Sosyal girişimlerin ekonomi politiğine Foucaultcu bir yaklaşım
A Foucauldian approach to the political economy of social enterprises
- Tez No: 874323
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA İNCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Kökleri Batı toplumlarına uzanan ve uzun bir tarihe sahip olan sosyal girişimler, Türkiye'de çok çeşitli organizasyon türleri üzerinden son yirmi yılda görünür olmuştur. Fakat hem Türkiye'de hem de diğer pek çok ülkede kavrama ilişkin yasal bir tanım bulunmamaktadır. Bu nedenle sosyal girişimler sadece ülkemizde değil; genel olarak tüm dünyada kavramsal tartışmalar ve farklı pratikler üzerinden faaliyetlerine devam etmektedir. Bununla birlikte, Avrupa'nın genelinde yürütülen çalışmalar neticesinde tüm sosyal ekonomi organizasyonları (çoğunlukla kooperatif, dernek ve vakıflar ve farklı şirket statülerinde kurulanlar) bir şemsiye kavram olarak sosyal girişim adı altında anılmaya başlamışlardır. Diğer taraftan, Türkiye'de kooperatif, dernek ve vakıf dışında kurulan sosyal girişimlerin tipik bir birer ticari şirket (anonim, limited, şahıs) olması çarpıcıdır. Bunlar, herhangi bir yasal zemine dayandırılamamakla birlikte, kendi beyanları çerçevesinde sosyal girişim olarak değerlendirilmektedirler. Ancak bu girişimlerin kendi içinde bir dizi çelişkili durumu beraberinde getirdiği gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de kâr amacı gütmeyen (ortaklarına kâr payı dağıtmayan) ticari şirket statüsündeki sosyal girişimleri, kendileriyle yapılan görüşmeler sonucunda ve Foucault'nun iktidar ve özne kavramları öncülüğünde analiz etmektir. Bu doğrultuda hem sosyal girişimlerdeki bireyler ve ilgili alandaki uzmanlar ile derinlemesine görüşmeler yapılmakta hem de postyapısalcı kuram çerçevesinde Foucault'nun çalışma hayatı boyunca izlediği arkeolojik ve soykütüksel yönteme başvurulmaktadır. Çalışmanın evreni Türkiye'de doğrudan sosyal girişim adıyla kurulan ancak yasal statüleri anonim, limited veya şahıs şirketi olan girişimlerden oluşmaktadır. Diğer taraftan sosyal girişimlerin iddialarına göre ticari girişimlerden ayrılan en belirgin özelliklerinin“kâr amacı gütmemek”olmaması nedeniyle örneklem, ortaklarına kâr dağıtmayan sosyal girişimler olarak sınırlandırılmıştır. Görüşülen sosyal girişimler yargısal örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Nitel bir araştırma tekniği olan yarı yapılandırılmış görüşmeler sosyal girişimlerde yer alan bireylerin kâr hırsından uzaklaştırılıp uzaklaştırılamadığının, uygulamada ortaya çıkabilecek çelişkili durumların, iç içe geçmiş iktidar ilişkilerinin nesnelliği ve yorumlanması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın temel özgünlüğü birer ticari şirket statüsünde kurulan sosyal girişimlere postyapısalcı bir bakış açısı sunarak, bundan sonraki süreç için bir sorgulama pratiği geliştirmektir. Sosyal girişimler, Michel Foucault'nun kuramsal yaklaşımları öncülüğünde ekonomi politik bir çerçevede analiz edilmiştir. Bu analiz, sosyal girişimlere disiplinler üstü bir bakış kazandırarak; literatüre özgün bir katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Social enterprises, which have their roots in Western societies and have a long history, have become visible in Turkey in the last two decades through a wide variety of types of organizations. However, there is not officially definition of the concept both in Turkey and in many other countries. Therefore, social enterprises continue to operate through conceptual debates and different practices not only in Turkey but also around the world. However, as a result of the work carried out across Europe, all social economy organizations (mostly cooperatives, associations and foundations, and the other companies) have started to be referred to as social enterprises as an umbrella concept. On the other hand, it is striking that the social enterprises established in Turkey other than cooperatives, associations and foundations are typically commercial companies (incorporate, limited, sole proprietorship). Although they cannot be based on any legal background, they are considered social enterprises on their own statements. However, it is observed that these initiatives bring with them a series of contradictory situations. The aim of this study is to analyze non-profit social enterprises in Turkey, which have the status of commercial companies (that do not distribute dividends to their shareholders), based on Foucault's concepts of power and the subject. In this context, in-depth interviews are conducted with individuals in the social enterprises and relevant experts in the field, and the archaeological and genealogical method that Foucault followed throughout his working life within the framework of poststructuralist theory is applied. The population of the study consists of enterprises in Turkey that are established directly under the name of social enterprises but whose legal status is incorporate, limited or sole proprietorship. On the other hand, the sample is limited to social enterprises that do not distribute profit to their shareholders, as social enterprises claim that their most prominent characteristic that distinguishes them from commercial enterprises is not“non-profit”. The social enterprises interviewed are determined by judgmental sampling method. Semi-structured interviews, which are a qualitative research technique, are important in terms of objectivity and interpretation of whether the individuals involved in social enterprises can be distanced from profit ambition, the contradictory situations that may arise in practice, and the intertwined power relations. The main originality of this study is to present a poststructuralist perspective on social enterprises established as commercial companies and to develop a practice of questioning for the future. Social enterprises are analyzed within a political economy framework under the theoretical approaches of Michel Foucault. This analysis provides an original contribution to the literature by providing a supradisciplinary perspective on social enterprises.
Benzer Tezler
- Creative labor in Turkish cultural and creative industries: Istanbul-based visual designers
Türk kültürel ve yaratıcı endüstrilerinde yaratıcı emek: İstanbul-merkezli görsel tasarımcılar
YUNUS EMRE ÖZTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
SosyolojiGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE NAZLI AYTUNA
- Avrupa para bütünleşmesinin ekonomi politiğine bir bakış
An insight to the political economy of European monetary unification
HASAN TOLGA BÖLÜKBAŞI
- The analysis of political economy of olive oil in a peasant society; Sakarkaya, a village sample from Southern Aegean region
Zeytinyağının ekonomi politiğinin bir köy toplumunda incelenmesi; Sakarkaya köyü, Güney Ege'den bir köy örneği
RESUL ATICI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Ekonomiİstanbul Bilgi ÜniversitesiSosyal ve Beşeri Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRE ERDOĞAN
- Entegrasyon teorileri çerçevesinde Orta Asya'da devletlerarası ilişkilerin ekonomi politiği
Economical politics of inrernational relations in Central Asia in the frame of integration theories
ARMAN GÖKHAN ARDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONER KARAGÜL