Genç yetişkinlerde çocukluk çağı travmaları ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide yaşantısal kaçınmanın aracı rolü
The mediating role of experiential avoidance in the relationship between childhood traumas and psychological well-being in young adults
- Tez No: 875190
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM TOLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk Çağı Travmaları, Psikolojik İyi Oluş, Yaşantısal Kaçınma, Childhood Trauma, Psychological Well-being, Experiential Avoidance
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Mevcut araştırma, çocukluk çağı travmaları ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide yaşantısal kaçınmanın aracı rolünün incelemesini amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemi, Türkiye'de yaşayan ve yaşları 18-35 arasında olan, 440'ı kadın (%74) ve 155'i erkek (%26) toplam 595 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırma, değişkenler arasındaki ilişkilerin aracılık analizi ile incelenmesini amaçlayan ve ilişkisel modelde tasarlanan nicel bir çalışmadır. Araştırma verileri Psikolojik İyi Olma Ölçekleri, Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği, Kabul ve Eylem Formu 2 ve Demografik Bilgi Formu kullanılarak toplanmıştır. Çalışmada, gruplar arasındaki farklılıkları belirlemek amacıyla bağımsız örneklemler t-testi ve değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Aracılık etkilerini test etmek için PROCESS Macro Model 4 analizinden yararlanılmıştır. Demografik değişkenlerle yapılan analizlere göre, katılımcıların çocukluk çağı travmaları, psikolojik iyi oluş ve yaşantısal kaçınma düzeylerinin psikolojik rahatsızlık geçmişine sahip olma açısından farklılaştığı görülmüştür. Korelasyon analizi sonuçlarına göre, çocukluk çağı travmaları ve alt boyutları (fiziksel istismar, duygusal istismar, cinsel istismar, duygusal ihmal ve fiziksel ihmal) ile psikolojik iyi oluş arasında negatif yönde ve anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Yaşantısal kaçınmanın psikolojik iyi oluş ile anlamlı ve negatif yönde; çocukluk çağı travmaları ve alt boyutları ile anlamlı ve pozitif yönde ilişkisi olduğu bulunmuştur. Aracılık analizi bulguları, duygusal istismar ve fiziksel istismar alt boyutlarının psikolojik iyi oluş ile ilişkisinde yaşantısal kaçınmanın tam aracılık etkisini göstermiştir. Duygusal ihmal ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide ise yaşantısal kaçınmanın kısmi aracılık etkisi saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar ilgili alanyazın ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate the mediating role of experiential avoidance in the relationship between childhood trauma and psychological well-being. The sample of the study consisted of 595 participants (440 females (74%) and 155 males (26%)) aged 18-35 living in Turkey. The study is quantitative and designed to examine the relationships between variables using mediation analysis. Data are collected using the Psychological Well-Being Scale, Childhood Trauma Questionnaire, Acceptance and Action Questionnaire 2 and Demographic Information Form. Independent samples t-tests are used to determine differences between groups and Pearson correlation analysis is used to determine the relationship between variables. PROCESS Macro Model 4 analysis was used to test mediation effects. According to the analyses conducted with demographic variables, it has been found that the participants' levels of childhood trauma, psychological well-being, and experiential avoidance differed in terms of having a psychiatric diagnosis. Correlation analysis results shows that there are negative and significant relationships between childhood trauma and its subdimensions (physical abuse, emotional abuse, sexual abuse, emotional neglect, and physical neglect) and psychological well-being. Experiential avoidance is found to be negatively and significantly correlated with psychological well-being and positively and significantly correlated with childhood trauma and its subdimensions. The mediation analysis findings showed that experiential avoidance fully mediates the relationship between emotional abuse and physical abuse subdimensions and psychological well-being. Partial mediation effect of experiential avoidance is found in the relationship between emotional neglect and psychological well-being. The results are discussed in light of the relevant literature and suggestions are made.
Benzer Tezler
- An examination of the relationship between childhood trauma, resilience and subjective well-being in adulthood
Yetişkinlerin çocukluk çağı travmaları ile dayanıklılık ve öznel iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi
ÖZGE KATI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAKBULE KALI SOYER
- Genç yetişkinlerde psikosomatik belirtilerin karma metodoloji ile incelenmesi
Examining psychosomatic symptoms in young adults with the mixed methodology
FATMA EROL
- Çocukluk çağı travması yaşamış genç yetişkinlerde psikolojik acı deneyimi: Affedicilik ve yalnızlığın rolü
Experience of psychological pain in young adults with childhood trauma: The role of forgiveness and loneliness
SELİN BAYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EKİN EMİRAL
- Çocukluk çağı travmaları, psikolojik sağlamlık ve bilişsel esnekliğin depresyon üzerindeki etkisi
The effect of childhood traumas, psychological resilience and cognitive flexibility on depression
ESRA KARAKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ BİLGE
- Genç yetişkinlerde çocukluk çağı travması, benlik saygısı ve kimlik gelişiminin incelemesi
A study of childhood trauma, self-esteem, and identity development in young adults
NAZDAR KARAÇAVUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AMAN SADO ELEMO