Çocukluk çağı psikolojik travmalarının beliren yetişkinlik döneminde kişilerin psikolojik sıkıntı ve iyi oluş düzeyleri üzerindeki etkilerinin psikolojik sağlamlık teorisi kapsamında incelenmesi
Examining childhood psychological trauma effects on psychological distress and well being on the emerging adulthood sample in the framework of resiliency theory
- Tez No: 804457
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLAY DİRİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Beliren yetişkinlik dönemi kendine has özellikleri olan bir dönemdir. Bu dönemde bazı kişiler çeşitli psikolojik sıkıntılar yaşarken bazı kişiler ise olumlu duygudurumlarını sürdürebilmektedirler. Bu dönemdeki kişilerin psikolojik sağlamlıklarının araştırılması, farklı duygudurumlarının nedenlerinin belirlenmesi açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle mevcut tez çalışmasının amacı Psikolojik Sağlamlık Teorisi kapsamında önerilen telafi edici ve koruyucu modelin beliren yetişkinlik dönemindeki kişilerden oluşan örneklemde incelenmesidir. Risk faktörü olarak çocukluk çağı ruhsal travmaları, koruyucu faktörler olarak çocukluk çağı olumlu yaşantıları, affedicilik ve öz yeterlik, sonuç değişkenleri olarak ise psikolojik sıkıntılar (depresyon, anksiyete, stres) ve iyi oluş değişkenleri incelenmiştir. Çalışma 18-29 (SS=2.79) yaş aralığındaki 485 katılımcıyla yürütülmüştür. Çalışmada Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği, Çocukluk Çağı Olumlu Yaşantılar Ölçeği, Heartland Affetme Ölçeği, Genel Öz Yeterlilik Ölçeği, Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği ve PERMA Ölçeği kullanılmıştır. Telafi edici modelin test edilmesinde Hiyerarşik Çoklu Doğrusal Regresyon Analizleri, koruyucu modelin test edilmesinde düzenleyici değişken analizleri yürütülmüştür. Bulgular, katılımcıların çocukluk çağı ruhsal travmalarının ve iyi oluşlarının orta, çocukluk çağı olumlu yaşantılarının, affediciliklerinin, öz yeterliklerinin yüksek, psikolojik sıkıntı düzeylerinin ise düşük olduğunu göstermiştir. Telafi edici modelin test edilmesi amacıyla yürütülen analizlerde çocukluk çağı ruhsal travmalarının depresyonu, anksiyeteyi ve iyi oluşu; çocukluk çağı olumlu yaşantılarının depresyonu ve iyi oluşu; affediciliğin ve öz yeterliğin ise tüm sonuç değişkenlerini yordadığı görülmüştür. Koruyucu modelin test edilmesi amacıyla yürütülen analizlerde çocukluk çağı olumlu yaşantılarının çocukluk çağı ruhsal travmaları ile psikolojik sıkıntılar ve iyi oluş arasındaki ilişkide düzenleyici rol oynadığı belirlenmiştir. Affediciliğin, çocukluk çağı ruhsal travmaları ile anksiyete ve stres arasındaki ilişkide düzenleyici rol oynadığı belirlenmiştir. Koruyucu faktörlerin devlet politikalarına ve klinik müdahale programlarına dahil edilmesi oldukça önemlidir.
Özet (Çeviri)
Emerging adulthood is a period with its own characteristics. While some individuals experience various psychological distress during this period, others are able to maintain positive emotions. Investigating the psychological resilience of individuals in this period is important for understanding the causes of different emotional states. The aim of this thesis is to examine the compensatory and protective model proposed within the framework of the Resiliency Theory among a sample of individuals in emerging adulthood. Childhood psychological traumas were examined as risk factors, while positive childhood experiences, forgiveness, and self-efficacy were examined as protective factors. The outcome variables included psychological distress (depression, anxiety, stress) and well-being. The study was conducted with 485 participants aged 18-29 (M=2.79). The Childhood Trauma Questionnaire, Benevolent Childhood Experiences Scale, Heartland Forgiveness Scale, General Self-Efficacy Scale, Depression Anxiety Stress Scale, and PERMA Scale were used. Hierarchical Multiple Linear Regression Analyses were conducted to test the compensatory model, and moderation analyses were performed to test the protective model. The results revealed that participants had moderate levels of childhood psychological traumas and well-being, high levels of positive childhood experiences, forgiveness, and self-efficacy, and low levels of psychological distress. In the analyses testing the compensatory model, childhood psychological traumas predicted depression, anxiety, and well-being, positive childhood experiences predicted depression and well-being, and forgiveness and self-efficacy predicted all outcome variables. In the analyses testing the protective model, positive childhood experiences were found to moderate the relationship between childhood psychological traumas and psychological distress and well-being. Forgiveness was found to moderate the relationship between childhood psychological traumas and anxiety and stress. The inclusion of protective factors in public policies and clinical intervention programs is highly important.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin çocukluk çağı ruhsal travmalarının kimlik gelişimleri ve stresle başa çıkma becerileri üzerindeki etkisi
The effect of childhood mental traumas on their identity development and coping with stress in the emerging adulthood
BÜŞRA NUR AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY TAŞTAN
- Ebeveynlik tutumunun psikolojik belirtilere etkisinde zihinselleştirmenin, dayanıklılığın ve çocukluk çağı deneyimlerinin rolü: Nesiller arası bir çalışma
The role of mentalization, resilience and childhood experiences in the influence of parenting style on psychological symptoms: An intergenerational work
SENA CÜRE ACER
- Çocukluk çağında travmaya uğramış bireylerin, beliren yetişkinlik döneminde duygusal yeme davranışı ve benlik saygısı oluşumu arasındaki ilişki
The relation between emotional eating behavior and the formation of self-esteem in individuals who were traumatized during their childhood
BÜŞRA ÇOBANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVCAN KARAKOÇ DEMİRKAYA
- Beliren yetişkinlikteki kadınlarda çocukluk çağı travmalarının romantik ilişkilerle ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between childhood traumas and romantic relationships in adult women
BURÇİN KURTULDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RIDVAN ÜNEY
- Yetişkin bireylerde çocukluk çağı travmaları ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide şefkat korkusunun ve psikolojik esnekliğin rolü
The role of fear of compassion and psychological flexibility in the relationship between childhood trauma and post-traumatic growth in adults
BURCU GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE İNAN