Hatıranın lânetlenmesi (Ortaçağ İslâm toplumlarında itibarın ve aidiyetin hedef alınması)
Damnation of the name (Targeting reputation and belonging in the Medieval Islamic world)
- Tez No: 874542
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERYEM GÜRBÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Damnatio memoriae (hatıranın lânetlenmesi) tabiri, anıların tahribat yolu ile silinmesini hedefleyen bir dizi yaptırımları tanımlamada kullanılmaktadır. En meşhur örneklerini Roma Uygarlığında görme imkânı edindiğimiz bu yaptırımların, İslâm dünyasında da suçlu görülen kişilere karşı hayata geçirildiği bilinmektedir. Bir aile mensubiyeti, dinî bir grubun parçası olmak ya da her türlü fikrî savunu, bireylerin hem öldürülmelerine hem de öldürüldükten sonra aşağılanmaya devam etmelerine neden olmuştur. Hatırası lânetlenmek istenilen kişilerin ibret olması nedeni ile işkence yöntemleriyle öldürülüp teşhir edilmesi; kesilen başların şehirlerde dolaştırılması, defnedilmiş bir cenazenin açığa çıkartılarak kemiklerin yakılması, maddî ve mânevî açıdan yok edilmek istenilen bireylerin başına gelebilecek durumlardan bazılarıydı. Hıristiyanların, Müslümanların ibadet mekânlarını; Müslümanların ise kiliseleri, havraları hedef alan saldırıları; eylemleri nedeniyle onaylanmayan insanlara, gruplara ve devletlere ait saray, ev, bayrak, para, kutsal nesneler gibi simgelerin yok edilmesi maddî unsurların hem kişi özelinde hem de ait olduğu geniş kitlelerin anımsattıkları nedeni ile hedef alınabileceğini gözler önüne sermektedir. Aidiyetler ve fikrî savunular karşıt grupların her zaman hedefinde olmuştur. Müslüman ya da Hıristiyan olmak, Sünnî veya Şîa mensubiyetinde bulunmak hedef olmaya mâni bir durum değildi. İslâm devletlerinin dışarıda Haçlılar, Bizans'la, Moğollarla olan mücadelelerinde; içeride ise hânedan değişimlerinde yaşanan kargaşa ile mezhepsel ayrılıklarda düştükleri tarafgir tutumlarda karşılıklı olarak birbirlerine hem fiziken hem de söylem yolu ile zarar vermişlerdir. İnsanların birbirlerini minberlerde dahi lânet, beddua ve küfür ile anmalarında siyaset etkin bir rol oynamış, bu nedenle sosyal huzursuzluk ortamları pek çok kez yaşanmıştır. Kaynaklarda görme imkânı edindiğimiz bu durumlar karşısında olayları aktaran kişiler Haçlı Seferleri'ne katılan gruplara, Moğollara, helâk olmuş kavimlere, dinin emirlerine aykırı işler yapanlara ve Müslümanlara eziyet çektirenlere lânet etmişler, adlarını kötülükle eş değer tutmuşlardır.
Özet (Çeviri)
The term damnatio memoriae is used to describe a series of sanctions aimed at erasing memories through destruction. It is known that these sanctions, which we have the opportunity to see the most famous examples in the Roman Civilization, have been brought to life against those who are seen as criminals in the Islamic world. Being a family member, being a part of a religious group, or any kind of intellectual defense has caused individuals to be both killed and humiliated after they are killed. Prisoners are killed and exposed through torture methods because they set an example; Circulating severed heads in cities, uncovering a buried body and burning the bones were some of the situations that could happen to individuals who were wanted to be destroyed materially and spiritually. Christians attacked Muslim places of worship, and Muslims attacked churches and synagogues. Palaces, houses, flags, money and sacred objects belonging to people, groups and states whose actions were not appreciated were destroyed. This situation reveals that material elements can be targeted both individually and because of what the masses they belong to remind them of. Relation and beliefs have always been the target of opposing groups. Being Muslim or Christian, Sunni or Shia does not prevent being a target. In the struggles of Islamic states with the Crusaders, Byzantium and Mongols abroad; Internally, they harmed each other both physically and verbally due to the turmoil experienced during dynastic changes, sectarian differences and partisan attitudes. Politics played an active role in people cursing each other even in pulpits. For this reason, environments of social unrest have been experienced many times. In the face of these situations that we had the opportunity to see in the sources, the people who narrated the events cursed the groups that participated in the Crusades, the Mongols, the destroyed tribes, those who did things against the orders of religion, and those who tormented Muslims. They equated their names with evil.
Benzer Tezler
- Sosyo-politik olaylar üzerinden ölüm kavramının sanatta imgesel göstergeleri
Imaginary indicators of the concept of death through socio-political events in art
YILMAZ BULUT
- Milaslı Gad Franko'nun 'Muallimlere İrfan ve Terbiye Bahisleri' adlı eserinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
The transcription and evaluation of Gad Franko of Milas's work titled 'Discourses on Wisdom and Education for Teachers'
ARZU GÜZEL TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH CENGİZ
- Keeping memories on social media
Sosyal medyada anıları saklamak
ÇAĞRI GİZEM VARLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLNAME TURAN
- Milli Mücadele Dönemi komutanlarına ait hatıratın 8. sınıf Türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programında yer alan kazanımlara ve ders kitabına göre incelenmesi
Examination of memoirs belonging to commanders of the national struggle period in accordance with the achievements stated in the 8th grade Turkish Republic Revolution History and Atatürkism course curriculum and textbook
ÇİĞDEM HIÇKIRIKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU MERYEM DEMİRKIRAN
- Cumhuriyet ve Cumhuriyet öncesi Türk aydınlarının hatıratlarında Sultan II. Abdülhamit imgesi
Image of Sultan Abdülhamit II in the memoirs of the Republic and pre-Republic intelligentsia
İSA SERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tarihİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. MEHDİ İLHAN