Geri Dön

Hemodiyaliz hastalarının depresyon, anksiyete , stres düzeyleri, kronik hastalık özyönetimi ve yaşam kalitesi ile ilişkisi

The relationship between depression, anxiety, stress levels, chronic disease self-management, and quality of life of hemodialysis patients

PDF İndir

  1. Tez No: 873925
  2. Yazar: YAKUP BOZAT
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. YELİZ MERCAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Sağlığı, Public Health
  6. Anahtar Kelimeler: Yaşam kalitesi, Kronik hastalık öz yönetimi, Depresyon, Anksiyete, Stres, Hemodiyaliz, Quality of life, Chronic disease self-management, Depression, Anxiety, Stress, Hemodialysis
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırklareli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

Bu araştırmada hemodiyaliz hastalarının depresyon, anksiyete, stres düzeylerinin kronik hastalık öz yönetimi ve yaşam kalitesi ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu araştırma Şubat-Ekim 2023 tarihleri arasında Karaman'da 18 yaş ve üzeri araştırmaya katılmaya gönüllü 112 hemodiyaliz hastası ile yürütülmüştür. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASS-21), Kronik Hastalık Öz Yönetim Ölçeği (KHÖYÖ) ve Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kısa Formu (QoL SF-12) yardımıyla yüz yüze toplanmıştır. Yaş ortalaması 59,39±14,86 (Min: 19, Maks: 83) olan katılımcıların %63,4'ü erkektir. Oluşturulan çok değişkenli linner regresyon analizlerine göre; KHÖYÖ alt boyutlarından Sağlık Bakım Etkinliği (B: 0,280, p=0,001) ve Tedavi Uyumu (B: 0,217, p=0,016) düzeyleri arttıkça; DASS-21 alt boyutlarından Depresyon (B: -0,267, p=0,032) ve Anksiyete düzeyi azaldıkça (B: -0,540, p=0,000), QoL SF-12 alt boyutlarından Fiziksel Bileşen düzeylerinin arttığı saptanmıştır. Stres, Kendini Damgalama ve Damgalamayla Baş Etme düzeyleri ile Fiziksel Bileşen puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki belirlememiştir (p>0,05). Sağlık Bakım Etkinliği (B: 0,226, p=0,015) düzeyi arttıkça ve Anksiyete düzeyi azaldıkça (B: -0,424, p=0,000) Mental Bileşen düzeylerinin arttığı saptanmıştır. Depresyon, Stres, Kendini Damgalama, Damgalamayla Baş Etme ve Tedavi Uyum düzeyleri ile Mental Bileşen puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki belirlememiştir (p>0,05). Sonuç olarak depresyon, anksiyete ve stres gibi psikolojik durumlar hemodiyaliz hastalarının kronik hastalık öz yönetimi becerilerini zayıflatabilir ve yaşam kalitesini düşürebilir. Zayıf kronik hastalık öz yönetimi becerileri de yaşam kalitesindeki azalmayı daha da derinleştirebilir. Hemodiyaliz hastalarının psikososyal durumlarının periyodik olarak değerlendirilmesi ve uygun müdahalelerin planlanması büyük önem taşımaktadır.

Özet (Çeviri)

The present study aimed to investigate the relationship between depression, anxiety and stress levels of hemodialysis patients and chronic disease self-management and quality of life. This descriptive and cross-sectional study was conducted in Karaman between February and October 2023 with a total of 112 hemodialysis patients who were aged 18 and over who volunteered to participate in the study. The data of the study were collected face to face with the help of Personal Data Form, Depression Anxiety Stress Scale (DASS-21), Chronic Disease Self-Management Scale (CDSMS), and Quality of Life Scale-Short Form (QoL SF-12). A total of 63.4% of the participants were male and had an average age of 59.39±14.86 (Min: 19, Max: 83). According to the Multivariate Linear Regression Analysis, among the sub-dimensions of the CDSMS, as Healthcare Effectiveness (B: 0.280, p=0.001) and Treatment Compliance (B: 0.217, p=0.016) levels increased, and among the sub-dimensions of the QoL, as Depression (B: -0.267, p=0.032) and Anxiety levels decreased (B: -0.540, p=0.000), Physical Component levels increased. No statistically significant relationships were detected between Stress, Self-Stigmatization and Coping with Stigmatization levels and Physical Component scores (p>0.05). Mental Component levels increased as the Health Care Effectiveness (B: 0.226, p=0.015) levels increased and Anxiety levels decreased (B: -0.424, p=0.000). No statistically significant relationships were detected between Depression, Stress, Self-Stigmatization, Coping with Stigmatization, and Treatment Compliance levels and Mental Component scores (p>0.05). In conclusion, psychological conditions such as depression, anxiety and stress can weaken the chronic disease self-management skills of hemodialysis patients and reduce their quality of life. Poor chronic disease self-management skills can deepen the decline in quality of life. It is of great importance to evaluate the psychosocial status of hemodialysis patients periodically and plan appropriate interventions.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    506268

    Hemodiyaliz hastalarının eşlerinde depresyon, anksiyete düzeyleri ve stresle baş etme ilişkisi

    The correlation between depression, level of anxiety and coping with stress in hemodialysis patient spouses

    RAHEL KARAKO KAMPEYAS

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERİDE GÖKBEN HIZLI SAYAR

  2. Tez No

    748893

    Kronik hemodiyaliz hastalarında depresyon ve anksiyete düzeyleri

    Depression and anxiety levels in chronic hemodialysis patients

    MERVE DEMİRCİ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FARUK AKSOY

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞENOL ARDIÇ

  3. Tez No

    870626

    Determining levels of anxiety and depression of patients living in Nasiriyah city receiving dialysis treatment

    Nasırıyah şehrinde yaşayan ve hemodiyaliz tedavisi gören hastaların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi

    KHALEEL MALIK FAHAD AL-ARAJI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    HemşirelikÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SONGÜL KAMIŞLI

  4. Tez No

    267833

    Hemodiyaliz hastalarında tedaviye uyum, I. eksen psikiyatrik eş-tanılar ile mizaç ve karakter özelliklerinin tedavi uyumu üzerine etkileri

    Compliance in hemodialysis, influence of comorbid axis-I psychiatric disorders and temperament and character features on compliance

    ARZU ERKAN ZORLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    NefrolojiEge Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYRİYE ELBİ

  5. Tez No

    913665

    Hemodiyaliz uygulanan hastalarda psikolojik durumun, sosyal desteğin ve diyet tedavisine yönelik tutumun incelenmesi

    Examination of psychological status, social support and attitude towards diet therapy in patients undergoing hemodialysis

    HALİL DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İç Hastalıklarıİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZÜLFÜNAZ ÖZER

Geri Dön