XI. ve XII. yüzyıllarda Fars Bölgesi'nin idari taksimatı
Administrative division of the Persian Region during the XI. and XII. centuries
- Tez No: 871961
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜRKER UYGUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Çalışmamızın konusu XI. ve XII. yüzyıllarda İran coğrafyasının en önemli merkezlerinden birisi olan Fars Bölgesinde hüküm süren siyasi güçlerin uygulamış oldukları idari taksimatın açıklığa kavuşturulmasıdır. İlk Çağlardan itibaren bölgenin en önemli yerleşim yerlerinden biri olarak her dönem talep gören Fars bölgesi, araştırmamızın konusu olan zaman aralığında da İran coğrafyasının siyasi, sosyal ve kültürel mirasına göre şekillenen idari yapılanmaya sahip olmuştur. İncelemiş olduğumuz yüz yıllık dönemde bölgenin idari yapılanması bir taraftan gelenekçi yapının devamı şeklinde varlığını sürdürürken diğer taraftan da bölgeyi hâkimiyet altına alan siyasi güçlerin getirdiği yenilikleri bünyesine dâhil etmiştir. Bu süreçte bölgedeki İran kökenli yerel hanedanların yanı sıra idari yapılanmanın gelişimine en fazla katkı sağlayan devletler ise Abbasiler, Büveyhiler ve Büyük Selçuklular olmuştur. Araştırdığımız dönemde Fars bölgesinde hüküm süren Saffariler ve Şebânkâreler gibi İran kökenli yerel hanedanlar ise güçlü devletlerin bölgeye tahsis ettiği idari yapılanmanın birer uygulayıcısı olarak görülmektedir. Çalışmamızda ele aldığımız zaman aralığına konu olan idari taksimatın daha sağlıklı bir şekilde anlaşılabilmesi adına ilk olarak İran ve Fars bölgesinin siyasi, sosyal ve kültürel tarihi üzerine bilgiler verilmiştir. Devamında ise XI ile XII. yüzyıllarda Fars bölgesinin idari taksimatının şekillenesinde rol oynayan unsurların anlaşılabilmesi adına önceki dönemlerdeki uygulamalar incelenmiştir. Esas çalışma konumuz olan zaman aralığı ele alınırken de öncelikle büyük oranda Fars coğrafyasına göre şekillenen idare birimler tespit edilerek başlıklar halinde açıklanmıştır. Son olarak bu idari birimlerde yer alan kurumlar alt birimleriyle birlikte ele alınmıştır. Bu kurumlarda farklı zaman dilimlerinde farklı siyasi otoritelere bağlı olarak görev yapan idarecilerden örnekler de verilmiştir. Fars bölgesinde düzenin sağlayıcısı olarak yer alan bu idari kurumlar ve görevliler mevcut siyasi otoritenin gücü ile doğru orantılı olarak bölgedeki etkinliğini sürdürmeye çalışmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of our study is to clarify the administrative division applied by the political powers reigned the Persian Region that was one of the most significant centers of the Iranian territory during the XI. and XII. centuries. The Persian Region that has been demanded as one of the most important settlements of the territory since the First Ages throughout history had an administrative structure shaped by the political, social, and cultural legacy of the Iranian territory during the time period that is the focus of our study. During this centennial period that we examined, the administrative organization of the region both sustained its existence as a continuation of the traditional structure and also adopted innovations brought by the political powers that reigned the region. During this period, in addition to the local dynasties of Iranian origin, the states that contributed most to the development of the administrative structure were Abbasids, Buyids, and Great Seljuks. It is seen that, within the time period we examined, the local dynasties of Iranian origin that reigned the Persian region such as Saffaris and Shebankares were the executors of the administrative structure built by the powerful states in the region. First of all, information was provided about the political, social, and cultural history of the Iranian and Persian region in order to vigorously understand the administrative division of the time period we dealt with. Then, practices belonging to previous periods were examined to understand the factors that played a role in shaping the administrative division of the Persian region during the XI. and XII. centuries. When dealing with the time period that is the focus of our study, administrative units shaped mainly according to the Persian territory were first determined and explained under different headings. Lastly, institutions included in these administrative units were addressed with their sub-units. Moreover, administrators who served under these institutions within different time periods under different political authorities were given as examples. These administrative institutions and officials that served as providers of order in the Persian region tried to pursue their influence in the region in line with the current political authority.
Benzer Tezler
- Kirman Selçuklularında siyasi ve iktisadi yapı
Political and economic structure in Kerman Seljuks
BEHNAM SALJOOGHI KHOSHKAR
- Türkiye Selçukluları zamanında Anadolu'da Ahilik müessesesi
The Akhi organisation in the time of Turkey Seljuks at the Anatolia
RIFAT İLHAN ÇELİK
- Büyük Selçuklu ordusunda kullanılan savaş araç ve gereçleri (1038-1157)
Arms and armour of Great Saljuqs (1038-1157)
İBRAHİM DUMAN
- Divan şiirinde İsrâiliyat
Israiliyat in divan poetry
MELEK MİSAL CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSiirt ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT BAYRAM DÜZENLİ