Investigating the impact of socio-demographic dynamics on divorce risk in Turkey
Türkı̇ye'de sosyodemografı̇k dı̇namı̇klerı̇n boşanma rı̇skı̇ üzerı̇ndekı̇ etkı̇sı̇nı̇n araştırılması
- Tez No: 872315
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALİ ERYURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Demografi, Demography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Nüfus Etütleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Demografi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Demografi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Bir kurum olarak aile, bireylerin değerlerini ve davranışlarını derinden etkilemekte ve bu değerlerin nesiller arasında aktarılması için bir kanal görevi görmektedir. Evlilik, genellikle aile hayatının başlangıcıdır ve toplum içinde çok önemli bir kurum olarak kabul edilir. Buna karşılık boşanma, bu sosyal kurumun yasal olarak çözülmesi anlamına gelmektedir. Modern değerler ve küreselleşme karşısında geleneksel normlar değişmekte, bu da aile yapısında değişikliklere ve boşanma oranlarında artışa yol açmaktadır. Bu tez, Türkiye'de sosyo-demografik özellikler, geleneksel değerler ve boşanma riski arasındaki karmaşık ilişkiyi incelemektedir. 15-49 yaş arası kadınlara odaklanan 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması verilerinin kullanıldığı çalışmada, boşanma riskini analiz etmek için lojistik regresyon modelleri ve medeni durum ile ilişkili değişkenler arasındaki etkileşimi keşfetmek için çoklu mütekabiliyet analizi kullanılmıştır. Bulgular, bir kadının evlilik sırasında çalışmasının boşanma riskini önemli ölçüde artırdığını ortaya koymaktadır. Evlilik yaşının artması daha yüksek boşanma oranlarıyla ilişkilidir, ancak daha genç evlilik yaşı diğer değişkenler kontrol edildiğinde daha yüksek boşanma riskiyle ilişkilidir. Kadınların daha yüksek eğitim seviyeleri, kesin olmamakla birlikte, artan boşanma riskiyle bağlantılıdır. Evliliğin ilk yıllarında boşanma eğilimi daha fazlayken, çocukların varlığı evlilikleri koruyucu bir etki yaratmaktadır. Aile zoruyla gerçekleşen evlilikler ve başlık parası ya da dini tören olmadan yapılan evlilikler çözülmeye daha yatkındır. Geniş aile yapısı ve akrabalar arası evlilikler daha düşük boşanma olasılığı ile ilişkilidir. Etnik köken ve yerleşim yeri de evlilik istikrarında önemli bir rol oynamakta, Kürtler ve kırsal bölgelerde yetişenler daha düşük boşanma riskiyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu tez, geleneksel değerlerin azalması ile artan boşanma oranları arasındaki karmaşık ilişkiyi vurgulamakta ve gelenekselliğin erozyona uğramasının aileler için özünde olumsuz olmadığını, bireysel özerklik ve kişisel tatmine yönelik toplumsal bir değişimi yansıttığını öne sürmektedir. Boşanma oranlarındaki küresel durgunluğa rağmen, muhtemelen kadınların toplumdaki haklarının ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin güçlendirilmesinin henüz aile ilişkilerine yansımadığı farklı bir demografik geçiş aşaması nedeniyle Türkiye'de bir artış olmuştur. Bu çalışma, Türkiye'de geleneksel değerlerin evlilik istikrarını doğal olarak koruduğu fikrine karşı çıkmakta, bunun yerine tatmin edici olmayan evliliklerde sürekliliği zorlayabileceğini öne sürmektedir. Geleneksel değerlerin, modernleşme ve kadınların statülerinin yükseltilmesiyle uyumlu bir şekilde evrilmesi, gelecekte daha fazla evlilik memnuniyetine ve potansiyel olarak daha düşük boşanma oranlarına yol açabilir. Özetle bu tez, sosyo-demografik faktörlerin ve geleneksel değerlerin boşanma riski üzerindeki çok boyutlu etkilerini vurgulayarak Türkiye'deki evlilik dinamiklerinin anlaşılmasına katkıda bulunmaktadır. Geleneksel değerlerin evlilik istikrarı ve memnuniyetinde oynadığı rolün, yaşanmakta olan daha geniş sosyo-ekonomik ve kültürel dönüşümler göz önünde bulundurularak daha incelikli bir şekilde yorumlanması çağrısında bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The family, as an institution, profoundly influences the values and behaviors of individuals and serves as a channel for transferring these values across generations. Marriage is commonly the initiation of family life and is regarded as a pivotal institution within society. Conversely, divorce represents the legal dissolution of this social institution. In the face of modern values and globalization, traditional norms are being replaced, leading to alterations in family structure and an increase in divorce rates. This thesis examines the complex relationship between sociodemographic characteristics, traditional values and divorce risk in Turkey. Utilizing data from the 2018 Turkey Demographic and Health Survey, which focuses on women aged 15-49, the study employs logistic regression models to analyze the risk of divorce and multiple correspondence analysis to explore the interplay between marital status and related characteristics. The findings reveal that a woman's employment during marriage significantly increases the risk of divorce. An increase in the age at marriage correlates with higher divorce rates, yet younger age at marriage is associated with a greater risk of divorce when controlling for other variables. Higher education levels of women are linked to increased divorce risk, though not conclusively. Early years of marriage are more susceptible to divorce, while the presence of children offers a protective effect. Forced marriages and marriages without a bride price or religious ceremony are more prone to dissolution. Extended family structure and marriages between relatives are associated with lower divorce probability. Ethnic background and place of residence also play a significant role, with Kurdish individuals and those from rural areas facing lower divorce risks. This thesis highlights the complex relationship between the decline in traditional values and rising divorce rates, suggesting that the erosion of traditionalism is not inherently negative for families but reflects a societal shift towards individual autonomy and personal fulfillment. Despite the global stagnation in divorce rates, there has been an increase in Turkey, possibly due to the unique demographic transition phase where the strengthening of women's rights in society and gender equality is not yet reflected in family relationships. The study challenges the notion that traditional values inherently safeguard marital stability in Turkey, proposing that they may instead enforce continuity in unsatisfactory marriages. The evolution of traditional values, aligned with modernization and enhanced status for women, may lead to greater marital satisfaction and potentially lower divorce rates in the future. In sum, this thesis contributes to the understanding of marital dynamics in Turkey by highlighting the multidimensional effects of sociodemographic factors and traditional values on divorce risk. It calls for a subtle interpretation of the role traditional values play in marital stability and satisfaction, taking into account the broader socio-economic and cultural transformations underway.
Benzer Tezler
- Women's use of space in Tehran modern houses constructed between 1960-1980
1960-1980 tarihleri arasında yapılan Tahran modern evlerinde kadınların mekan kullanımı
SEPİDEH DAVODİPAD
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHSEN ÖZSOY
- Investigating risk assessment and role of safety concerns in autonomous vehicle
Otonom araçlarda risk değerlendirmesi ve güvenlik kaygılarının modellenmesi
GÖZDE BAKİOĞLU DOĞANYILMAZ
Doktora
İngilizce
2022
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATAHAN
- Urban dynamics of İstanbul: Exploring urban complexity via the spatial distribution of activities
İstanbul'un kentsel dinamikleri: Faaliyetlerin mekansal dağılımı aracılığıyla kentsel karmaşıklığın keşfi
REYHANEH YOUNESI SANDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA YÜCESOY
- Yüzey kentsel ısı adası yoğunluğu ve kırılganlığının araştırılması: İstanbul metropoliten bölgesi için çok boyutlu bir yaklaşım
Investigating surface urban heat island intensity and vulnerability: a multidimensional approach for istanbul metropolitan area
YUSUF EMİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN MURAT ÇELİK
- Dönüşümcü liderliğin bireysel inovasyon yetkinlikleri üzerine etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effects of transformational leadership on individual innovation competencies
ARZU ISMAYILOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık Yönetimiİstanbul Kent ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR SAYAN