Dijital teknoloji kullanımında yaşlı bireylerin deneyimleri: Ankara örneği
Experiences of elderly individuals in the use of digital technology: The case of Ankara
- Tez No: 875454
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDAL AKSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 287
Özet
Bu çalışmada dijital uçurum, dijital göçmenlik ve dijital sermaye kavramlarından hareketle dijitalleşme sürecinde yaşlıların durumu tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacı bahse konu olan kavramlar bağlamında yaşlı nüfusun dijital hizmetleri kullanma deneyimleri, kullanma pratikleri, kullanılan hizmetlerde karşılaşılan temel problemleri, gündelik yaşamlarında bu hizmetlerin etkisi, dijital teknolojilere entegrasyon süreçleri ve dezavantajlı durumları dolayısıyla geliştirdikleri stratejileri tespit etmektir. Araştırma kapsamında 65 yaş üstü bireylerin e-sağlık, e-devlet ve dijital bankacılık hizmetleri ile ilişkili deneyimleri merkeze alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Yaşlı nüfusun yaşanan dijital dönüşümlerle birlikte dijital teknolojilerle nasıl etkileşime girdiğini ve dijital hizmetleri kullanma pratiklerini nasıl şekillendirdiği anlamak için yaşlı nüfustan olan kişilerin deneyimlerinden yararlanılacağı için araştırma fenomenolojik desende yürütülmüştür. Araştırma grubunu Ankara'da ikamet eden ve araştırma kapsamına giren e-sağlık, e-devlet ve dijital bankacılık hizmetlerinden en az birinden yararlanan 65 yaş üstü kişiler oluşturmaktadır. Araştırmada ölçüt örnekleme metodu kullanılmış ve toplam 46 kişi ile gerçekleştirilen görüşmelerden veriler toplanmıştır. Araştırma öncesinde hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla araştırma grubundan veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler MAXQDA24 programı kullanılarak analiz edilmiş ve betimsel analiz yöntemiyle veriler derinlemesine çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda 65 yaş üstü bireylerin dijital teknolojileri kullanımında belirli zorluklar yaşadığı ve bu zorlukları aşmak için birtakım stratejiler geliştirdiği tespit edilmiştir. Bu stratejilerin en önemlisi“dijital bakım”almadır ve temelde yaşlıların diğer kişilerden destek almasını ifade eder. 65 yaş üstü bireyler dijital hizmetlerden yararlanırken dijital sermaye düzeylerinin yetersizliğinden kaynaklı güçlükler yaşayabilmekte ve yakın çevresindeki kişilerden dijital bakım alarak bu sorunu aşmaktadır. Dijital sermaye düzeylerinin düşük olduğu durumlarda 65 yaş üstü bireyler, kullanmak istedikleri hizmetler ile alakalı olan bir dijital muhtaçlık hali de yaşayabilmektedirler. Dijital muhtaçlık, dijital sermayesi düşük olan 65 yaş üstü bireylerin, dijital hizmetlerden yararlanabilmek için yakın çevresinden birinin yardımına ihtiyaç duyması halidir. Araştırmada önemli olan bir diğer tespit“dijital eşik bekçileri”dir. Dijital eşik bekçileri, 65 yaş üstü bireylere dijital cihazları ve hizmetleri tanıtan ve bu anlamda onları daha önce yabancı oldukları dijital dünya ile tanıştıran kişileri ifade etmektedir. Bu kişiler genellikle bireyin yakın çevresinden ve güven ilişkisi kurduğu kişiler arasından olmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study aims to identify the situation of the elderly in the digitalization process based on the concepts of the digital divide, digital immigration, and digital capital. The purpose of the study is to determine the experiences of the elderly population in using digital services, their usage practices, the main problems encountered in the services used, the impact of these services on their daily lives, their integration processes into digital technologies, and the strategies they develop due to their disadvantaged position. The research focuses on the experiences of individuals over the age of 65 related to e-health, e-government, and digital banking services. A qualitative research method was used in the study. The study was conducted in a phenomenological design to understand how the elderly population interacts with digital technologies and shapes their practices of using digital services with the digital transformations experienced. The research group consisted of individuals over the age of 65 residing in Ankara and benefiting from at least one of the e-health, e-government, and digital banking services within the scope of the research. The criterion sampling method was used in the study, and a total of 46 people were interviewed. Data were collected from the research group using semi-structured interview method in line with a pre-prepared interview form. The obtained data were analyzed using the MAXQDA24 program, and the data were deeply analyzed using the descriptive analysis method. The research asserts that individuals over the age of 65 experience certain difficulties in using digital technologies and develop some strategies to overcome these difficulties. The most important of these strategies is receiving“digital care.”Individuals over the age of 65 may experience difficulties due to the inadequacy of their digital capital levels while benefiting from digital services and overcome this by receiving digital care from their network of friends or close relatives. When digital capital levels are low, individuals over the age of 65 may also experience a state of digital dependency related to the services they want to use. Digital dependency is the state where individuals over the age of 65 with low digital capital need the help of someone close to them to benefit from digital services. Another finding of the research is the existence of“digital gatekeepers.”Digital gatekeepers refer to people who introduce digital devices and services to individuals over the age of 65 and, in this sense, introduce them to the digital world they were previously unfamiliar with. These people are usually from the individual's close circle and are among those with whom they have established a special trust relationship.
Benzer Tezler
- Yaşlı bireylerin sağlık amaçlı dijital teknoloji kullanma deneyimleri: Fenomenolojik çalışma
Experiences of elderly individuals using digital technology for health purposes: A phenomenological study
ESMA BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GeriatriPamukkale ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLBAHAR KORKMAZ ASLAN
- Dijital bölünme ve yaşlı çalışanlar: Bir ampirik inceleme
Digital divide and older workers: An empirical study
MEHMET SERHAN EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiGebze Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE BARLIN
- Yaşlı bireylerin Covid-19 pandemisinde çevrimiçi alışveriş süreçleri üzerine araştırma
Research on the online shopping processes of elderly individuals during the Covid-19 pandemic
SEMANUR YAŞAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halkla İlişkilerSakarya ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDA İNANÇ
- 60 yaş üstü yaşlı bireylerin gelişen teknoloji ile ilişkisi üzerine sosyolojik bir değerlendirme: İstanbul ili örneği
A sociological evaluation of the relationship between elderly individuals over the age of 60 and advancing technology: The case of Istanbul
NURPER SUNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyolojiİstanbul Ticaret ÜniversitesiUygulamalı Sosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA POYRAZ
- Yaşlı bireylerin dijital teknoloji kullanımına ilişkin deneyimlerinin incelenmesi: Nitel bir araştırma
Examining the experiences of older individuals regarding the use of digital technology: A qualitative research
OKTAY ÖZTOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyal HizmetBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ SAY ŞAHİN