsız bellek becerileri üzerindeki rolü
SERHAN YAĞMUR İLGÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK ŞAHİN ACAR