Teknoloji destekli yoga ve egzersizin lösemili çocuklarda kemoterapiyle ilişkili periferik nöropatiye ve ağrıya etkisi
The effect of technology assisted yoga and exercise on chemotherapy-induced peripheral neuropathy and pain in children with leukemia
- Tez No: 874646
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLÇİN ÖZALP GERÇEKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Akut lenfoblastik lösemi, çocuk, yoga, progresif kas gevşeme egzersizi, nöropati, ağrı, semptom, Acute lymphoblastic leukemia, child, yoga, progressive muscle relaxation exercise, neuropathy, pain, symptom
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Lösemi tedavisinde kullanılan vinkristin kemoterapi ajanı çocuklarda kemoterapiyle ilişkili periferik nöropati semptomlarının görülmesine yol açmaktadır. Bu çalışma, teknoloji destekli yoga ve egzersizin 6-18 yaş arası lösemili çocuklarda kemoterapiyle ilişkili periferik nöropati ve ağrıya etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma ön test ve iki izlem testinden oluşan randomize kontrollü, paralel kol tasarımındadır. Bu çalışmanın primer değişkeni kemoterapiyle ilişkili periferik nöropati ve ağrı olup, ikincil değişkeni kansere bağlı yaşanan semptomlardır. Araştırmanın verileri Sosyo-Demografik Veri Toplama Formu, Adölesan Pediatrik Ağrı Ölçeği, Wong Baker Ağrı Değerlendirme Ölçeği, Pediatrik Semptom Tarama Ölçeği (SSPEDİ), Pediatrik Modifiye Total Nöropati Skalası (Ped-m-TNS), Total Nöropati Skoru Pediatrik Vinkristin (TNS-PV) ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Çalışma grubuna 24 hafta boyunca online olarak Zoom uygulaması üzerinden bireyselleştirilmiş yoga ve progresif kas gevşeme egzersiz programı uygulanmıştır. Ölçümler girişim öncesi, girişim yapılmaya başlandıktan üç ay ve altı ay sonra tekrarlanmıştır. Verilerin analizi SPSS 22.0 istatistik paket programında ki-kare, Mann Whitney U testi, tekrarlı ölçümlerde çok yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Çalışmaya alınan çocukların 14'ü girişim, 13'ü kontrol grubunu oluşturmuştur. Çalışmaya alınan çocukların yaş ortalamasının girişim grubunda 9.5, kontrol grubunda ise 12.1'dir. Girişim grubuna uygulanan Ped-m-TNS/TNS-PV ölçeklerinden alınan ön test, birinci izlem ve ikinci izlem puan ortalamaları sırasıyla 4.50±3.1/4.14±3.13, 2.86±2.34/2.36±2.02, 1.29±1.97/0.71±1.20 olarak saptanmıştır. Kontrol grubunda ise Ped-m-TNS/TNS-PV ölçeklerinden alınan ölçeğinin ön test, birinci izlem ve ikinci izlem puan ortalamaları sırasıyla 3.0±2.73/2.46±3.43, 5.08±3.04/4.38±3.54, 6.62±4.51/6.31±4.25 saptanmıştır. Nöropati ölçeklerinde grup*zaman karşılaştırmasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. Girişim grubuna uygulanan SSPEDİ ölçeğinden alınan ön test, birinci izlem ve ikinci izlem puan ortalamaları sırasıyla 17.92±9.31, 11.07±8.95, 5.0±4.87, kontrol grubunun ise kontrol grubunun 16.92±5.99, 16.92±5.99, 19.00±6.86 olarak saptanmıştır. Gruplar arası zaman karşılaştırmasında ön testte girişim ve kontrol grubu arasında anlamlı bir fark bulunmazken, birinci ve ikinci izlem ölçümlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. Girişim grubunda ön test, birinci ve ikinci izlem sonuçları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuş, birinci ve ikinci izlemde kansere bağlı yaşanan semptom puan ortalamalarının azaldığı saptanmıştır. Gruplar arası zaman karşılaşmasında da birinci ve ikinci izlemde girişim grubunun kontrol grubuna göre semptom yükünün daha az olduğu tespit edilmiştir. Tüm çocuklara uygulanan Wong Baker Ağrı Değerlendirme Ölçeğinde girişim ve kontrol grubunda ön test, birinci izlem ve grup*zaman karşılaştırmasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. İkinci izlem verilerinde gruplar arasında anlamlı bir fark saptanmıştır. Bu araştırmanın sonucunda teknoloji destekli verilen yoga ve egzersizin lösemili çocuklarda kemoterapiyle ilişikli periferik nöropatiyi ve kansere bağlı yaşanan semptomları azalttığı saptanmıştır. Yoga ve egzersizin lösemili çocuk hastalarda nöropatiyi azaltmak için uygulanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Vincristine, a chemotherapy agent used in the treatment of leukemia, causes chemotherapy-related peripheral neuropathy symptoms in children. This study was conducted to examine the effects of technology-assisted yoga and exercise on chemotherapy-related peripheral neuropathy and pain in children with leukemia between the ages of 6-18. This study has a randomized controlled, parallel arm design consisting of a pre-test and two follow-up tests. The primary variable of this study is chemotherapy-related peripheral neuropathy and pain, and the secondary variable is cancer-related symptoms. The data of the study were Socio-Demographic Data Collection Form, Adolescent Pediatric Pain Scale, Wong Baker Pain Assessment Scale, Pediatric Symptom Screening Scale (SSPEDİ), Pediatric Modified Total Neuropathy Scale (Ped-m-TNS), Total Neuropathy Score Pediatric Vincristine (TNS-PV) was collected using scales. An individualized yoga and progressive muscle relaxation exercise program was applied to the study group online via Zoom application for 24 weeks. Measurements were repeated before the intervention, three months, and six months after the intervention. Chi-square, Mann Whitney U test, and multi-way analysis of variance in repeated measurements were used to analyze the data in the SPSS 22.0 statistical package program. 14 of the children included in the study constituted the intervention group and 13 constituted the control group. The average age of the children included in the study was found to be 9.5 in the intervention group and 12.1 in the control group. The mean scores of the pre-test, first follow-up and second follow-up scores obtained from the Ped-m-TNS/TNS-PV scales applied to the intervention group were 4.50±3.1/4.14±3.13, 2.86±2.34/2.36±2.02, 1.29±1.97/0.71±1.20, respectively. In the control group, the mean scores of the pretest, first follow-up, and second follow-up scores of the Ped-m-TNS/TNS-PV scales were 3.0±2.73/2.46±3.43, 5.08±3.04/4.38±3.54, 6.62±4.51/6.31±4.25, respectively. A statistically significant difference was detected in the group*time comparison in neuropathy scales. The mean scores of the pretest, first follow-up and second follow-up obtained from the SSPEDI scale applied to the intervention group were 17.92±9.31, 11.07±8.95, 5.0±4.87, respectively, and the mean scores of the control group were 16.92±5.99, 16.92±5.99, 19.00±6.86. In the time comparison between the groups, while there was no significant difference between the intervention and control groups in the pre-test, a statistically significant difference was detected in the first and second follow-up measurements. In the intervention group, a statistically significant difference was found between the pre-test, first, and second follow-up results, and it was determined that the average score of cancer-related symptoms decreased in the first and second follow-up. In the time comparison between groups, it was determined that the intervention group had less symptom burden than the control group in the first and second follow-up measurements. In the Wong Baker Pain Assessment Scale applied to all children, no significant difference was found in the intervention and control groups in the pre-test, first follow-up, and group*time comparison. A significant difference was detected between the groups in the second follow-up data. As a result of this research, it was determined that technology-supported yoga and exercise reduced the symptoms of peripheral neuropathy-induced chemotherapy in children with leukemia and cancer-related symptoms. Yoga and exercise are recommended to reduce neuropathy in pediatric patients with leukemia.
Benzer Tezler
- Özel gereksinimi olan bireylerin bakım verenlerine uygulanan teknoloji destekli yoganın bakım yükü, yaşam kalitesi ve psikolojik iyi oluşlarına etkisi
The effect of technology-supported yoga on care LOAD, quality of life, and psychological well-being of individuals with special needs
TUĞBA ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2023
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLENDAM KARADAĞ
- Teknoloji destekli eğitimin Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde dil becerilerine etkisi
The effect of technology supported education on language skills in teaching Turkish as a foreign language
SEDA KAYA
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT KARATAY
- Teknoloji destekli modelleme etkinlikleriyle üstel ve logaritmik fonksiyonların öğretimi
Teaching exponential and logarithmic functions with technology aided modelling activities
ALİ ÖZGÜN ÖZER
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA BUKOVA GÜZEL
- Examining the impact of tell on ELT students' development of vocabulary and conversational skills
Teknoloji destekli dil öğreniminin İngilizce bölümü öğrencilerinin kelime ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi üzerinde etkisinin incelenmesi
AYŞE MERZİFONLUOĞLU
Doktora
İngilizce
2020
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL TAKKAÇ TULGAR
- Teknoloji destekli matematik öğretimi çerçevesinde alternatif ölçme araçlarının kullanımı
In the framework of technologically supported math education, to explore the usage of alternative measurement materials
İBRAHİM YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERVET DEMİR