Adli amaçlı ulusal DNA veri bankası kurulması ile ilgili bilgi düzeyinin ölçülmesi
Measuring knowledge of the establishment of a national DNA data bank for forensic purposes
- Tez No: 874513
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP GÜLEKÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Adli Tıp, Forensic Medicine
- Anahtar Kelimeler: Adli DNA Veri Bankaları, Adli Genetik, Adli Biyoloji, Toplum bakış açısı, Forensic DNA Databases, Forensic Genetics, Forensic Biology, Community Perspective
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Adli DNA veri tabanları suçla mücadelede, suçun önlenmesi ve çözümlenmesi konusunda dikkate değer başarılar elde etmektedir. Veri tabanları Dünya genelinde hızla büyümeye devam ederken, toplumsal bazı çekinceler ve kaygılar da tartışılmaktadır. Toplumun görüşleri politika ve yasa yapıcıların DNA veri tabanları için evrensel doğrular düzleminde, kabul edilebilir ve orantılı yasal rejimler geliştirmelerine destek olabilmektedir. Halkın görüşleri aynı zamanda veri tabanının geliştirilmesi, kullanımı ve yönetiminin nasıl olması gerektiği hakkında da bilgi sağlayabilmektedir. Araştırmamızda toplumun adli DNA veri bankaları konusundaki bilgi düzeyleri, farkındalıkları, Etik ve mahremiyet konularındaki kaygıları, saklama rejimleri, etkinliği hakkındaki görüşleri ve desteğinin belirlenmesine yönelik anket çalışması yapılmıştır. Anketimiz Yargı, Sağlık, Eğitim, Kolluk Kuvveti çalışanları ve diğer mesleklere mensup 480 kişilik katılımcı grup ile yapılmıştır. Katılımcılara 5'i demografik olmak üzere 27 soru Google form linki, sosyal medya (WhatsApp - İnstagram) aracılığıyla paylaşıldı. Anket verileri, Google Form platformu kullanılarak çevrimiçi olarak toplandı ve veriler, IBM SPSS (SPSS, Chicago, IL, USA) İstatistik 20.0 paket programı ile analiz edildi. Çalışmamızda katılımcılarının %62,3'ünün adli DNA veri bankaları konusunda bilgi sahibi olduğu, fakat bilgi sahibi olanların yarısına yakınının bilgilerinin yetersiz olduğunu belirttiği, bilgi sahibi olduğunu belirtenlerin en fazla olduğu meslek grubunun Kolluk kuvveti çalışanları olduğu, %68,2'i Adli DNA Veri Bankalarına kaydedilmek üzere biyolojik örnek vermek konusunda endişe duymayacağı, tamamına yakını adli DNA veri bankalarının suç ile mücadelede etkili olduğunu düşündüğü, faili tespit edilmeyen olay sayılarının azalması konusunda yardımcı olabileceğini düşündüğü, %46,2'si veri güvenliğinin koruma altında olmayacağı endişesi taşıdığı en fazla kaygı duyan meslek grubunun yargı çalışanları (%64,4) olduğu ve %91,3'ünün adli amaçlı DNA veri bankası'nın kurulması gerektiğini düşündüğü, suçla mücadelede etkin olduğu dünya genelinde kanıtlanan adli DNA veri bankalarının kurulmasının gerekli olduğu, fakat toplumun endişelerinin giderilerek desteğinin alınması ve bu kaygıları giderecek ve toplumsal güven tesis edecek yasaların oluşturulması gerekmektedir. Bu nedenle toplumun bakış açısının belirlenmesi konusunda çalışmaların arttırılması, hukuk fakülteleri öncelikli olmak üzere, sağlık bilimleri ve eğitim fakülteleri müfredatlarında adli biyoloji ve genetik konusunda daha fazla yer verilmesi veya daha fazla detaylandırılmasının gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Forensic DNA databases are achieving remarkable success in the fight against crime, crime prevention and crime solving. While databases continue to grow rapidly worldwide, some social reservations and concerns are also discussed. Public opinion can help policy and legislators to develop acceptable and proportionate legal regimes for DNA databases in line with universal truths. Public opinion can also provide information on how the database should be developed, used and managed. In our research, a survey was conducted to determine the level of knowledge, awareness, ethical and privacy concerns, retention regimes, opinions and support of the public on the effectiveness of Forensic DNA Databases. Our survey was conducted with a group of 480 participants from the Judiciary, Health, Education, Law Enforcement and other professions. Participants were asked 27 questions, 5 of which were demographic, via Google form link and social media (WhatsApp - Instagram). The survey data were collected online using the Google Form platform and the data were analysed with IBM SPSS (SPSS, Chicago, IL, USA) Statistics 20.0 package programme. In our study, 62.3% of the participants had information about Forensic DNA Databanks, but 44.1% of those who had information stated that their knowledge was insufficient, the occupational group with the highest rate of those who stated that they had information was Law Enforcement Officers (86.4%), 68, 2% would not be concerned about providing biological samples to be recorded in Forensic DNA Databanks, 97.3% think that Forensic DNA Databanks are effective in combating crime, 94.6% think that they can help to reduce the number of incidents where the perpetrator is not identified, 46.2% are concerned that data security will not be protected, the most concerned professional group is judicial employees (64.4%) and 91.3% of them think that a Forensic DNA Data Bank should be established, it is necessary to establish Forensic DNA Data Banks, which have been proven to be effective in combating crime worldwide, but it is necessary to eliminate the concerns of the society and get its support and to establish laws that will eliminate these concerns and establish social trust. For this reason, it has been evaluated that studies should be increased to determine the point of view of the society, more space should be given or more detail should be given to Forensic Biology and Genetics in the curricula of Faculties of Health Sciences and Education, with priority to Faculties of Law.
Benzer Tezler
- Ceza muhakemesi kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde yargı mensuplarının moleküler genetik incelemeler konusundaki yaklaşımlarının değerlendirilmesi
The evulation of criminal prosedure law & legislation with approach of the justice employees about moleculer genetic research
HÜSNÜ SALİM CANGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN ERSOY
- Ten rengi tayininde gen polimorfizmlerinin kullanımı
Use of gene polymorphisms in determination of skin color
BÜŞRA SARP
- Yeni InDel panelinin Türkiye'deki polimorfizmi ve önemi
Polymorphisms of the novel panel of InDel in Turkey and its importance
SEBAHAT TAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaFen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖNÜL FİLOĞLU TÜFEK
- 30-70 yaş arası bireylerin birinci basamak sağlık hizmetleri kullanımı ile kanser tarama testleri hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of information, attitudes and behaviors about cancer screening tests and use of primary health care of individuals between 30-70 years
GÜLŞAH ÇETİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA ÇELİK GÜZEL
- Türk Hukuku'nda adli amaçlı iletişimin denetlenmesi
Auditing of forensic communication in Turkish Law
MAHMUT SEVİNDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukAkdeniz ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN BARIŞ ATLADI