Enerji Şartı Anlaşması çerçevesinde uyuşmazlık çözüm yöntemleri
Dispute settlement methods under the Energy Charter Treaty
- Tez No: 871934
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMA ÇÖRTOĞLU KOCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Enerji Şartı Anlaşması, uluslararası tahkim, ticaret, transit, yatırım ve çevre uyuşmazlık çözümü, Energy Charter Agreement, international arbitration, trade, transit, investment and environmental dispute resolution
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Soğuk Savaş sonrası gelişen bir dizi olayın ardından, Avrupa Enerji Şartı temelinde hazırlanan Enerji Şartı Anlaşması, devletler arasında uzun vadeli enerji tabanlı iş birliğini sağlama hedefiyle ilk adımların atıldığı 1994 yılında güncel haliyle 53 ülke tarafından imzalanarak hayata geçirilmiştir. Belirli bir sektöre odaklanan bu çok taraflı bir uluslararası anlaşma, bünyesinde yer verdiği maddi koruma hükümleriyle enerji yatırımlarını korumanın yanı sıra enerjiyle ilişkili ürünleri ile materyallerin serbest ticaretini, boru hatları ve şebekeler kullanılarak engelsiz enerji transitini ve enerji verimliliğini göz önünde bulundurarak çevreye verilen zararlı etkilerin minimize edilmesi ile devletler arası veya ev sahibi devlet ile yatırımcı arasında meydana gelebilecek uyuşmazlıklara son verebilmek için çeşitli uyuşmazlık çözüm yöntemlerini de kapsamına dâhil etmiştir. Anlaşma, üçüncü bölümünde yer alan birden çok maddi koruma hükümlerinin etkinliğinin arttırılması amacıyla söz konusu hükümlere uyulmaması halinde çeşitli uyuşmazlık çözüm mekanizmalarını geniş bir şekilde ele alır. Uyuşmazlık çözüm metodları ticari, transit, rekabet, çevre ve özellikle yatırım ile ilgili olarak meydana gelen ihtilaflara ilişkindir. Anlaşma, ticari uyuşmazlıklar için DTÖ ile paralel olarak müzakereler ve paneller ve tarafların kararlaştırılması halinde tahkim gibi çözüm yolları sunmakta iken rekabet ve çevreyle alakalı uyuşmazlıkların için esnek bir yaklaşımla danışma suretiyle ve transit uyuşmazlıklarının ise kısa vadede sonuçlanması hedefiyle özel bir uzlaştırma prosedürüyle çözümlenmesini öngörmektedir. Daha çok üzerinde durduğu enerji yatırımları için ise anlaşma, ihtilaf tarafların devlet ve yatırımcıya bağlı olarak değişiklik gösteren uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin benimsenmesi yoluna gitmiştir. Ev sahibi devlet ile yatırımcı arasında yaşanan yatırım uyuşmazlıklarının çözümünde, anlaşma öncelikle anlaşmazlıkların dostane bir şekilde çözümlenmesini öngörmekte ve bu aşamanın başarısızlıkla sonuçlanması halinde, ev sahibi devletin mahkemelerine veya idari makamlarına, daha önceden kararlaştırılmış bir çözüm yoluna ve son olarak çoğunlukla yatırım rejiminin uyuşmazlık çözüm yönteminde benimsenen haliyle devletin tahkime koşulsuz rıza göstermesi üzerinde durarak yatırımcıya birden fazla seçenekle birlikte doğrudan uluslararası tahkim yoluna gitme olanağını tanımaktadır. Uluslararası tahkim kapsamında anlaşma yatırımcıya, ICSID, Stockholm Tahkim Enstitiüsü ve UNCITRAL tahkim kurallarını farklı birer alternatif olarak sunar ve yatırımcı, tercihine göre mevcut uyuşmazlığı tahkim yoluyla çözüme kavuşturur. Enerji Şartı Anlaşması, uluslararası hukukta spesifik bir sektöre ilişkin konuları ele alması ve uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak tahkimi, yatırımcıya birden fazla alternatif sunarak işaret etmekte ve diğer uluslararası anlaşmalardan ayrılan çok taraflı anlaşma olarak günümüzdeki küresel ekonomide mevcudiyetini korumaktadır. Dolayısıyla önemi gereği bu çalışmada öncelikli olarak Anlaşma'nın ortaya çıkış süreci ve uygulama alanı; diğer yöntemlere göre Anlaşma'da ön plana çıkan uluslarası tahkim ve Anlaşma kapsamındaki uyuşmazlık türleri ve bunların çözüm metodları üzerinde durulmaya çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Following a series of events that unfolded after the Cold War, the Energy Charter Agreement, resting on European Energy Charter, was signed by 53 countries in its current form in 1994, aiming to establish long-term energy-based cooperation among states. This multilateral international agreement, focusing on a specific sector, encompasses material protection provisions to safeguard energy investments and promotes the free trade of energy-related products and materials, alongside facilitating unimpeded energy transit through networks and pipelines while considering energy abundance to minimize harmful environmental impacts. Additionally, it includes various dispute resolution mechanisms to resolve conflicts that may occur between states or between the host state and investors. The treaty extensively outlines various dispute resolution mechanisms in its third section to bolster the effectiveness of numerous material protection provisions. These mechanisms encompass conflicts arising from commercial, transit, competition, environmental, and particularly investment-related issues. While negotiation and panel discussions similar to those in World Trade Organization (WTO) are offered for commercial disputes, arbitration is also an option if both parties agree. Moreover, the treaty anticipates a flexible consultation approach for competition and environmental disputes, and a specific conciliation procedure for transit disputes aimed at achieving swift resolutions. Regarding energy investments, which are given significant emphasis, the treaty employs distinct dispute resolution methods depending on the parties involved, specifically the state and investor. In settling investment disputes between the investor and host state, agreement first promotes an amicable resolution of conflicts. If this approach proves ineffective, alternative avenues are provided. These include seeking recourse through the host state's courts or administrative bodies, adhering to a pre-established dispute resolution mechanism, and as a final option, gaining host state's unreserved consent for international arbitration, a customary practice within investment frameworks. This ensures that the investor has various pathways available, including the opportunity to pursue direct international arbitration. Within the framework of international arbitration, the treaty offers various options to investors, including the ICSID, Stockholm Arbitration Institute, and UNCITRAL arbitration rules, and investors resolve disputes through arbitration according to their preference. The Energy Charter Treaty addresses issues specific to a sector in international law and highlights arbitration as a dispute resolution method, thereby providing investors with multiple alternatives. Therefore, as a multilateral agreement that stands apart from other international agreements, it maintains its presence in todays global economy. In this analysis, the initial focus will be on the origins and extent of the agreement, followed by an examination of various dispute types and methods employed for their resolution. Special attention will be given to international arbitration as a primary mechanism.
Benzer Tezler
- Enerji Şartı Anlaşması çerçevesinde uyuşmazlıkların çözümü ve Stockholm Ticaret Odası tahkimi
Dispute resolution within the context of Energy Charter Treaty and arbitration of Stockholm Chamber of Commerce
BÜNYAMİN KARTAL
- Uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde enerji yatırım uyuşmazlıkları
Energy investment disputes under the rules of international law
KASIM UĞUR KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2024
Hukukİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Hukuku ve Avrupa Birliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDÜLKADİR AKIL
- Enerji Şartı Anlaşması çerçevesinde uyuşmazlıkların çözüm yöntemleri
Methods for resolving disputes within the framework of the Energy Charter Treaty
KIFAYAT MAMMADLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ GÜMRAH TOKER
- Avrupa Birliği'nde yenilenebilir enerji yatırımlarının teşvikine dair düzenlemelerin Avrupa Birliği hukukuna uygunluğunun değerlendirilmesi
Assessment of the compliance of the regulations on promotion of renewable energy investments in the European Union with European Union law
HALİL ÇEÇEN
Doktora
Türkçe
2022
Enerjiİstanbul ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK KEREM GİRAY
- The application of denial-of-benefits clauses in the settlement of international energy disputes
Uluslararası enerji uyuşmazlıklarının çözümünde faydaların reddi klozlarının tatbiki
MUHAMMET GÖKSEL AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Hukukİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiHukuk Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGİN TİRYAKİOĞLU