Gemi kaptanları ve güverte zabitlerinde iş yükü, iş stresi ve tükenmişlik ilişkisi
The relationship between workload, work stress and burnout in masters and deck officers
- Tez No: 874187
- Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deniz Bilimleri, Denizcilik, Marine Science, Marine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Denizcilik Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Denizcilik Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Tarih boyunca denizcilik; ticaret, ulaşım ve siyasi güç unsuru olarak her zaman en ön planda olmuştur. Günümüzde de tarihin her bölümünde olduğu gibi denizcilik sektörünün yapıtaşları denizcilerdir. Denizcilik doğası gereği zorlu deniz ve hava koşullarında dikkat bununla birlikte fiziksel ve psikolojik güç gerektiren bir meslektir. Denizciler gemilerde bulundukları hizmet süreleri boyunca aşırı iş yükü, uygun olmayan çalışma ortamı, düzensiz ve yetersiz dinlenme saatleri, üstler ve armatörler tarafından yapılan mobing gibi çeşitli sorunlarla karşılaşabilmektedirler. Ek olarak sosyal yaşam ve sevdiklerinden uzakta olmak eklenince tükenmişlik durumu ortaya çıkabilmektedir. Bu durum tüm örgütü etkileyip etik ve insani değerlerde sorun oluşturabilmektedir. Personelin mesleki tükenmişlikle bağlantılı olarak duygusal tükenmişlik, iş tatminsizliği oluşmakta bununla birlikte iş verimliliği azalıp gemiden ve meslekten ayrılma gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir. Yetişmiş personelin iş yükü, stres ve tükenmişlik sebebi ile meslekten ayrılmasıyla iş gücü ve tecrübe kaybı yaşanabilmektedir. Bu gibi durumlarda işveren de ciddi kayıplara uğramaktadır. Denizcilerin iş tatmini ve iş refahı cazip hale getirilmelidir. Özellikle mesleğe yeni başlayan zabitler öncelikli olmalıdır. Devamlılık ve verimlilik unsurları açısından bu hususlar çok önemlidir. Bu çalışmada her gemi insanının benzer durumlarla karşılaştığını bilmekle beraber, gemi kaptanları ve güverte zabitlerinin iş yükü, iş stresi ve tükenmişlik ilişkisi incelenmiştir. Kısa versiyon örgütsel stres ölçeği kullanılarak iş yükü ve stres durumları ve maslach tükenmişlik ölçeği ile tükenmişlik durumları incelenmiştir. Bu araştırmada yerli ve yabancı gemilerde çalışan Türk uzakyol gemi kaptanı, uzakyol birinci Zabiti, uzakyol vardiya zabiti, kaptan, birinci zabit, vardiya zabiti yeterliliklerine sahip 203 kişiye ulaşılmıştır. Çalışmanın veri değerlendirilmesi SPSS 27 programıyla yapılmıştır. Araştırma neticesinde gemi insanlarının Örgütsel Stres Ölçeğinin kontrol alt boyutunun yaş, medeni durum, eğitim, çocuk sahibi olma, yeterlilik, gemide çalışılan süre ve hobi alışkanlığı olup olmama durumu gibi demografik değişkenlerle anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Örgütsel Stres Ölçeğinin sosyal destek alt boyutunun cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim, çocuk sahibi olma, yeterlilik, gemide çalışılan süre, kendine vakit ayırma ve hobi alışkanlığının olup olmama durumu gibi değişkenlerle anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Örgütsel Stres Ölçeğinin iş yükü boyutunun ise kendine vakit ayırma ve hobi alışkanlıkları demografik değişkenliklerinde anlamlı farklılık gösterdiği görülmüştür. yeterlilik değişkenine göre ise iş yükü, kontrol boyutu ve sosyal destek alt boyutları olmak üzere tüm alt boyutlarında anlamlı farklılık görülmektedir. Maslach Tükenmişlik Envanterine baktığımızda ise duygusal tükenmişlik alt boyutunda gemi türü, kontrat süresi, çalışan sayısı demografik değişkenlerinde anlamlı farklılaşmadığı, diğer diğer tüm demografik değişkenlerde anlamlı farklılık gösterdiği görülmüştür. Duyarsızlaşma alt boyutunun ise yaş, medeni durum, eğitim, çocuk sahibi olma durumu, gemide çalışılan süre, gemi türü, kendine vakit ayırma ve hobi alışkanlıkları olup olmama demografik değişkenlerinde anlamlı farklılık göstermiştir. Maslach tükenmişlik envanterinin son alt boyutu olan kişisel başarıda ise cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim, çocuk sahibi olma, yeterlilik, gemide çalışılan süre ve hobi alışkanlılıklarının olup olmama demografik değişkenlerinde anlamlı farklılık görülmüştür. Çalışmanın neticesinde gemi kaptanları ve güverte zabitlerinin tükenmişlik duygusu hissetmelerindeki en önemli sebepler sosyal destek, karadan uzakta kalma ve iş yükü gibi durumlar olarak bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Maritime has held its significance as a vital component of commerce, transportation, and geopolitical influence throughout history. Presently, seafarers constitute the backbone of the maritime industry. Due to the inherently demanding nature of their profession, seafaring requires attentiveness, physical endurance, and psychological resilience amidst challenging maritime and weather conditions. Nevertheless, seafarers may encounter various challenges such as excessive workload, unsuitable working environments, and irregular or inadequate rest periods throughout their careers. Instances of harassment or bullying may also arise. Consequently, issues like occupational burnout, emotional fatigue, and job dissatisfaction can emerge, impacting both individual well-being and organizational effectiveness, potentially leading to ethical quandaries. The departure of skilled personnel poses a significant challenge for employers, resulting in a loss of talent and expertise. Therefore, enhancing seafarers' job satisfaction and welfare, particularly supporting newly appointed officers, is paramount. These considerations are crucial for ensuring continuity and maximizing productivity. In this study, 203 people with the qualifications of Turkish distant voyage master, distant voyage first officer, distant voyage officer of the watch, master, first officer, officer of the watch qualifications working on domestic and foreign ships were reached. Data evaluation of the study was carried out with SPSS 27 programme. As a result of the research, it was found that the control sub-dimension of the Organisational Stress Scale of seafarers showed significant differences with demographic variables such as age, marital status, education, having children, qualification, working time on board and whether they have a hobby habit. It was found that the social support sub-dimension of the Organisational Stress Scale showed significant differences with the variables such as gender, age, marital status, education, having children, qualification, working time on board, having time for oneself and having hobby habits. It was seen that the workload dimension of the Organisational Stress Scale showed a significant difference in the demographic variables of having time for oneself and hobby habits. According to the qualification variable, a significant difference was observed in all sub-dimensions including workload, control dimension and social support sub-dimensions. When we look at the Maslach Burnout Inventory, it is seen that there is no significant difference in the emotional burnout sub-dimension in the demographic variables of ship type, contract duration, number of employees, but there is a significant difference in all other demographic variables. The depersonalisation sub-dimension showed a significant difference in the demographic variables of age, marital status, education, having children, duration of employment, type of ship, having time for oneself and having hobby habits. In the last sub-dimension of the Maslach burnout inventory, personal achievement, there was a significant difference in the demographic variables of gender, age, marital status, education, having children, qualification, time worked on board, and having hobby habits. As a result of the study, the most important reasons for ship captains and deck officers to feel burnout were found to be social support, being away from land and workload.
Benzer Tezler
- Deniz Ulaştırma ve İşletme önlisans programı meslek dersleri öğretim programlarının STCW standartları bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of Maritime Transportation and Management associate program vocational courses curriculum in the context of STCW standards
ALİ TUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DenizcilikMilli Savunma ÜniversitesiAskeri Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT BİRKAN ÖZKAN
- Türkiye denizcilik sektöründe çalışma şartları (monografik bir etüd)
Başlık çevirisi yok
A.MURAT ASLANER
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
İşletmeİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN YAZGAN
- Türkiye'de kılavuzluk hizmetleri ve kılavuz kaptan profili
Pilotage service and maritime pilot profile in Turkey
MEHMET KAPTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DenizcilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZKAN UĞURLU
- Gemi-gemi trafik hizmetleri arasındaki çatışmalar: E-seyir kavramı kapsamında bir araştırma
Conflicts between ship-vessel traffic services: A research within the e-navigation concept
ELİF ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DenizcilikDokuz Eylül ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK NAS
- Karadeniz ve Akdeniz limanlarında gemilere yönelik ISPS Kod uygulamaları
ISPS Code applications for ships in the Blacksea and Mediterranean ports
BABÜR HALULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerBartın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR AKÇA