Kişilik özelliklerinin finansal risk algı ve davranışlarına etkisi: Marmara Bölgesi örneği
The effect of personality traits on financial risk perceptions and behaviours: The case of Marmara Region
- Tez No: 872332
- Danışmanlar: PROF. DR. RABİA ÖZPEYNİRCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Araştırmanın konusu, yatırımcıların alacakları yatırım kararlarında kişilik özelliklerinin ve risk algılarının rolünü ve kararlarda yatırımcı kişiliğinin yatırım tercihine ve risk algısına nasıl etki ettiğini belirlemektir. Bu araştırmanın amacı ise, yatırımcıların kişilik özellikleri ile finansal risk algıları ve finansal davranışları arasındaki ilişkileri ve bu değişkenlerin birbirine etkilerini ortaya koymaktır. Bu çalışma Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve Marmara bölgesinde yaşayan, en az 18 yaşını doldurmuş yatırımcıları kapsamaktadır. Araştırmada kullanılan veriler, anket aracılığı ile elde edilmiştir. Araştırma Türkiye'nin en yoğun nüfusuna ev sahipliği yapan Marmara bölgesini kapsamakta olup, araştırma evreninin çok büyük olması nedeniyle kolayda örneklem yöntemi kullanılarak 2024 yılı Mayıs - Haziran aylarını kapsayan dönemde 424 yatırımcıdan veri toplanmıştır. Ankette katılımcıların sosyo-demografik özelliklerini belirlemek için 17 adet soru bulunmaktadır. Buna ilave olarak ankette John ve Srivastava, (1999) tarafından geliştirilen ve Aydoğmuş (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan 44 ifadeden oluşan beş faktör kişilik özellikleri ölçeği, Grable ve Lytton (1999) tarafından geliştirilen tarafından geliştirilen 13 ifadeden oluşan finansal risk töleransı ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca Dew ve Xiao (2011) tarafından geliştirilen ve 15 ifadeden oluşan finansal davranış ölçeği yer almaktadır. Toplanan verilere normallik testi, frekans analizi, güvenilirlik ve geçerlik analizi, faktör analizi, t testi, ANOVA analizi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; kişilik özelliklerinden sorumlu kişilik özelliği, finansal davranış boyutlarından kredi/nakit yönetimini, tasarruf yönetimini ve sigorta yönetimini pozitif yönde etkilemektedir. Nevrotik kişilik özelliği finansal davranış boyutlarından hem tasarruf yönetimini hem de sigorta yönetimini anlamlı ve ters yönde etkilemektedir. Uyumlu kişilik özelliği ve deneyime açık kişilik özellikleri de sigorta yönetimini pozitif yönde etkilemektedir. Katılımcıların sosyo demografik özelliklerine göre finansal risk algılarının istatistiki olarak farklı olup olmadıklarına yönelik yapılan fark analizleri sonuçlarına göre, cinsiyet ve portföy değiştirme sıklığına göre risk algısı farklılaşmakta olup, medeni durum, yaş, eğitim seviyesi, aylık gelir, ailedeki çocuk sayısı değişkenlerine göre katılımcıların risk algıları farklılaşmamaktadır. Yapılan aracı etki analizi sonuçlarına göre, sorumlu kişilik özellikleri ile finansal davranış alt boyutlarından tasarruflar arasında risk algısının aracı rolü olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of the research is to determine the role of personality traits and risk perceptions in the investment decisions of investors and how investor personality affects investment preference and risk perception. The aim of this study is to reveal the relationships between investors' personality traits and their financial risk perceptions and financial behaviours and the effects of these variables on each other. This study covers investors who are citizens of the Republic of Turkey and who live in the Marmara region and who are at least 18 years old. The data used in the study were obtained through a questionnaire. The research covers the Marmara region, which is home to Turkey's densest population, and due to the large size of the research universe, data were collected from 424 investors in the period covering May - June 2024, using convenience sampling method. The questionnaire includes 17 questions to determine the socio-demographic characteristics of the participants. In addition, five factor personality traits scale consisting of 44 statements developed by John and Srivastava (1999) and adapted into Turkish by Aydoğmuş (2011), and financial risk tolerance scale consisting of 13 statements developed by Grable and Lytton (1999) were used in the survey. In addition, the financial behaviour scale developed by Dew and Xiao (2011) and consisting of 15 statements was included. Normality test, frequency analysis, reliability and validity analysis, factor analysis, t test, ANOVA analysis, correlation and regression analyses were performed on the collected data. According to the results of the study, responsible personality trait positively affects credit/cash management, savings management and insurance management among the financial behaviour dimensions. Neurotic personality trait significantly and inversely affects both savings management and insurance management among financial behaviour dimensions. Agreeable personality trait and open to experience personality traits positively affect insurance management. According to the results of the difference analyses conducted to determine whether the financial risk perceptions of the participants are statistically different according to their socio-demographic characteristics, the risk perceptions of the participants differ according to gender and frequency of portfolio change, but the risk perceptions of the participants do not differ according to marital status, age, education level, monthly income, and number of children in the family. According to the results of the mediating effect analysis, it was found that risk perception has a mediating role between responsible personality traits and savings, one of the sub-dimensions of financial behaviour.
Benzer Tezler
- Yatırım psikolojisi açısından yatırımcı önyargıları, finansal risk toleransı ve finansal kişilik: Bireysel yatırımcılar üzerine bir alan araştırması
Investor bias in terms of investment psychology, financial risk tolerance and financial personality: A field survey on individual investors
BİLGEHAN KÜBİLAY
Doktora
Türkçe
2015
İşletmeMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ BAYRAKDAROĞLU
- Kişilik özelliği riske ilişkin tutum ilişkisinde finansal okuryazarlığın etkisi
The effects of financial literacy on the relationship between personality traits and risk attitude
YUNUS KALABALIK
- Kişilik özelliklerinin risk algıları üzerindeki etkisinin tüketici davranışları açısından incelenmesi Şırnak il merkezide cep telefonu kullanıcıları üzerine bir araştırma
Investigation of the effects of personality characteristics on risk perceptions in terms of consumer behaviors a research on mobile phone users in Şırnak province
ERDİNÇ TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeHasan Kalyoncu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP DURMAZ
- Bireysel yatırımcıların finansal risk toleransı ve finansal karar vermelerine etki eden faktörlerin incelenmesi: Türkiye'de bir uygulama
Financial risk tolerance of individual investors and investigation of the factors affecting financial decision: An application in Turkey
ÜMMÜHAN MUTLU
- Covid-19 pandemisinde Türkiye'deki yatırımcıların A/B kişilik özelliklerine göre finansal risk toleransını etkileyen faktörler.
The factors affecting financial risk tolerance of investors in Turkey according to A/B personality traits in times of Covid-19 pandemic.
LOKMAN DAL
Doktora
Türkçe
2023
İşletmeEskişehir Osmangazi Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY GİRGİNER