Mühimme Defterlerine göre III. Ahmed döneminde (1703-1730) Amasya Sancağı
Amasya Sanjak in the period of Ahmed III (1703-1730) according to Muhimme Books
- Tez No: 874817
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ SİNAN BİLGİLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Mühimme Defteri, III. Ahmed, Amasya, Ottoman Empire, Muhimme Book, Ahmed III, Amasya
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Milattan önceki devirlere dayanan tarihi ile Amasya, birçok medeniyete beşiklik etmiştir. Antik dönemde Pontus Krallığı'nın hâkimiyetinde olan Amasya 8. yüzyılda Bizans Devleti'nin hâkimiyetine geçmiştir. 11. yüzyılda ise Danişmendlilerin idaresine geçmiştir. 12. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti'nin hâkimiyetine giren şehir, 14. yüzyılın ilk yarısında kısa süre İlhanlıların idaresi altında kalmıştır. Nihayet Amasya, Yıldırım Bayezid Dönemi'nde Osmanlı Devleti'nin hâkimiyetine girmiştir. Danişmendlilerden günümüze Türk yurdu olan Amasya Osmanlı Devleti'nin önemli sancak merkezlerinden biri olmuştur. Birçok şehzadenin sancak beyliği yaptığı Amasya Şehzadeler Şehri unvanını almıştır. Stratejik konumu ile Amasya idari, ticari ve iktisadi açıdan önemli bir merkez olmuş ve bu önemini sürdürmüştür. Amasya'nın en azından belirli bir döneminin (Sultan III. Ahmed) siyasi, idari, askeri ve sosyal durumunu açıklamayı amaçlayan bu araştırmanın temel kaynağını Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi'nde yer alan“Mühimme Defterleri”oluşturmaktadır. Osmanlı Devleti'nde Divan-ı Hümayun toplantılarında alınan kararların kaydedildiği Mühimme Defterleri, modern tarih çalışmalarında kullanılan önemli kaynaklardan birisidir. Osmanlı Devleti'nin en yüksek karar organı olan Divân-ı Hümâyun'da tutulan Mühimme Defterleri bu özel durumundan dolayı siyasi, idari, askeri, sosyo-ekonomik konularda önemli bilgileri barındırmaktadır.“Mühimme Defterlerine Göre III. Ahmed Dönemi'nde (1703-1730) Amasya Sancağı”isimli çalışmamıza temel kaynak olan 22 Mühimme Defteri incelenmiş ve Amasya ile alakalı hükümlere ulaşılmıştır. 114/1-137 ve 012 numaralı Mühimme Defterleri'nden ulaşılan hükümlerin transkripsiyon ve değerlendirilmesi yapılmış elde edilen bilgiler aracılığıyla III. Ahmed'in saltanat yıllarını kapsayan 1703-1730'lu yıllarda Amasya'nın sosyo-ekonomik hayatı ortaya çıkarılmıştır.
Özet (Çeviri)
With its history dating back to the times before Christ, Amasya has been the cradle of many civilizations. In ancient times, while Amasya was under the rule of the Pontus Kingdom, it came under the rule of the Byzantine Empire in the 8th century. Besides, in the 11th century, Amasya came under the rule of the Danishmends. The city which came under the domination of the Anatolian Seljuk State in the 12th century, remained under the rule of the Ilkhanids for a short period in the first half of the 14th century. Finally, Amasya came under the rule of the Ottoman Empire during the reign of Yıldırım Bayezid. From the Danishmends period to the present, which has been the Turkish homeland, Amasya has been one of the important sanjak centers of the Ottoman Empire. Where many princes served as sanjak beys, Amasya received the title ''The City of The Princes''. With its strategic location, Amasya has become an important center in the fields of administrative, trade, and economic terms and has maintained its importance. The main source of this research, which aims to explain the political, administrative, military, and social situation of Amasya of a certain period partially (Sultan Ahmed III), consists of the“Muhimme Book'' (Mühimme Defteri) located in the Ottoman Archives of the General Directorate of State Archives of the Presidency. Mühimme books, in which the decisions taken at the Divan-ı Hümâyun meetings in the Ottoman Empire were recorded, are one of the important sources used in modern history studies. Due to this special situation, these Mühimme books were kept in the highest decision-making body of the Ottoman Empire, the Divan-ı Hümâyun, including important information on political, administrative, military, and socio-economic issues. 22 Muhimme Books, which were the main source of our study called ”Amasya Sanjak in the Period of Ahmed III (1703-1730) According to Muhimme Books" were examined and were reached to the provisions related to Amasya. Through the transcription and evaluation of the provisions obtained from the muhimme books numbered 114/1-137 and 012, the socio-economic life of Amasya in the years 1703-1730 during the reign of Ahmed III, was revealed.
Benzer Tezler
- 34 numaralı mühimme defteri (h.986/m.1578) transkripti ve değerlendirmesi (s.164-326 arası)
Transcription and evaluation of 34 th muhimme ledger ( 986 by hijri, 1578 by gregorian calendar) (pages 164-326)
SÜLEYMAN NACAK
- 72 Numaralı Mühimme Defteri, H. 2002-1003, vr.231-473, inceleme-metin
72 Mühimme Book Number, H. 1002-1003, vr.231-473, investigation-text
ZAFER ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RECEP AHISHALI
- 188 numaralı Ordu Mühimmesi Defteri'nin transkripsiyonu ve değerlendirmesi (H. 1203/m. 1788-1789; sayfa 1-75)
Başlık çevirisi yok
SİNAN ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihÇankırı Karatekin ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİM YÖRÜK