Türk Tabipleri Birliği yüksek onur kurulu bağlamında Türkiye'de geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının etik ve hukuk boyutları
Ethic and legal aspecs of traditional and complementary medicine in contex of Turkish Medical Association's high honour board
- Tez No: 872296
- Danışmanlar: PROF. DR. BERNA ARDA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Fizyopatoloji, Hukuk, Medical History and Ethics, Physiopathology, Law
- Anahtar Kelimeler: Etik, Geleneksel Tıp, Tamamlayıcı Tıp, Türk Tabipleri Birliği Yüksek Onur Kurulu, Complementary Medicine, Ethics, Traditionary Medicine, Turkish Medical Association's High Honour Board
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Etik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Yüksek Onur Kurulu Bağlamında Türkiye'de Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarının Etik ve Hukuki Boyutları Geleneksel Tıp eski dönemlerdeki hekimlerin zamanlarındaki anlayış ve bilgi birikimleriyle hazırlayıp hastalara yararlı olacaklarını umdukları uygulamalar olarak kavramsallaştırılırken kanıta dayalı bilimsel tıp yöntemlerine alternatif olduğu ve tedavi sağladığı öne sürülen, ancak etkileri bilimsel yöntemlerle kanıtlamayan sağlık uygulamaları Alternatif Tıp olarak tanımlanmıştır. Hastalık nedenlerini önleme veya tedavi sağlamada somut dayanakları olmadığı ve kanıtlanmış bir tedavi yöntemi olarak da kabul edilmedikleri halde hastanın isteğiyle, çağdaş geçerli tıp uygulamaları terk edilmeden destekleyici amaçla hastanın rahatlaması, bağışıklığının güçlendirilmesi, psikolojisinin düzeltilmesi iddialarıyla yapılan uygulamalar ise Tamamlayıcı Tıp olarak nitelendirilmiştir. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları konusundaki TTB eleştirilerinin temel unsurları hukuki ve Etik yönünden hastaya tıbbi müdahale yapma yetkisi olup olmadığı, hasta hakları açısından ise hastayı bilgilendirme suretiyle rızasının alınması yani Aydınlatılmış Onam ve uygulama için geçerli bir tıbbi endikasyon Zarar vermeme ilkesi açısından yetkili olmayanların tıbbi müdahalede bulunmasının önlenmesi gereği ile Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp ülkemizde de halen fiilen mevcut olduğu gerçeğinin de ışığında; bu uygulamaları hukuksal bir dayanağa kavuşturup, bunların icra koşullarının saptanıp, hasta rızası ile tıbbi endikasyon konularının da netleştirilmesi zorunluluğu ve düzenlemenin suistimali önleyeceği gerekçesiyle bu hususda bir yönetmelik yayımlanmıştır. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları'nda hastaların uygulayıcılara ulaşmasının kolaylığı yanında modern tıp yöntemlerine göre daha ucuz olması, uygulayıcı ve hastaların nispeten eşdeğer eğitim düzeyinin iletişim kolaylığı bu yöntemlerin yaygınlığını sağlamaktadır. Çağdaş tıbbın kanser gibi sağlık sorununa çözüm bulamamasının yarattığı güvensizlik de bir diğer etkendir. Bilimsel verilere dayanmayan, araştırma ve geliştirme süreçlerinden geçmemiş, sabit dozlaması yapılamayan, standardize edilmemiş molekül karışımları ve uygulamaların etkinlik ve yararlılıklarının kanıta dayalı olmadığından uygulanması Tıbbi Etik Zarar Vermeme İlkesi'nin çiğnenmesine neden olabilecektir. Hekimlerin meslek örgütü olan 6023 sayılı kanun ile kurulan kamu kuruluşu niteliğindeki TTB Etik Bildirgelerinden Geleneksel ve Sağlık Uygulamaları Bildirgesi ile bu tip uygulamalara karşı olduğunu açıklamıştır. Tıp Mesleği Etik İlkeleri, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü ve Biyotıp Oviedo Sözleşmesi gibi metinler de hekimlere yine hastalara bilimsel tıbbi uygulamalar yapma zorunluluğu getirmektedir. Anayasamız da tıbbi zorunluluk yani tıbbi endikasyon dışında vücut bütünlüğüne dokunulamayacağı belirtilir. Tıbbi müdahalenin gerektirdiği şekilde özenle gerçekleştirilip bilimsel bilgiye dayanması zorunlu olup bilimselliği kanıtlanmamış uygulamalarda hekim kimliğinin kullanılması Tıbbi Etik uyarınca uygun olmadığı gibi şikayete tabi olarak TTB tarafından ilkin il tabip odaları ardından TTB Yüksek Onur Kurulu aracılığı ile yürütülen disiplin işlemlerinin konusudur. Tez çalışmamızda TTB Yüksek Onur Kurulu'na 2010-2020 yılları arasında Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp konusunda yansıyan disiplin soruşturmaları incelenerek, TTB'nin Etik Bildirgeleri ışığında son 20 yılda toplumsal tutuculuğun artışı ile sağlık alanında da tutuculuğun arttığı iddiası temelinde; Sağlık Bakanlığı'nca yasallaştırılan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları'nın kullanımının arttığı ve neticesinde bu konudaki uygulama şikayetlerinin de artmış olabileceği ve bunun ise sağlık alanındaki tutuculuk artışını gösteren bir ölçüt olabileceği hipotezinden yola çıkılarak kısıtlılık nedeniyle sınırlı sayıda dosya üzerinde retrospektif kesitsel tip veri analizi gerçekleştirilmiştir Sonuç olarak, hekimlerin bu konulara yöneliminin temel gerekçesinin toplumsal tutuculukta artış ile sağlık alanında da tutuculuğun arttığı yönünde doğrulayan verilere ulaşılamamış buna karşın bu tür yöntemlerin tıbbın ticarileşmesi sonucu uygulanmasının yaygınlaştığı bulgusuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Ethic and Legal aspects of Traditional and Complementary Medicine in the contex of Turkish Medical Association's (TMA) High Honour Board Alternative medicine, although declaring itself as an alternative to the evidence based scientific medicine, its usefullness can not be verified by scientefic methods. Traditional medicine on the other hand can be defined as a medicine being used in ancient times as the comtemporary knowledge of those ages that hoped to be curative methods for the patients of the past. Complementary medicine besides can be identified as treatment methods that those can not be verified by their usefullness to the patients with the current knowledge of the science but can be practised along side with contemporary scientific medical applications with the consent for the relief of the patient or imporving the immunity. In the aspects of the law and ethics the right of medical practise, patients' consent with information, indication of chosen medical application are the most critisized conflicts of traditional and complementary medical methods. Traditional and complementary medicine being used all over the world for centuries. According to ethic law of not giving harm to the patient, promoting a law base to these applications, comprimising the conditions of application indications of these methods an ammendment on these issues had been released. As being cheaper compared with the contamporary scientific medicine and further more as being more accessable by the patients, besides the common medical illitreracy of both applicator and patient facilities the usage of traditional and complementary health practices. On the other hand the unsatisfactionary tackling with fatal cancer disease of the scientific evidence based medicine can't compete with illusions of traditional and complementary medicine that had been promoting to the patient with a fatal disease to overcome it. Although an applicition or a method that doesn't depend on scientific data and facts, not to be possesed in experimantary and imporevement processes, that can not be prescribed as a stationary dosage and method is defined as pseudoscience in the case of being act as a treatment to a patient in need would be against the basic ethical laws of both Usefullness and violation of Not Harming. Besides its crime against patients health. Medical Profession Ethical Principles and Medical Deontology Regulations and the Biomedicine (Oviedo) Convention are the law enforcements of physicians to act scientefically and ethically. According to the Constitution persons' body integrity is being protected unless a medical obligation occurs and that is the medical indication. A medical application should be posessed according to the evidence based in the schedules of contemporary medicine and must be validiated by medical ethics. Contraverse actions of medical or health applications would be labeled as quallified embezzlement so as medicine, relay on science and physicians had been used. Otherwise it may cause patients attempt for investigations. Turkish Medical Association (TMA)'s High Honour Board leads the ultimate diciplinary processes for the proposed allegations or accusations against mediciners. Depending on Turkish Medical Association (TMA)'s proposals declared in TMA'S Ethic Declerations of 20 years long goverment's intention to ascending fundementalism in all fields of public life including the health system is our hypothesis that had been established on; so if fundementalism in health field possibily had rised so that the usage of Traditional Medicine in health system could have been rised too and would cause allegations and accusations of some unsatisfacted patients' that had been previously practised Traditional Medicine could reach up to the TMA's High Honour Board. In order to confirm our hypothesis the disciplinary investigations on Traditional and Complementary Medicine from 2010 to 2020 retrospectively analysed with shortages of limited dossier. As a result the main aim that physicians to practise Traditional and Complementary Medicine has not been found as confirming the ascending fundementalism against our thesis hypothesis on the other hand the usage of this methods is a result of commercialism of medicine have been analysed.
Benzer Tezler
- Türk Tabipleri Birliği Yüksek Onur Kurulu'na yansıyan olgularda tıbbi etik ihlallerinin incelenmesi
Turkish Medical Association Supreme Disciplinary Committee cases investigation of medical ethics violations
MURAT CİVANER
Doktora
Türkçe
1999
Halk SağlığıDokuz Eylül ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZUHAL AMATO OKUYAN
- Türk Tabipleri Birliği Yüksek Onur Kurulu tıbbi uygulama hatası iddiası dosyalarının değerlendirilmesi
Evaluation of medical malpractice claims assessed in high honorary board of Turkish Medical Association
ÇETİN KÖSE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Adli TıpHacettepe ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN BALSEVEN ODABAŞI
- Balıkesir tabip odasına 1991-2022 yılları arasındabaşvurusu yapılmış 'tıbbi uygulama hatası' iddialarınıiçeren dosyaların medikolegal değerlendirilmesi
Medicolegal evaluation of files containing claims of 'Medical practice errors' applied to Balikesir chamber of medicine between 1991-2022
NAİM ANIL ALTINÖZ
- Tıbbi uygulama hatası nedeniyle yapılan soruşturmalarda, 2009-2014 yılları arasında, İzmir Tabip Odası Onur Kurulu tarafından verilen kararların değerlendirilmesi
Assessment of decisions made by the discipline committee of İzmir Medical Chamber between the years 2009-2014 during inquiries made due to medical malpractice
MİTHAT KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Hukukİzmir ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİNÇ ARSLAN HIZAL
- The quest for security: Soviet Union's demands from Turkey, 1945-1946
Güvenlik arayışında: Sovyetler Birliği'nin Türkiyeden talepleri, 1945-1946
İDLİR LİKA
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Tarihİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ONUR İŞÇİ