Öğretmenlerde öğrenilmiş çaresizliğin akademik iyimserliği yordayıcı etkisi
The predictive effect of learned helplessness in teachers on academic optimism
- Tez No: 875016
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN ALBEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: öğrenilmiş çaresizlik, akademik iyimserlik, öğretmen akademik iyimserliği, okul akademik iyimserliği, learned helplessness, academic optimism, teacher academic optimism, school academic optimism
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Amaç: Bu araştırmada ortaokullarda görev yapan öğretmenlerdeki öğrenilmiş çaresizliğin akademik iyimserlik üzerindeki yordayıcı etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmada öğretmenlerin öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri ile akademik iyimserlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik betimsel ve korelasyonel (ilişkisel) tarama modeli bir arada kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 eğitim öğretim yılında Kars ili merkez ilçede Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ortaokullarda görev yapmakta olan 462 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini oransız eleman örnekleme yöntemiyle belirlenen 182 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak;“ÖÇÖ (Öğrenilmiş Çaresizlik Ölçeği), ÖAİÖ (Öğretmen Akademik İyimserlik Ölçeği) ve OAİÖ (Okul Akademik İyimserlik Ölçeği) kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri için; frekans, yüzde dağılımı, aritmetik ortalama, standart sapma, t Testi, Anova, LSD testi, Pearson korelasyon analizi, Çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır. Bulgular: Yapılan çalışmada, araştırmaya katılan öğretmenlerin okul akademik iyimserlik düzeylerinin arttıkça kendi akademik iyimserliklerinin arttığı ve öğretmenlerin öğrenilmiş çaresizlikten uzaklaştığı bulgusuna ulaşılmıştır. Okulun sosyo ekonomik durumu değişkenine göre ÖAİÖ ”yöneticiye güven“ ve OAİÖ ”akademik vurgu“ alt boyutlarında, okul başarı durumu değişkenine göre ÖÇÖ genel ortalamasında ve içsel kontrol edilebilirlik alt boyutunda ve ÖAİÖ ”yöneticiye güven“ alt boyutunda, eğitim durumu değişkenine göre ÖAİÖ ”velilere güven“ alt boyutunda, cinsiyet değişkenine göre OAİÖ güven alt boyutunda anlamlı şekilde farklılık görülmüştür. Mesleki kıdem, görev yapılan okuldaki hizmet süresi, görev yapılan okulun türü değişkenlerine göre ölçek ortalamalarında anlamlı farklılaşma yoktur. Öğretmenlere ve okula ait akademik iyimserlik ve alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. ÖAİÖ ve OAİÖ ile ÖÇÖ ”dışsal kontrol edilemezlik“ alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki, ”içsel kontrol edilemezlik" boyutu arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğretmene ve okula ait akademik iyimserlik düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Yapılan çoklu regresyon analizine göre, öğretmenlerin akademik iyimserlik algıları üzerinde okul akademik iyimserlik düzeyinin pozitif, öğrenilmiş çaresizliğin dışsal kontrol edilemezlik alt boyutunun negatif, içsel kontrol edilemezlik boyutunun pozitif yordayıcı etkisi olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar: Yapılan araştırmada öğrenilmiş çaresizlik alt boyutlarının ve okul akademik iyimserlik düzeylerinin öğretmen akademik iyimserliğini anlamlı şekilde yordadığı sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study aimed to reveal the predictive effect of learned helplessness in teachers working in middle schools on academic optimism. Method: A descriptive and correlational survey model was used to examine the relationship between teachers' learned helplessness levels and academic optimism levels. The population of the study consists of 462 teachers working in middle schools affiliated with the Ministry of National Education in the central district of Kars province in the 2023-2024 academic year. The sample of the research consists of 182 teachers determined by the disproportional element sampling method. The data collection tools used in the study were the Learned Helplessness Scale for Teachers, Teacher Academic Optimism Scale, and School Academic Optimism Scale. For the statistical analysis of thedata, frequency, percentage distribution, arithmetic mean, Standard deviation, t-test, ANOVA, LSD test, Pearson correlation analysis, and multiple regression analysis were used. The statistical significance level was set at .05. Findings: The research findings indicate that as the level of academic optimism in schools increases, teachers also experience an increase in their own academic optimism, and they distance themselves from learned helplessness. Significant differences were observed among teachers based on various variables: trust in the administrator and academic emphasis in SAOS varied significantly according to the school's SED variable, while the overall average of LHS and the sub-dimension of internal controllability showed significant differences based on the school achievement variable. Trust in the administrator in TAOS also exhibited significant differences according to the educational status variable, and trust in parents in TAOS varied significantly based on the gender variable. However, no significant differences were found based on variables such as professional seniority, length of service at the current school, and the type of school. Positive correlations were found between the sub-dimensions of TAOS and SAOS, while a negative correlation was observed between TAOS and SAOS with the subdimension of“external uncontrollability”and a positive correlation with the sub-dimension of“internal uncontrollability”. Additionally, there was a positive significant relationship between TAOS and SAOS. According to the results of multiple regression analysis, LHS and SAOS significantly predicted TAOS. Conclusions: According to the results of the study, it was concluded that the level of learned helplessness in teachers negatively affected TAOS and positively affected SAOS.
Benzer Tezler
- Okul öncesi öğretmenlerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin yaşam doyumu ve iş doyumu üzerine etkisi
The effect of preschoolteachers learned helplessness levels on li̇fe sati̇sfacti̇on and job sati̇sfacti̇on
AYŞE GÜL CELEP
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH BAL
- Öğretmenlerde örgütsel sessizlik
Organizational silence in teachers
İBRAHİM SARDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ÜNAL
- Lise öğretmenlerinin bazı özelliklerine ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre tükenmişlik düzeyleri
High school teachers burnout levels according to some characteristics and learned resourcefulness levels of teachers
MÜGE MARAŞLI
Doktora
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA GÜLENDAM ERSEVER
- COVİD-19 pandemisi sürecinde beden eğitimi öğretmenlerinin öğrenilmiş çaresizlik, iş doyumu ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi: Mersin ili örneği
Physical education teachers in the COVİD-19 pandemic processlearned helplessness, examination of levels of job satisfaction and life satisfaction: Example of Mersin
ŞEYMANUR BİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ÇEPİKKURT
- An analysis of the factors influencing learner autonomy in the Turkish EFL context
Türkiye?de yabancı dil olarak İngilizce öğretimi bağlamında öğrenci bağımsızlığını etkileyen etkenlerin incelenmesi
MEHMET BOYNO
Doktora
İngilizce
2011
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. JÜLİDE İNÖZÜ